Sonel MPI-540-PV Solar Instrukcja obsługi

1

INSTRUKCJA OBSŁUGI 1

USER MANUAL 23

MANUAL DE USO 45

BEDIENUNGSANLEITUNG 67

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F

v3.00 31.05.2023

1

INSTRUKCJA OBSŁUGI

KAMERA TERMOWIZYJNA

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F

SONEL S.A.

ul. Wokulskiego 11

58-100 Świdnica

Wersja 3.00 31.05.2023

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

2

Dziękujemy za zakup naszej kamery termowizyjnej. Kamera serii KT

jest nowoczesnym, wysokiej jakości przyrządem pomiarowym, łatwym

i bezpiecznym w obsłudze. Przeczytanie niniejszej instrukcji pozwoli

uniknąć błędów przy pomiarach i zapobiegnie ewentualnym proble-

mom przy obsłudze kamery.

Wyroby firmy Sonel S.A. produkowane są pod nadzorem systemu

kontroli jakości ISO9001:2008 w zakresie projektowania, produkcji

oraz serwisu.

Mając na uwadze ciągły rozwój naszych produktów zastrzegamy so-

bie prawo do wprowadzania zmian i usprawnień w kamerze termowi-

zyjnej oraz programie, opisanych w niniejszej instrukcji bez uprzed-

niego powiadomienia. Użyte w instrukcji obrazki mogą w pewnym

stopniu różnić się od rzeczywistości.

Prawa autorskie

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

3

SPIS TREŚCI

1 Informacje ogólne ........................................................... 4

1.1 Symbole bezpieczeństwa ...................................................... 4

1.2 Bezpieczeństwo .................................................................... 4

2 Opis funkcjonalny ........................................................... 7

2.1 Kamera ................................................................................. 7

2.2 Ekran .................................................................................... 8

3 Szybki start ...................................................................... 9

3.1 Włączanie/wyłączanie kamery .............................................. 9

3.2 Wykonywanie i zapisywanie termogramów ........................... 9

3.3 Automatyczna ostrość obrazu ............................................. 10

4 Funkcje specjalne ......................................................... 11

4.1 Latarka ............................................................................... 11

4.2 Poziom i zakres skali temperatur ........ 11

4.3 Tryb przechwytywania obrazu ............................................. 12

4.4 Pliki – przeglądanie, usuwanie ............................................ 13

4.5 Pliki – przenoszenie do komputera...................................... 13

4.6 Przywracanie ustawień fabrycznych .................................... 13

4.7 Formatowanie karty SD ...................................................... 13

5 Rozwiązywanie problemów .......................................... 14

6 Menu, ustawienia, funkcje ............................................ 15

7 Zasilanie urządzenia, ładowanie akumulatorów ......... 16

8 Czyszczenie i konserwacja .......................................... 18

9 Magazynowanie ............................................................. 19

10 Rozbiórka i utylizacja .................................................... 19

11 Dane techniczne ............................................................ 20

12 Akcesoria ....................................................................... 21

12.1 Akcesoria standardowe ....................................................... 21

12.2 Akcesoria opcjonalne .......................................................... 21

13 Producent ...................................................................... 22

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

4

1 Informacje ogólne

1.1 Symbole bezpieczeństwa

Poniższe symbole zostały użyte na przyrządzie i/lub w niniejszej in-

strukcji:

Deklaracja zgodności z dyrektywami Unii Europejskiej

(Conformité Européenne)

Nie wyrzucać z innymi odpadami komunalnymi

Uwaga, promieniowanie laserowe. Urządzenie laserowe

klasy 2. Ryzyko podrażnienia oczu

1.2 Bezpieczeństwo

Przed rozpoczęciem eksploatacji kamery należy dokładnie zapoznać się

z niniejszą instrukcją i zastosować się do przepisów bezpieczeństwa i zaleceń

producenta.

 Zastosowanie kamery inne niż podane w niniejszej instrukcji może spowo-

dować uszkodzenie przyrządu i być źródłem poważnego niebezpieczeń-

stwa dla użytkownika.

 Kamery nie wolno stosować w pomieszczeniach o specjalnych warunkach,

np. o atmosferze niebezpiecznej pod względem wybuchowym i pożarowym.

 Niedopuszczalne jest używanie kamery, która uległa uszkodzeniu i jest cał-

kowicie lub częściowo niesprawna.

 Nie wolno używać innego zasilacza, niż dostarczony z kamerą.

 Naprawy mogą być wykonywane wyłącznie przez autoryzowany serwis.

Kamera termowizyjna KT-128 / 256 / 256F przeznaczona jest do wykonywania

pomiarów i rejestracji obrazów w podczerwieni. Została skonstruowana w spo-

sób zapewniający użytkownikowi maksimum wydajności i bezpieczeństwa w

czasie pracy. Niemniej jednak wymagane jest przestrzeganie następujących wa-

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

5

runków i zaleceń (dodatkowo, z wszelkimi środkami ostrożności obowiązującymi

na danym stanowisku pracy lub w obszarze roboczym):

 Podczas pomiarów należy utrzymywać kamerę w stabilnej pozycji.

 Nie używać kamery w temperaturach przekraczających zakres jej tempera-

tur roboczych i przechowywania.

 Nie kierować kamery w stronę źródeł promieniowania cieplnego o bar-

dzo wysokiej intensywności, takich jak słońce, lasery, łuk spawalniczy,

itp.

 Nie narażać kamery termowizyjnej na kontakt z kurzem i wilgocią. Podczas

korzystania z urządzenia w pobliżu wody upewnić się, że jest ono odpo-

wiednio chronione przed zachlapaniem.

 Gdy kamera termowizyjna nie jest używana lub jest przygotowywana do

transportu, upewnić się, że urządzenie i jego akcesoria są przechowywane

w etui ochronnym.

 Nie włączać ponownie kamery przed upływem 15 sekund po jej uprzed-

nim wyłączeniu.

 Nie rzucać, nie uderzać ani nie wstrząsać intensywnie kamerą i jej oprzyrządo-

waniem, aby uniknąć ich uszkodzenia.

 Nie próbować otwierać kamery, ponieważ działanie takie powoduje utra-

tę gwarancji.

 Używać wyłącznie karty pamięci SD dostarczonej z kamerą.

 W trakcie eksploatacji kamery, jeżeli zaistnieje konieczność przeniesienia jej z

ciepłego miejsca do zimnego lub odwrotnie, np. z wnętrza pomieszczenia na

zewnątrz lub odwrotnie, należy wyłączyć zasilanie kamery i pozostawić ją w

nowym miejscu pracy przez ok. 60 minut. Dopiero po upływie tego czasu

można włączyć kamerę i rozpocząć normalną eksploatację z dokładnym po-

miarem. Gwałtowne i szybkie zmiany temperatury otoczenia mogą spowodo-

wać błąd pomiaru temperatury, a nawet uszkodzenie czujnika podczerwieni.

 Kalibracja detektora - kamera w trakcie pracy przeprowadza co pewien

czas autokalibrację, trwającą około 2 sekund.

 W związku z ciągłym rozwojem oprogramowania przyrządu, wy-

gląd wyświetlacza może być nieco inny niż przedstawiony w ni-

niejszej instrukcji.

 Dla zachowania właściwych parametrów akumulatorów, ładowanie

nieużywanych akumulatorów należy powtarzać co 3 miesiące.

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

6

UWAGA!

 Kamera termowizyjna KT-128 / 256 / 256F nie zawiera żadnych

części, które mogłyby być naprawiane przez użytkownika. Nigdy

nie należy podejmować prób rozmontowywania lub przerabiania

kamery. Otwarcie urządzenia unieważnia gwarancję.

 Należy używać wyłącznie akcesoriów wymienionych w rozdz. 12.

Stosowanie innych akcesoriów nie gwarantuje poprawnej pracy

oraz może spowodować uszkodzenie kamery.

OSTRZEŻENIE

PROMIENIOWANIE LASEROWE

NIE KIEROWAĆ WZROKU W STRONĘ WIĄZKI

LASEROWEJ

----------------------------------------------------------------

Długość fali 645-655 nm

Moc wyjściowa <1 mW

Laser klasy 2

Nie należy kierować wzroku w stronę wiązki laserowej.

Promieniowanie lasera stwarza zagrożenia dla nieosło-

niętych oczu. Konieczne jest stosowanie okularów

ochronnych.

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

7

2 Opis funkcjonalny

2.1 Kamera

Obiektyw kamery światła widzialnego

Ucho paska

Obiektyw kamery podczerwieni

Gwint statywu

Wskaźnik laserowy

Ekran LCD

Latarka LED

Przycisk GÓRA

Przycisk automatycznej

ostrości

Przycisk MENU

Przycisk spustowy

Przycisk DÓŁ

Gniazdo USB

Przycisk ZASILANIE

Gniazdo karty pamięci

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

8

2.2 Ekran

Po włączeniu kamery na ekra-

nie w czasie rzeczywistym wy-

świetlany jest obraz w podczer-

wieni.

 Temperatura obiektu jest

wyświetlana przez cały czas

(lewy górny róg).

 W zależności od ustawień

dokonanych wg rozdz. 6, na

ekranie może widnieć rów-

nież punkt centralny czy

obszar pomiaru z tempera-

turami: maksymalną oraz mi-

nimalną.

 Jeśli wg rozdz. 6 włączono

wskaźnik laserowy, informu-

jąca o tym kontrolka wyświe-

tli się obok symbolu baterii.

Istnieją następujące tryby obrazu:

 IR – obraz w podczerwieni,

 VL – obraz z kamery wizualnej,

 MIF – obraz termiczny nałożony na obraz

widzialny,

 PIP – obraz wizualny z nałożonym obrazem IR z punktem

centralnym lub obszarem pomiarowym.

Tryb można przełączać za pomocą przycisków ▲▼. Zatwierdze-

nie wyboru przyciskiem . Wyjście z menu przyciskiem .

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

9

3 Szybki start

3.1 Włączanie/wyłączanie kamery

Aby włączyć kamerę, naciśnij i przytrzymaj przycisk przez

ponad 3 sekundy. Kamera wyświetli logo powitalne i rozpocznie roz-

ruch, w tym autokontrolę. Po zakończeniu autokontroli kamera jest go-

towa do pracy i przechodzi w tryb wyświetlania obrazu w podczerwieni

w czasie rzeczywistym.

Aby wyłączyć kamerę, naciśnij i przytrzymaj przycisk , aż

ekran zgaśnie.

W celu uzyskania prawidłowych wskazań kamera musi je

ustabilizować. Stabilizacja może potrwać ok. 10 minut od

włączenia przyrządu.

3.2 Wykonywanie i zapisywanie termogra-

mów

 W trybie obrazu w czasie rzeczywistym wyceluj kamerę w badany

obiekt.

 Naciśnij i przytrzymaj spust – uaktywni się wskaźnik laserowy

ułatwiający określenie celu (jeżeli laser jest włączony – zob.

rozdz. 6).

 Puść spust – obraz zostanie zamrożony.

 Wybierz [√] (przycisk ), by zapisać termogram lub [x] (przy-

cisk ), by go nie zapisywać.

 Następnie kamera wróci do trybu obrazu w czasie rzeczywistym.

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

10

3.3 Automatyczna ostrość obrazu

Aby uzyskać ostry obraz, naciśnij spust .

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

11

4 Funkcje specjalne

4.1 Latarka

Aby włączyć/wyłączyć latarkę:

 włącz odpowiednią opcję w Menu ►Oświetlenie.

 naciśnij i przytrzymaj przycisk .

4.2 Poziom i zakres skali tem-

peratur

Skalę temperatur można regulować na trzy sposoby: automatyczny (A),

półautomatyczny (S) i ręczny (M).

 Naciśnij i przytrzymaj przycisk , aby przejść do ustawień.

Każde kolejne naciśnięcie przełącza tryb regulacji skali w ko-

lejności A, S, M.

o Tryb półautomatyczny (S) – w tym trybie można ustawić

wartość ΔT, czyli różnicę między maksymalną a minimalną

wartością temperatury na skali.

 Aby zwiększyć wartość ΔT, za pomocą przycisków

▲▼wybierz w interfejsie strzałkę „▲”, a następnie

naciskaj .

 Aby zmniejszyć wartość ΔT, za pomocą przycisków

▲▼wybierz w interfejsie strzałkę „▼”, a następnie

naciskaj .

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

12

o Tryb ręczny (M) – w tym trybie można ustawić maksymalną

(Tmax) i minimalną (Tmin) temperaturę na skali.

 Aby jednocześnie podwyższyć wartości Tmax i Tmin (czyli

przesunąć skalę w górę), za pomocą przycisków

▲▼wybierz w interfejsie strzałkę „▲”, a następnie naciskaj

przycisk .

 Aby jednocześnie obniżyć wartości Tmax i Tmin (czyli

przesunąć skalę w dół), za pomocą przycisków

▲▼wybierz w interfejsie strzałkę „▼”, a następnie naciskaj

przycisk .

 Aby jednocześnie obniżyć wartość Tmax i podwyższyć

wartość Tmin (czyli zawęzić skalę), za pomocą przyci-

sków ▲▼wybierz w interfejsie strzałkę „◄”, a następnie

naciskaj przycisk .

 Aby jednocześnie podwyższyć wartość Tmax i obniżyć

wartość Tmin (czyli rozszerzyć skalę), za pomocą przyci-

sków ▲▼wybierz w interfejsie strzałkę „►”, a następnie

naciskaj przycisk .

o Tryb automatyczny (A) – w tym trybie wartości Tmax i Tmin

są ustawiane automatycznie na podstawie obrazu w czasie

rzeczywistym. Nie można ich regulować ręcznie.

 Naciśnij przycisk , aby zapisać i wyjść z ustawień.

4.3 Tryb przechwytywania obrazu

Aby wykorzystać ten tryb, musisz skorzystać z zewnętrznej aplikacji PC

do przechwytywania obrazu wideo.

 Zainstaluj na komputerze program do przechwytywania obrazu

wideo.

 Podłącz kamerę do komputera za pomocą przewodu USB.

 W aplikacji wybierz tryb przechwytywania obrazu.

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

13

4.4 Pliki – przeglądanie, usuwanie

 Naciśnij krótko przycisk , by otworzyć menu ustawień.

 Przyciskami ▲▼ wybierz pozycję Galeria, a następnie Prze-

gląd. Pojawi się lista zdjęć.

 Przełączaj zdjęcia przyciskami ▲▼.

 Aby usunąć zdjęcie, naciśnij krótko przycisk , przyciskami

▲▼ wybierz [√] i zatwierdź wybór przyciskiem .

4.5 Pliki – przenoszenie do komputera

W celu przeniesienia termogramów do komputera podłącz do niego

kamerę za pomocą kabla USB lub zainstaluj w nim kartę pamięci ka-

mery. Na wykrytej pamięci znajdują się żądane pliki.

4.6 Przywracanie ustawień fabrycznych

Aby przywrócić ustawienia fabryczne, przejdź do Menu ► Reset i na-

ciśnij przycisk , aby potwierdzić reset.

4.7 Formatowanie karty SD

Aby wyczyścić kartę SD, przejdź do Menu ► Format SD i naciśnij

przycisk , aby potwierdzić formatowanie.

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

14

5 Rozwiązywanie problemów

Problemy

Przyczyny

Czynności

Kamera się

nie włącza.

Akumulator na wyczerpaniu

Naładuj akumulator.

Wtyczka zasilacza nie jest

włożona poprawnie.

Wyciągnij wtyczkę i włóż ją w

sposób prawidłowy.

Niewyraźny ob-

raz w podczer-

wieni.

Obiektyw jest zaparowany lub

brudny.

Wyczyść obiektyw.

Niewyraźny ob-

raz wizualny

Zbyt ciemne otoczenie.

Zapewnić oświetlenie.

Obiektyw jest zaparowany lub

brudny.

Wyczyść obiektyw.

Niedokładny

pomiar tempe-

ratury

Nieprawidłowo ustawiona

emisyjność i/lub odległość od

obiektu.

Zmienić parametry.

Długi czas bez kalibracji.

Zlecić producentowi kalibrację

kamery.

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

15

6 Menu, ustawienia, funkcje

Naciśnij , by wejść w menu ustawień. Używając przycisków ▲▼

podświetl pozycje. Wejdź w nie i zmień ustawienia za pomocą .

Wróć do menu używając . Dostępne są następujące pozycje.

 Galeria – idź do listy obrazów.

 ZakresT. – wyświetla zakres pomiaru temperatury.

 Emisyjność – zmiana emisyjności obiektu badanego.

 Paleta – wybór palety barw.

 P. Centralny – włączanie/wyłączanie punktu centralnego widocz-

nego na ekranie.

 Jednostka T – jednostka temperatury: ºC lub ºF.

 ROIMeasure – obszar pomiaru.

 Alarm – alarm temperaturowy: ustawienie dolnej i górnej tempera-

tury progowej. Użyj przycisków ▲▼, by nastawić temperatury.

 Pom. Odbic. – temperatura otoczenia. Użyj przycisków ▲▼, by

ustawić temperaturę.

 Odległość – odległość od badanego obiektu. Użyj przycisków

▲▼, by ustawić dystans.

 Jednostka odległości.

 Auto off – automatyczne wyłączenie: wyłączone lub po czasie 5,

10, 20 min.

 Jasność – niska/średnia/wysoka jasność ekranu.

 Laser – wskaźnik laserowy włączony/wyłączony.

 Oświetlenie – latarka włączona/wyłączona.

 Data/czas.

 Język.

 Reset – użyj przycisków ▲▼, by wybrać polecenie.

 Format SD – użyj przycisków ▲▼, by wybrać polecenie.

 PIPtransp. – przezroczystość nakładanego obrazu IR: 0%, 30%,

60%, 90%.

 Widocz. – pokazuje w Galerii zdjęcia w świetle widzialnym.

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

16

 Tryb USB – tryb pracy po podłączeniu do zewnętrznego urządze-

nia przez przewód USB: przesyłanie plików/przechwytywanie ob-

razu.

 Info kam. – informacje o kamerze.

7 Zasilanie urządzenia, ładowanie akumu-

latorów

Kamera zasilana jest z wewnętrznego akumulatora. Może również być

zasilana za pomocą zasilacza sieciowego.

Aby naładować akumulator kamery serii KT, wystarczy podłączyć za-

silacz do gniazda USB wyłączonej kamery. Ładowanie nie odbywa

się jednak w trakcie pracy kamery.

Jeżeli kamera ma być nieużywana dłuższy czas, zaleca się co 3 mie-

siące doładować akumulator.

 Przechowuj akumulatory naładowane do 50% w suchym, chłodnym i

dobrze wentylowanym miejscu oraz chroń je przed bezpośrednim na-

słonecznieniem. Akumulator przechowywany w stanie całkowitego roz-

ładowania może ulec uszkodzeniu. Temperatura otoczenia dla długie-

go przechowywania powinna być utrzymywana w granicach

5°C…25°C.

 Ładuj akumulatory w chłodnym i przewiewnym miejscu w temperatu-

rze 10°C…28°C. Nowoczesne szybkie ładowarki wykrywają zarówno

zbyt niską, jak i zbyt wysoką temperaturę akumulatorów i odpowiednio

reagują na te sytuacje. Zbyt niska temperatura powinna uniemożliwić

rozpoczęcie procesu ładowania, który mógłby nieodwracalnie uszko-

dzić akumulator. Wzrost temperatury akumulatora może spowodować

wyciek elektrolitu, a nawet zapalenie się lub wybuch akumulatora.

 Nie przekraczaj prądu ładowania, gdyż może dojść do zapłonu lub

„spuchnięcia” akumulatora. „Spuchniętych” akumulatorów nie wolno

używać.

 Nie ładuj ani nie używaj akumulatorów w temperaturach ekstremal-

nych. Skrajne temperatury redukują żywotność akumulatorów. Bez-

względnie przestrzegaj znamionowej temperatury pracy. Nie wrzucaj

akumulatorów do ognia.

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

17

 Ogniwa Li-Ion są wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne. Takie

uszkodzenia mogą przyczynić się do ich trwałego uszkodzenia, a co

za tym idzie – do zapłonu lub wybuchu.

 Jakakolwiek ingerencja w strukturę akumulatora Li-Ion może dopro-

wadzić do jego uszkodzenia. Skutkiem tego może być jego zapalenie

się lub wybuch.

 W przypadku zwarcia biegunów akumulatora + i – może dojść do jego

trwałego uszkodzenia, a nawet zapłonu lub wybuchu.

 Nie zanurzaj akumulatora Li-Ion w cieczach ani nie przechowuj w wa-

runkach wysokiej wilgotności.

 W razie kontaktu elektrolitu, który znajduje się w akumulatorze Li-Ion z

oczami lub skórą niezwłocznie przepłucz te miejsca dużą ilością wody

i skontaktuj się z lekarzem. Chroń akumulator przed osobami postron-

nymi i dziećmi.

 W momencie zauważenia jakichkolwiek zmian w akumulatorze Li-Ion

(m.in. kolor, puchnięcie, zbyt duża temperatura) zaprzestań jego uży-

wania. Akumulatory Li-Ion uszkodzone mechanicznie, przeładowane

lub nadmiernie wyładowane nie nadają się do użytkowania.

 Używanie akumulatora niezgodnie z przeznaczeniem może spowodo-

wać jego trwałe uszkodzenie. Może to skutkować jego zapłonem.

Sprzedawca wraz z producentem nie ponoszą odpowiedzialności za

ewentualne szkody powstałe w wyniku nieprawidłowego obchodzenia

się akumulatorem Li-Ion.

KT-128 ● KT-256 ● KT-256F – INSTRUKCJA OBSŁUGI

18

8 Czyszczenie i konserwacja

UWAGA!

 Należy stosować jedynie metody konserwacji podane

przez producenta w niniejszej instrukcji.

 Kamera termowizyjna nie posiada żadnych części, które

mogłyby być naprawiane przez użytkownika. Nie należy

samodzielnie podejmować próby rozmontowywania lub

przerabiania kamery. Otwarcie urządzenia unieważnia

gwarancję.

 Obudowę kamery - wszystkie powierzchnie nie będące elemen-

tami optycznymi kamery - można czyścić miękką, wilgotną szmat-

ką przy użyciu ogólnie dostępnych, łagodnych detergentów. Nie

należy używać żadnych rozpuszczalników ani środków czyszczą-

cych, które mogłyby porysować obudowę (proszki, pasty itp.).

Podczas czyszczenia kamera musi być wyłączona.

 Soczewki obiektywu kamery termowizyjnej dzięki swej powłoce

antyrefleksyjnej są najczulszą i zarazem najdroższą częścią ka-

mery (soczewka ma kluczowe znaczenie dla radiometrycznych

możliwości systemu podczerwieni). Powierzchnie optyczne należy

czyścić tylko wtedy, gdy są widocznie zabrudzone. Nie wolno do-

tykać palcami odsłoniętych powierzchni soczewki, ponieważ brud

pozostawiany przez odciski palców może być szkodliwy dla po-

włok i szkła obiektywu.

 Do czyszczenia optyki kamery i akcesoriów nie można stosować

żadnych środków chemicznych. Używać czystej, suchej i miękkiej

chusteczki.

Strona jest ładowana ...

Sonel MPI-540-PV Solar Instrukcja obsługi

Ten podręcznik jest również odpowiedni dla

Sonel MPI-540-PV Solar Instrukcja obsługi

w innych językach

Powiązane dokumenty

Inne dokumenty