DB-1 – INSTRUKCJA OBSŁUGI
4.3 Pomiary rezystancji uziomów
Jakość uziemień w istotny sposób wpływa na bezpieczeństwo użytkowania instalacji i urządzeń
elektrycznych, a zwłaszcza na skuteczność ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym i ochro-
ny odgromowej. Uziemienia pełnią też inne funkcje związane z bezpieczeństwem, np. służą do od-
prowadzania ładunków elektrycznych w obiektach zagrożonych wybuchem (np. w stacjach benzyno-
wych). W celu sprawdzenia instalacji elektrycznych i spełnienia wymagań dotyczących ochrony przed
porażeniem należy wykonać pomiary rezystancji uziemienia. Rezystancja ta pozwala określić wartość
napięcia dotykowego, jakie może powstać między różnymi częściami przewodzącymi na przewodzie
ochronnym.
Przy pomiarach pojedynczych uziemień stosuje się najczęściej trzybiegunową metodę spadku
potencjału. Polega ona na wbiciu elektrod pomiarowych w grunt w pobliżu mierzonego uziemienia i
wymuszeniu przepływu prądu w obwodzie: miernik-badane uziemienie-elektroda prądowa-miernik.
Pomiary uziemień wielokrotnych można wykonywać metodą opisaną wyżej, odłączając kolejne
uziomy na czas pomiaru. Ponieważ jest to bardzo uciążliwe, mierniki wyposażone w cęgi mają możli-
wość wykonania pomiaru bez rozłączania mierzonego systemu uziemień. Przy tej metodzie elektrody
prądowa i napięciowa są rozmieszczane podobnie jak przy metodzie trzybiegunowej, lecz prąd jest
mierzony za pomocą cęgów zapiętych na badanym uziemieniu. Miernik wylicza rezystancję znając tę
część prądu, która przepływa przez badany uziom, ignorując prąd przepływający przez sąsiednie
uziomy. Metody pomiarowej z cęgami nie można jednak stosować w tych systemach wielokrotnych,
w których poszczególne uziomy są połączone ze sobą pod ziemią.
Pomiary uziemień wielokrotnych można wykonywać metodą dwucęgową. Pomiar ten wykony-
wany jest przy pomocy dwóch sztuk cęgów – oprócz cęgów pomiarowych niezbędne są cęgi tzw. na-
dawcze (o odmiennej budowie wewnętrznej). Cęgi nadawcze indukują prąd w badanym obwodzie.
Wartość prądu jest mierzona przez cęgi pomiarowe. Wynikiem pomiaru jest rezystancja całego ob-
wodu w którym płynie prąd pomiarowy. Stosując tę metodę pamiętać należy o jej wymogach: funkcja
ta doskonale sprawdza się pomiarach uziemień wielokrotnych o małych i średnich wartościach rezy-
stancji. Warunkiem poprawności pomiaru jest, aby rezystancja uziomu badanego była znacząco
większa od wypadkowej rezystancji całego układu uziomowego (pomiar dwucęgowy mierzy sumę re-
zystancji zwodu badanego i wypadkowej pozostałych zwodów). Główną i niebagatelną zaletę tego
pomiaru stanowi brak konieczności wbijania elektrod pomocniczych.
Istnieje jeszcze jeden sposób wykonywania pomiarów rezystancji uziemień. Jest to pomiar uda-
rowej rezystancji uziemień. Pomiar ten przeznaczony jest do diagnozowania parametrów dynamicz-
nych uziemień odgromowych. Pomiar udarowy wykonywany jest przy pobudzeniu odpowiadającym
kształtem impulsowi piorunowemu. Parametry impulsu definiują dwie liczby: czas trwania czoła t1 i
czas trwania do półszczytu t2 .
Tablica DB-1 umożliwia wykonanie pomiarów rezystancji uziemienia trzech różnych uziomów
RE, RE1, RE2. Pomiar rezystancji uziemienia RE2 jest możliwy także metodą z cęgami. W celu wykona-
nia takiego pomiaru zamiast zwory na E2 należy zastosować przewód pomocniczy, będący na wy-
posażeniu tablicy i zapiąć na nim cęgi. Do pomiarów można wykorzystać mierniki z serii MRU-10X,
MRU-20X. Dopuszczalne jest także stosowanie mierników dedykowanych do pomiarów pętli zwarcia.
Zastosowanie jednak takiego miernika może spowodować zadziałanie wyłącznika RCD.