Medisana PM 150 connect Instrukcja obsługi

Kategoria
Monitory tętna
Typ
Instrukcja obsługi

Niniejsza instrukcja jest również odpowiednia dla

0297
WAŻNE WSKAZÓWKI!
KONIECZNIE ZACHOWAĆ!
Prosimy dokładnie przeczytać instrukcję obsługi, szczególnie wskazówki bezpieczeństwa
przed użyciem przyrządu i przechować instrukcję obsługi do dalszego wykorzystania. Jeśli
przekazuje się przyrząd osobom trzecim, dołączyć bezwzględnie instrukcję obsługi.
Objaśnienie symboli
Instrukcja obsługi należy do przyrządu. Zawiera ważne informacje dla urucho-
mienia i obsługi. Przeczytać w całości instrukcję obsługi. Nie przestrzeganie
niniejszej instrukcji może spowodować ciężkie obrażenia lub uszkodzenia
przyrządu.
OSTRZEŻENIE
Niniejsze wskazówki ostrzegawcze muszą być zachowane, aby uniknąć możli-
wych obrażeń użytkownika.
IP22
Określenie stopnia ochrony przed pyłem i wodą
Klasykacja przyrządu Typ BF
Brak alarmu SpO
2
Numer serii Zakres temperatur magazynowania
Producent Numer seryjny
Data produkcji
PRZEZNACZENIE
Przyrząd przeznaczony jest do pomiaru stopnia utlenienia krwi człowieka (w % SpO
2
) przy
pomocy czujnika fotoelektrycznego oraz do pomiaru częstości tętna. Dane pomiarowe można
przesłać przy pomocy Bluetooth
®
do kompatybilnego smartfona lub aplikacji VitaDock+
®
.
WSKAZÓWKI BEZPIECZEŃSTWA
Oksymetr-pulsometr reaguje czule na ruchy - podczas pomiaru trzymać ręce w bezruchu.
Dla dokładnego pomiaru wymagany jest dobry przepływ krwi. Gdy ręce są zimne lub krwiobieg nie jest
optymalny z innych powodów, przed pomiarem potrzeć wzajemnie dłonie o siebie, aby pobudzić prze-
pływ krwi. Opatrunki uciskowe, mankiety ciśnieniomierzy lub inne przedmioty wpływające na prze-
pływ krwi powodują fałszywe pomiary.
Politury do paznokci lub lakiery akrylowe na paznokciach mogą powodować fałszywe pomiary.
Palce i przyrząd muszą być czyste, aby można było wykonać niezawodny pomiar.
Jeśli pomiar na jednym palcu nie udał się, użyć innego palca.
Niedokładne wyniki pomiarów mogą powstać w przypadku:
- dysfunkcyjnej hemoglobiny lub niskiego poziomu hemoglobiny
- stosowania wewnątrznaczyniowych barwników
- jasno oświetlonego otoczenia
- większych ruchów dłoni lub ciała
- stosowanie elektrochirurgicznych interferencji o wysokiej częstotliwości i debrylatorów
- artefaktów pulsacji żylnej
- jednoczesnego użycia mankietów ciśnieniomierzy, kateterów lub cewników wewnątrznaczyniowych
- pacjentów z nadciśnieniem, zwężeniami naczyń, niedokrwistością lub hipotermią
- zatrzymaniem akcji serca lub stanami wstrząsu
- sztucznymi paznokciami
- zaburzeniami ukrwienia
Oksymetr-pulsometr nie wysyła żadnego alarmu w przypadku wyniku pomiaru poza normalnymi war-
tościami granicznymi.
Nie używać oksymetru-pulsometru w pobliżu materiałów wybuchowych lub palnych - niebezpieczeń-
stwo wybuchu!
Przyrząd nie nadaje się do stałego monitoringu procentowej zawartości tlenu we krwi, nie przekraczać
maksymalnego czasu używania wynoszącego 30 minut.
Instrumenty elektrochirurgiczne mogą pogorszyć działanie przyrządu.
Przyrządu nie używać w pobliżu tomografów rezonansu magnetycznego (MRT) lub tomografów kom-
puterowych (CT).
Oksymetr-pulsometr jest tylko dodatkowym środkiem pomocniczym do oceny stanu pacjenta. Ocena
stanu zdrowia możliwa jest tylko wtedy, gdy lekarz wykona dalsze badania kliniczne lub profesjonal-
ne.
Przyrząd nie nadaje się do sterylizacji lub czyszczenia płynami.
Przyrząd nie nadaje się do użycia podczas transportu pacjenta poza placówką zdrowia.
Oksymetr-pulsometr nie może pracować obok lub w połączeniu z innymi przyrządami.
Przyrządu nie wolno używać z częściami dodatkowymi, akcesoriami lub innymi przyrządami, które nie
opisane w niniejszej instrukcji.
W razie uszkodzenia nie naprawiać samodzielnie przyrządu. Nie używać dalej przyrządu i skontakto-
wać się z serwisem.
Używane materiały, które stykają się ze skórą, były badane, czy odpowiednie. Jeśli stwierdzi się
podrażnienia skóry lub podobne objawy, nie używać dalej przyrządu i skontaktować się z lekarzem.
Połknięcie drobnych części, jak materiał opakowania, bateria, pokrywa przedziału baterii itd. może
spowodować uduszenie.
WSKAZÓWKI BEZPIECZEŃSTWA DOTYCZĄCE BATERII
Nie rozbierać baterii!
Rozładowaną baterię wyjąć z przedziału, gdyż dochodzi do wycieków i przyrząd można uszkodzić!
Zwiększone niebezpieczeństwo wycieków, unikać kontaktu ze skórą, oczami i błoną śluzową!
W razie kontaktu z kwasem baterii narażone miejsca natychmiast spłukać czystą wodą i zwrócić się
do lekarza!
W razie połknięcia baterii natychmiast zwrócić się do lekarza!
Włożyć prawidłowo baterię, przestrzegać polaryzacji!
Chronić baterie przed dziećmi!
Baterii nie ładować! Istnieje niebezpieczeństwo wybuchu
Nie zwierać! Istnieje niebezpieczeństwo wybuchu
Nie wyrzucać do ognia! Istnieje niebezpieczeństwo wybuchu
Zużytych baterii i akumulatorów nie wyrzucać do śmieci domowych, lecz odesłać na wysypisko nie-
bezpiecznych materiałów lub oddać do punktu zbiorczego baterii w handlu!
Zakres dostawy i opakowanie
Prosimy najpierw sprawdzić, czy przyrząd jet kompletny i nieuszkodzony. W razie wątpliwości nie uży-
wać przyrządu i zwrócić się do sprzedawcy lub serwisu. Zakres dostawy obejmuje:
1 MEDISANA oksymetr-pulsometr PM 150
1 bateria (typu AAA) 1,5V
1 instrukcja obsługi
Opakowania wielokrotnego użytku lub mogą być oddane do recyklingu. Niepotrzebne materiały opa-
kowania usunąć w sposób zgodny z przepisami. Jeśli podczas rozpakowania stwierdzi się uszkodzenia
podczas transportu, skontaktować się bezzwłocznie ze sprzedawcą.
OSTRZEŻENIE
Zwrócić uwagę na to, aby folie opakowania nie dostały się do rąk dzieci. Niebez-
pieczeństwo uduszenia!
Przyrząd i elementy obsługi
Pokrywa przedziału baterii
Wyświetlacz LED
Przycisk Start
Otwór na palec (z tyłu przyrządu)
Wkładanie / wyjmowanie baterii
Wkładanie: Zanim można będzie użyć przyrząd należy włożyć dostarczoną baterię. Otworzyć pokrywę
przedziału baterii
i włożyć baterię 1,5V, AAA. Zwrócić uwagę na polaryzację (jak zaznaczono w
przedziale na baterię). Zamknąć przedział baterii.
Wyjęcie: Wymienić baterię, gdy komunikat Por Loukaże się na wyświetlaczu. Gdy na wyświetlaczu
nic się nie ukazuje, bateria jest całkowicie rozładowana i musi być natychmiast wymieniona.
Zastosowania
1. Włożyć jeden palec do otworu
z tyłu przyrządu.
2. Nacisnąć przycisk Start
. Wyświetlacz LED włączy się natychmiast Łączność Bluetooth
®
-zostanie również
automatycznie aktywowana.
3. Podczas pomiaru trzymać palec lub całe ciało możliwie w spokoju.
4. Po chwili na wyświetlaczu LED ukaże się tętno i pomierzona procentowa zawartość tlenu we krwi. Wyświetla-
ne wartości mają następujące znaczenie:
5. Wyjąć palec. Po około 8 sekundach przyrząd wyłączy się automatycznie.
Co oznacza wyświetlony wynik?
Nasycenie tlenem krwi (SpO
2
) podaje ile tlenu jest w hemoglobinie. Normalna wartość u ludzi wynosi
pomiędzy 90 i 96 % SpO2. Niższa wartość może wskazywać na obecność pewnych chorób, jak na
przykład wada serca, problemy z krążeniem, astma lub określone choroby płuc. Wyższa wartość może
być spowodowana na przykład przez szybkie i głębokie oddychanie, co stwarza niebezpieczeństwo
zbyt małej zawartości dwutlenku węgla we krwi. Wynik uzyskany przy pomocy tego przyrządu w
żadnym wypadku nie nadaje się do postawienia lub potwierdzenia diagnozy - prosimy skontaktować się
bezzwłocznie ze swoim lekarzem.
Transmisja przy pomocy Bluetooth
®
do aplikacji VitaDock+
®
MEDISANA Oksymetr-Pulsometr PM 150 oferuje możliwość przesłania danych pomiaru przy pomocy
Bluetooth
®
do aplikacji VitaDock+
®
. Aplikacja VitaDock+
®
umożliwia szczegółową ocenę, zapisanie i
synchronizację danych pomiaru pomiędzy wieloma urządzeniami z systemem operacyjnym iOS i An-
droid. Zawsze ma się dostęp do swoich danych i można podzielić się nimi z przyjaciółmi lub lekarzem.
Do tego celu potrzebne jest bezpłatne konto użytkownika, które można założyć na stronie internetowej
www.vitadock.com. Dla przyrządów mobilnych z systemem Android i
iOS można pobrać odpowiednie aplikacje. Na stronie internetowej dostępna jest instrukcja, jak zain-
stalować i wykorzystać oprogramowanie. Po każdym pomiarze następuje automatyczne przesłanie
danych (jeśli Bluetooth
®
na urządzeniu odbiorczym jest aktywny i skongurowany).
Usterki i ich usuwanie
Usterki: SpO
2
i / lub tętno nie wyświetlane lub wyświetlane nieprawidłowo
Usuwanie usterki: Włożyć palec całkowicie do otworu
z tyłu przyrządu. Użyć nowej baterii.
Podczas pomiaru nie poruszać się i nie mówić. Jeśli nadal nie można uzyskać prawidłowych wartości,
skontaktować się z serwisem.
Usterka: Przyrządu nie można włączyć.
Usuwanie usterki: Wyjąć starą baterię i włożyć nową. Nacisnąć przycisk START
Jeśli nadal nie
można włączyć przyrządu, skontaktować się z serwisem.
Usterka: Error 3lub Error 4ukazuje się na wyświetlaczu.
Usuwanie usterki: Wymienić baterię. Być może występuje usterka mechaniczna lub elektroniczna,
której nie można usunąć przez wymianę baterii. Skontaktować się z serwisem
Usterka: Error 6lub Error 7ukazuje się na wyświetlaczu.
Usuwanie usterki: Wyświetlacz LED jest uszkodzony lub występuje inna usterka techniczna. Jeśli po
wymianie baterii nadal wyświetla się Error, skontaktować się z serwisem.
Częstość tętna
Symbol Bluetooth
®
Natężenie sygnału tętna
Procentowa zawartość tlenu we krwi (%)
Czyszczenie i konserwacja
Wyjąć baterię przed czyszczeniem przyrządu. Nie używać agresywnych środków czyszczących ani
ostrych szczotek. Oczyścić przyrząd miękką ścierką lekko zwilżoną alkoholem izopropylowym. Do
przyrządu nie może dostać się wilgoć. Przyrządu użyć dopiero wtedy, gdy będzie całkowicie suchy.
Wskazówki dla usuwania
Tego przyrządu nie wolno używać razem ze śmieciami domowymi. Każdy użytkownik zobo-
wiązany jest do oddania wszystkich urządzeń elektrycznych lub elektronicznych, bez względu
na to, czy zawierają materiały szkodliwe, do punktu zbiorczego w mieście lub w handlu, aby
można było zapewnić utylizację zgodną z zasadami ochrony środowiska. Wyjąć baterię przed
usunięciem przyrządu. Zużytych baterii i akumulatorów nie wyrzucać do śmieci domowych,
lecz odesłać na wysypisko niebezpiecznych materiałów lub oddać do punktu zbiorczego baterii w
handlu. W sprawie usuwania zwrócić się do urzędu miejskiego lub sprzedawcy.
Dyrektywy i normy
Ten przyrząd jest certykowany zgodnie z dyrektywami UE i posiada znak CE (znak zgodności) „CE
0297”. Specykacje dyrektywy UE „93/42/EWG Rady z dnia 14 czerwca 1993 dotyczące produktów
medycznych” spełnione. Kompatybilność elektromagnetyczna: Przyrząd spełnia wymagania
normy EN 60601-1-2 dla kompatybilności elektromagnetycznej.
Dane techniczne
Nazwa i model: MEDISANA oksymetr-pulsometr PM 150
System wskazań: Wyświetlacz cyfrowy (LED)
Zasilanie napięciowe: 1,5 V= , 1 bateria (typu LR03, AAA)
Zakres pomiaru SpO
2
: 70 % - 99 %, tętno: 30 - 235 uderzeń/min.
Dokładność pomiaru: SpO
2
: ± 2 %, tętno: (30 - 99) = ± 2; (100 - 235) = ± 2 %
Rozdzielczość wyświetlacza: SpO
2
: 1 %, tętno: 1 uderzenie/min.
Czas reakcji: ø 12,4 s
Specykacja Bluetooth
®
: max. zasięg = 10 m; częstotliwość: 2400 - 2483,5 MHz,
wersja: 4.0
automatyczne wyłączenie: po około 8 sekundach
Warunki pracy: +5°C - +40°C, 15 % - 93 % wilgotność względna, ciśnienie 86
kPa - 106 kPa
Warunki magazynowania/transportu: -25°C - +70°C, 15 % - 93 % wilgotność względna, ciśnienie
86 kPa - 106 kPa
Wymiary: ok. 76 x 56 x 31 mm
Masa: ok. 55 g
Nr artykułu: 79457
Kod EAN: 40 15588 79457 5
Kompatybilne smartfony:
0297
iOS: iPhone 4S i nowsze, iPad 3 i nowsze
Android: urządzenia, które obsługują Google-Android-wersja
4.3 i Bluetooth
®
technologia 4.0
Ze względu na ciągłe doskonalenie zastrzegamy sobie prawo do zmian technicznych i kon
-
strukcyjnych.
Aktualną wersję instrukcji obsługi znajdziesz na stronie www.medisana.com
Warunki gwarancji i naprawy
W przypadku roszczenia gwarancyjnego zwróć siędo specjalistycznego punktu sprzedaży lub bezpośrednio
do serwisu. Jeśli urządzenie musi być wysłane, podaj rodzaj usterki i dołącz kopię dowodu kupna.
Obowiązują następujące warunki gwarancyjne:
1. Na produkty MEDISANA udzielana jest gwarancja na 3 lata od daty sprzedaży. W przypadku
roszczenia gwarancyjnego data sprzedaży musi być udokumentowana paragonem lub
rachunkiem.
2. Usterki powstałe w wyniku błędów materiałowych lub produkcyjnych usuwane
są bezpłatnie w ramach gwarancji.
3. Poprzez wykonanie uługi gwarancyjnej, czas gwarancji nie wydłuża się ani dla
urządzenia, ani dla wymienionych podzespołów.
4. Gwarancji nie podlegają:
a. wszelkie uszkodzenia powstałe przez nieodpowiednie użytkowanie, np. przez
nieprzestrzeganie instrukcji obsługi.
b. Uszkodzenia spowodowane naprawami przez kupującego lub nieupoważ nione osoby
trzecie.
c. Uszkodzenia transportowe, powstałe w drodze od producenta do konsumenta lub
przy wysyłce do punktu serwisowego.
d. Akcesoria podlegające normalnemu zużyciu.
5. Odpowiedzialnośćza pośrednie i bezpośrednie uszkodzenia, spowodowane przez
urządzenie wykluczona jest także wtedy, gdy uszkodzenie urządzenia uznane zostanie
za przypadek gwarancyjny.
MEDISANA AG, Jagenbergstr. 19, 41468 NEUSS, NIEMCY.
E-Mail: [email protected], Internet: www.medisana.com
Adres punktu serwisowego znajduje się w oddzielnym załączniku.
PL Instrukcja obsługi Pulsoksymetr PM 150
Dziękujemyza okazane nam zaufanie i gratulujemy!
Kupując nabywasz jakościowy produkt rmy MEDISANA. W celu uzyskania zamierzonych efek-
tów oraz aby móc cieszyć się pulsoksymetrem MEDISANA PM 150 przez długi czas zalecamy
przestrzegać następujących wskazówek użytkowania i pielęgnacji.
Kompatybilność elektromagnetyczna – wytyczne i deklaracja producenta
Emisja zakłóceń elektromagnetycznych
Pulsoksymetr przeznaczony jest do użytkowania w środowisku elektromagnetycznym, zgodnie z
danymi podanymi poniżej. Klient lub użytkownik urządzenia powinien sie upewnić, że będzie je
używał w takim właśnie otoczeniu.
Emisja według Grupa 1
CISPR 11
Emisja według Klasa B
CISPR 11
Emisja wyższych
harmonicznych
według IEC 61000-3-2
Emisja wahań
napięcia / migotania
według
IEC 61000-3-3
Odporność na zakłócenia elektromagnetyczne
Pulsoksymetr przeznaczony jest do użytkowania w środowisku elektromagnetycznym, zgodnie z
danymi podanymi poniżej. Klient lub użytkownik urządzenia powinien sie upewnić, że będzie je
używał w takim właśnie otoczeniu.
Rozładowanie
elektryczności
statycznej (ESD)
według IEC
61000-4-2
Pole magnetyczne
przy częstotliwości
zasilania
(50/60 Hz) według
IEC 61000-4-8
Pulsoksymetr można stosować we wszyst-
kich instytucjach, włączając w to mieszkania
oraz takie instytucje, które są bezpośrednio
przyłączone do publicznych sieci zaopatrze-
nia zaopatrujące budynki przeznaczone do
celów mieszkaniowych.
Pulsoksymetr używa energii wysokiej
częstotliwości wyłącznie do funkcji
wewnętrznych. Z tego powodu emisja fal
wysokiej częstotliwości jest minimalna, a
zakłócanie sąsiadujących urządzeń elektro-
nicznych nie jest prawdopodobne.
± 6 kV rozłado-
wanie kontakto-
we; ± 8 kV
rozładowanie
powietrzne
± 6 kV rozłado-
wanie kontakto-
we; ± 8 kV
rozładowanie
powietrzne
Podłogi powinny byc wykonane z drewna lub
betonu lub powinny być wyłożone płytkami
ceramicznymi. Gdy podłoga jest wyłożona
materiałem syntetycznym, względna wilgotność
powietrza musi wynosić co najmniej 30%.
3 A/m 3 A/m
Pola magnetyczne przy częstotliwości
sieci powinny mieć typowe wartości, jakie
występują w pomieszczeniach biurowych i
w szpitalach.
Pomiary emisji
zakłóceń
Zgodność Otoczenie elektromagnetyczne
– wytyczne
Nie dotyczy
Badania odporności
na zakłócenia
Poziom
kontrolny
IEC 60601
Poziom
zgodności
Otoczenie elektromagnetyczne
– wytyczne
Nie dotyczy
Odporność na zakłócenia elektromagnetyczne
Pulsoksymetr przeznaczony jest do użytkowania w środowisku elektromagnetycznym, zgodnie z
danymi podanymi poniżej. Klient lub użytkownik urządzenia powinien sie upewnić, że będzie je
używał w takim właśnie otoczeniu.
Wypromienio-
wana wysoka
częstotliwość
Wielkość
zakłócająca
według
IEC 61000-4-3
Uwaga 1: przy 80 MHz i 800 MHz obowiązuje wyższy zakres częstotliwości.
Uwaga 2: te wytyczne mogą nie mieć zastosowania we wszystkich przypadkach. Rozprzestrzenianie się
wielkości elektromagnetycznych podlega zmianom na skutek absorpcji i odbić przez budynki, przedmioty i
ludzi.
a. Natężenia pola stacjonarnych nadajników, jak np. stacji bazowych telefonii komórkowej i przenośnych
radiotelefonów, amatorskich stacji radiowych, nadajników radiowych AM i FM i nadajników TV, teoretycznie
nie można dokładnie z góry określić. Aby ustalić otoczenie elektromagnetyczne w odniesieniu do stacjo-
narnych nadajników, należałoby rozważyć wykonanie badania na miejscu. Jeśli zmierzona wartość pola w
miejscu używania urządzenia przekraczałaby poziom opisany powyżej, należy wówczas poddać urządzenie
obserwacji w celu wykazania właściwej funkcji. W przypadku stwierdzenia nietypowych cech mogą okazać
się konieczne dodatkowe środki, jak np. zmiana ustawienia lub miejsca użytkowania.
b. W zakresie częstotliwości 150 kHz do 80 MHz natężenie pola powinno być poniżej 3 V/m.
3 V/m
80 MHz -
2,5 GHz
3 V/m
Urządzenia przenośne i mobilne wraz z ich prze-
wodami nie powinny znajdować się w mniejszej
odległości od termometru, niż wynosi zalecana
odległość ochronna, która jest obliczana na pods-
tawie równania obowiązującego dla częstotliwości
nadawczej. Zalecana odległość ochronna:
d=1.2 P
d=1.2 P 80 MHz - 800 MHz
d=2.3 P 800 MHz - 2,5 GHz
z P jako mocą znamionową nadajnika w watach (W)
zgodnie z danymi producenta nadajnika i d jako
zalecanym odstępem ochronnym w metrach (m).
Natężenie pola stacjonarnych nadajników radiowych
powinno być przy wszystkich częstotliwościach
radiowych zgodnie z badaniem na miejscu
a
mniejsze
od poziomu zgodności
b
. W otoczeniu urządzeń,
które są opatrzone poniższym znakiem, możliwe są
zakłócenia:
Zalecane odstępy ochronne pomiędzy przenośnymi i mobilnymi urządzeniami telekomuni-
kacyjnymi wysokiej frekwencji oraz pulsoksymetrem
Pulsoksymetr jest przeznaczony do użytkowania w otoczeniu elektromagnetycznym, w którym
wielkości zakłóceń HF pozostają pod kontrolą. Klient lub użytkownik urządzenia może pomóc
w unikaniu zakłóceń elektromagnetycznych zapewniając minimalny odstęp pomiędzy rzenośnymi
i mobilnymi urządzeniami telekomunikacyjnymi HF (nadajnikami) i urządzeniem w zależności od
mocy wyjściowej urządzenia do komunikacji - zgodnie z danymi poniżej.
0.01 0.1167 0.2334
0.1 0.3689 0.7378
1 1.1667 2.3334
10 3.6893 7.3786
100
11.6667 23.3334
Dla nadajników, których moc znamionowa nie jest podana w poniższej tabeli, zalecaną odległość
ochronną w metrach (m) można wyliczyć z wykorzystaniem równania, które należy do odpowied-
niej kolumny, przy czym P to maksymalna moc znamionowa nadajnika w watach (W)
według informacji producenta.
Uwaga 1: przy 80 MHz i 800 MHz obowiązuje wyższy zakres częstotliwości.
Uwaga 2: te wytyczne mogą nie mieć zastosowania we wszystkich przypadkach. Rozprzestrzeni-
anie się wielkości elektromadbić przez budynki, przedmioty i ludzi.
Odstęp ochronny, zależnie od częstotliwości nadawczej
m
80 MHz - 800 MHz
d=1.2 P
800 MHz - 2.5 GHz
d=2.3 P
Otoczenie elektromagnetyczne
– wytyczne
Moc znamionowa
nadajnika
W
Badania odporności
na zakłócenia
Poziom
kontrolny
IEC 60601
Poziom
zgodności
79457 V1.3 09/2014
  • Page 1 1
  • Page 2 2
  • Page 3 3
  • Page 4 4
  • Page 5 5
  • Page 6 6
  • Page 7 7
  • Page 8 8
  • Page 9 9
  • Page 10 10
  • Page 11 11
  • Page 12 12
  • Page 13 13
  • Page 14 14
  • Page 15 15
  • Page 16 16

Medisana PM 150 connect Instrukcja obsługi

Kategoria
Monitory tętna
Typ
Instrukcja obsługi
Niniejsza instrukcja jest również odpowiednia dla