ESAB Tig 3001i Instrukcja obsługi

Marka: ESAB

Model: Tig 3001i

Kategoria: System spawalniczy

Typ: Instrukcja obsługi

Niniejsza instrukcja jest również odpowiednia dla

Origo™

Instrukcja obsługi

0460 742 001 PL 20170310

Valid for: serial no. 840-xxx-xxxx, 950-xxx-xxxx, 039-xxx-xxxx

Tig3001i, Tig3001iw

SPIS TREŚCI

0460 742 001 © ESAB AB 2017

BEZPIECZEŃSTWO......................................................................................

1.1 Znaczenie symboli ...................................................................................

1.2 Zalecenia dotyczące bezpieczeństwa ....................................................

WPROWADZENIE .........................................................................................

2.1 Wyposażenie.............................................................................................

2.2 Panele sterowania TA23 i TA24 ...............................................................

DANE TECHNICZNE .....................................................................................

MONTAŻ ........................................................................................................

4.1 Instrukcja podnoszenia............................................................................

4.2 Lokalizacja ................................................................................................

4.3 Zasilanie sieciowe ....................................................................................

OPERACJA ...................................................................................................

5.1 Przyłącza i sterowanie .............................................................................

5.2 Przyłącze przewodów spawalniczego i masowego ..............................

5.3 Sterowanie wentylatorem ........................................................................

5.4 Zabezpieczenie przed przegrzaniem ......................................................

5.5 Spawanie TIG............................................................................................

5.6 Spawanie MMA .........................................................................................

KONSERWACJA ...........................................................................................

6.1 Źródło prądu .............................................................................................

6.2 Uchwyt spawalniczy.................................................................................

USUWANIE USTEREK..................................................................................

ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH .........................................................

DIAGRAM ............................................................................................................. 19

ORDERING NUMBERS........................................................................................ 21

ACCESSORIES .................................................................................................... 22

Dane techniczne mogą ulec zmianie bez uprzedzenia.

1 BEZPIECZEŃSTWO

0460 742 001

- 4 -

1 BEZPIECZEŃSTWO

1.1 Znaczenie symboli

Użyte w dalszej części niniejszej instrukcji oznaczają: Uwaga! Należy mieć się na

baczności!

NIEBEZPIECZEŃSTWO!

Oznacza bezpośrednie zagrożenia, które, jeśli nie uda się ich uniknąć,

będą skutkować odniesieniem bezpośrednich, poważnych obrażeń ciała

lub śmiercią.

OSTRZEŻENIE!

Oznacza potencjalne zagrożenia, które mogą skutkować odniesieniem

obrażeń ciała lub śmiercią.

PRZESTROGA!

Oznacza zagrożenia, które mogą skutkować odniesieniem niewielkich

obrażeń ciała.

OSTRZEŻENIE!

Przed użyciem należy przeczytać ze zrozumieniem

instrukcję obsługi, wszystkie oznaczenia, przepisy BHP

oraz karty charakterystyki (SDS).

1.2 Zalecenia dotyczące bezpieczeństwa

Użytkownicy urządzeń firmy ESAB ponoszą odpowiedzialność za stosowanie odpowiednich

środków ostrożności przez osoby używające lub znajdujące się w pobliżu tych urządzeń.

Środki ostrożności muszą spełniać wymagania stawiane tego rodzaju urządzeniom

spawalniczym. Poza standardowymi przepisami dotyczącymi miejsca pracy należy

przestrzegać następujących zaleceń.

Wszelkie prace powinny być wykonywane przez przeszkolony personel, dobrze znający

zasady działania urządzenia. Nieprawidłowa obsługa urządzenia może prowadzić do sytuacji

niebezpiecznych, a w rezultacie do obrażeń operatora oraz uszkodzenia sprzętu.

1. Każdy, kto używa urządzenia, powinien znać:

○ zasady jego obsługi

○ lokalizację wyłączników awaryjnych

○ jego działanie

○ odpowiednie środki ostrożności

○ zasady spawania i cięcia lub innego typu eksploatacji urządzenia

2. Operator powinien dopilnować, aby:

○ w momencie uruchamiania urządzenia w jego pobliżu nie było żadnych osób

nieupoważnionych

○ w chwili zajarzania łuku lub rozpoczęcia prac przy użyciu urządzenia wszystkie

osoby były odpowiednio zabezpieczone

3. Miejsce pracy powinno być:

○ odpowiednie do określonego celu

○ wolne od przeciągów

1 BEZPIECZEŃSTWO

0460 742 001

- 5 -

4. Sprzęt ochrony osobistej:

○ Należy zawsze stosować zalecany sprzęt ochrony osobistej, taki jak okulary

ochronne, odzież ognioodporna, rękawice ochronne

○ Nie należy nosić żadnych luźnych elementów odzieży, takich jak szaliki,

bransolety, pierścionki itp., które mogłyby o coś zahaczyć lub spowodować

poparzenie

5. Ogólne środki ostrożności:

○ Upewnić się, że przewód masowy jest podłączony prawidłowo

○ Prace na urządzeniach wysokiego napięcia mogą być wykonywane

wyłącznie przez wykwalifikowanego elektryka

○ Odpowiedni sprzęt gaśniczy musi być wyraźnie oznaczony i znajdować się w

pobliżu.

○ W trakcie pracy urządzenia nie wolno przeprowadzać jego smarowania ani

konserwacji

OSTRZEŻENIE!

Spawanie i cięcie łukowe może stwarzać zagrożenie dla operatora i innych osób.

Podczas spawania lub cięcia należy stosować odpowiednie środki ostrożności.

PORAŻENIE PRĄDEM ELEKTRYCZNYM — może skutkować śmiercią

• Przeprowadzić montaż i uziemienie urządzenia spawalniczego zgodnie z

instrukcją obsługi.

• Nie dotykać elementów pod napięciem ani elektrod odsłoniętą skórą, w

mokrych rękawicach lub w mokrej odzieży.

• Odizolować się od obrabianego przedmiotu i ziemi.

• Upewnić się, że stanowisko pracy jest bezpieczne

POLA ELEKTRYCZNE I MAGNETYCZNE — mogą być szkodliwe dla

zdrowia

• Spawacze z wszczepionymi rozrusznikami serca powinni przed

rozpoczęciem spawania zasięgnąć opinii lekarza. Pole

elektromagnetyczne może zakłócać pracę niektórych rozruszników.

• Narażenie na działanie pola elektromagnetycznego może też mieć inne

skutki zdrowotne, które są nieznane.

• Spawacze powinni stosować się do następujących procedur, aby

ograniczyć skutki narażenia na działanie pola elektromagnetycznego:

○ Poprowadzić elektrodę i przewody robocze po tej samej stronie ciała.

Jeśli to możliwe, zabezpieczyć je taśmą klejącą. Nie stawać miedzy

uchwytem przewodem spawalniczym a roboczym. W żadnym

wypadku nie owijać przewodu spawalniczego ani roboczego wokół

ciała. Ustawić źródło zasilania i przewody jak najdalej od ciała.

○ Przewód roboczy podłączać do przedmiotu obrabianego możliwie

najbliżej obszaru spawania.

GAZY I OPARY — mogą być szkodliwe dla zdrowia

• Trzymaj głowę z dala od oparów.

• Stosować wentylację, odprowadzanie przy łuku lub obydwa

zabezpieczenia, usuwając opary i gazy ze strefy oddychania i miejsca

pracy.

1 BEZPIECZEŃSTWO

0460 742 001

- 6 -

PROMIENIOWANIE ŁUKU – Może powodować obrażenia oczu i poparzenia

skóry

• Chronić oczy i ciało. Stosować odpowiednią maskę spawalniczą i szkła

filtrujące oraz nosić odzież ochronną.

• Chroń osoby znajdujące się w pobliżu, stosując odpowiednie ekrany lub

zasłony.

HAŁAS — nadmierny hałas może uszkodzić słuch

Chronić uszy. Stosować słuchawki wyciszające lub inne zabezpieczenie.

CZĘŚCI RUCHOME — mogą powodować obrażenia ciała

• Wszystkie drzwi, panele i pokrywy powinny być zamknięte i bezpiecznie

zamocowane. Tylko wykwalifikowani pracownicy powinni zdejmować

osłony w przypadku konieczności wykonania konserwacji i usunięcia

usterek. Po zakończeniu serwisowania i przed uruchomieniem silnika

należy zamontować panele lub pokrywy i zamknąć drzwi.

• Zatrzymać silnik przed montażem lub podłączeniem urządzenia.

• Nigdy nie zbliżać rąk, włosów, luźnej odzieży ani narzędzi do ruchomych

części.

ZAGROŻENIE POŻAREM

• Iskry (rozpryski) mogą spowodować pożar. Upewnić się, że w pobliżu nie

ma materiałów łatwopalnych.

• Nie używać na zamkniętych pojemnikach.

WADLIWE DZIAŁANIE — w razie nieprawidłowego działania poprosić o pomoc

fachowca.

CHROŃ SIEBIE I INNYCH!

PRZESTROGA!

Niniejszy produkt jest przeznaczony wyłącznie do spawania łukowego.

OSTRZEŻENIE!

Nie używaj źródła prądu do rozmrażania zamarzniętych rur.

PRZESTROGA!

Urządzenia klasy A nie są przeznaczone do użytku w

budynkach, gdzie zasilanie elektryczne pochodzi z

publicznego niskonapięciowego układu zasilania. Ze

względu na przewodzone i emitowane zakłócenia, w takich

lokalizacjach mogą występować potencjalne trudności w

zapewnieniu kompatybilności elektromagnetycznej

urządzeń klasy A.

1 BEZPIECZEŃSTWO

0460 742 001

- 7 -

UWAGA!

Zużyty sprzęt elektroniczny należy przekazać do

zakładu utylizacji odpadów!

Zgodnie z dyrektywą europejską 2012/19/WE w sprawie

zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE)

oraz jej zastosowaniem w świetle prawa krajowego,

wyeksploatowane urządzenia elektryczne i/lub

elektroniczne należy przekazywać do zakładu utylizacji

odpadów.

Jako osoba odpowiedzialna za sprzęt, operator ma

obowiązek uzyskać informacje o odpowiednich punktach

zbiórki odpadów.

Dodatkowych informacji udzieli lokalny dealer firmy ESAB.

ESAB oferuje asortyment akcesoriów spawalniczych i sprzęt ochrony osobistej. Aby

uzyskać informacje na temat składania zamówień, należy skontaktować się z lokalnym

dealerem ESAB lub odwiedzić naszą stronę internetową.

2 WPROWADZENIE

0460 742 001

- 8 -

2 WPROWADZENIE

Tig 3001i to źródło prądu spawania TIG, które można także stosować do spawania MMA.

Akcesoria firmy ESAB do tego produktu zostały opisane w rozdziale „AKCESORIA”

niniejszej instrukcji.

2.1 Wyposażenie

Źródło prądu Tig 3001i może być dostarczone z opcjonalną chłodnicą.

Wraz ze źródłem prądu są dostarczane:

• 4,5 m kabel powrotny z zaciskiem stykowym

• instrukcja obsługi źródła prądu spawania

• instrukcja obsługi panelu sterowania

• instrukcja obsługi chłodnicy (jeśli dotyczy)

Instrukcje obsługi w innych językach można pobrać z witryny internetowej: www.esab.com

2.2 Panele sterowania TA23 i TA24

Źródło prądu jest dostarczane z jednym z następujących paneli sterowania:

Parametry procesu spawania są regulowane na panelu sterowania. Szczegółowy opis paneli

znajduje się w oddzielnej instrukcji obsługi.

3 DANE TECHNICZNE

0460 742 001

- 9 -

3 DANE TECHNICZNE

Tig 3001i, Tig 3001iw

Napięcie sieciowe 400 V ±10 %,

3~ 50 / 60 Hz

Zasilanie sieciowe S

scmin

3,9 MVA

Prąd pierwotny I

max

TIG 14 A

MMA 19 A

Zapotrzebowanie na prąd jałowy w trybie

oszczędzania energii, 6,5 min po spawaniu 30 W

Zakres ustawień

TIG 4 – 300 A

MMA 16 – 300 A

Obciążenie dopuszczalne przy TIG

35 % cyklu pracy 300 A/22 V

60% cyklu pracy 240 A/19,6 V

100 % cyklu pracy 200 A/18 V

Obciążenie dopuszczalne przy MMA

30 % cyklu pracy 300 A/32 V

60% cyklu pracy 230 A/29,2 V

100 % cyklu pracy 190 A/27,6 V

Współczynnik mocy przy prądzie maksymalnym

TIG 0,9

MMA 0,91

Sprawność przy prądzie maksymalnym

TIG 77 %

MMA 84 %

Napięcie obwodu otwartego U

maks.

MMA, wyłączona funkcja VRD 60 V

Funkcja VRD włączona 28 V

11,7 kV

Temperatura pracy Od -10 do +40 °C

Temperatura transportu Od -20 do +55 °C

Stałe ciśnienie akustyczne bez obciążenia < 70 db (A)

Wymiary d × s × w 625 × 249 × 423 mm

z chłodnicą 714 × 249 × 693 mm

Waga 33,5 kg

z chłodnicą 54 kg

Klasa izolacji transformatora H

3 DANE TECHNICZNE

0460 742 001

- 10 -

Tig 3001i, Tig 3001iw

Stopień ochrony IP 23

Klasa zastosowania

Zasilanie sieciowe, S

sc min

Minimalna moc zwarciowa w sieci według normy IEC 61000-3-12.

Cykl pracy

Cykl pracy to wyrażony w procentach okres dziesięciu minut, w trakcie którego można

spawać lub ciąć przy określonym obciążeniu, nie powodując przeciążenia. Cykl pracy

obowiązuje dla temperatury 40°C/104°F lub niższej.

Stopień ochrony

Kod IP określa stopień ochrony zapewnianej przez obudowę przed wnikaniem ciał stałych

lub szkodliwymi skutkami wnikania wody.

Urządzenie oznaczone kodem IP23 jest przeznaczone do użytku w pomieszczeniach i na

zewnątrz.

Klasa zastosowania

Symbol informuje, że źródło prądu jest przeznaczone do użytku w miejscach o

zwiększonym zagrożeniu elektrycznym.

Tylko Tig 3001iw (określona chłodnica)

Zdolność chłodzenia chłodnicy Zasilanie przy

przepływie

Ciśnienie maks.

przy 50 Hz 0,82 kW 1 l/min 0,39 MPa

przy 60 Hz 0,76 kW 1 l/min 0,44 MPa

Chłodziwo Gotowa mieszanina chłodząca ESABs. Patrz

rozdział „AKCESORIA” w tej instrukcji

obsługi.

4 MONTAŻ

0460 742 001

- 11 -

4 MONTAŻ

Montaż powinien zostać wykonany przez fachowca.

4.1 Instrukcja podnoszenia

4.2 Lokalizacja

Źródło prądu spawania należy tak ustawić, aby wloty i wyloty powietrza chłodzącego nie były

zablokowane.

4 MONTAŻ

0460 742 001

- 12 -

4.3 Zasilanie sieciowe

UWAGA!

Wymagania dotyczące zasilania sieciowego

To urządzenie spełnia wymogi normy IEC 61000-3-12, jeśli moc zwarciowa jest

większa lub równa S

scmin

w punkcie połączenia zasilania użytkownika i sieci

publicznej. Instalator lub użytkownik urządzenia powinien dopilnować, aby

urządzenie zostało podłączone tylko do zasilania o mocy zwarciowej większej lub

równej S

, kontaktując się w razie potrzeby z operatorem sieci rozdzielczej.

Parametry techniczne zostały podane w rozdziale DANE TECHNICZNE.

Upewnić się, że źródło prądu spawania jest podłączone do zasilania o odpowiednim napięciu

i zabezpieczone bezpiecznikiem odpowiedniej mocy. Zgodnie z przepisami należy

zastosować odpowiednie uziemienie.

Tabliczka znamionowa z danymi dotyczącymi podłączania

zasilania

UWAGA!

Źródło prądu spawania jest przeznaczone do układu

czterożyłowego o napięciu 400 V.

Zalecane bezpieczniki i minimalny przekrój przewodów

Tig 3001i, Tig3001iw

Napięcie sieciowe 400 V 3~ 50 Hz

Przekrój przewodu sieciowego w mm

4G4 mm

Prąd fazowy I

eff

10 A

Bezpiecznik

Przeciwprzepięciowy 16 A

Miniaturowy bezpiecznik automatyczny

(MCB) typu C

16 A

UWAGA!

Przekrój przewodów sieciowych i wielkości bezpieczników podane powyżej są

zgodne z przepisami szwedzkimi. Możliwe, że nie będą one odpowiednie w

innych krajach: należy upewnić się, że przekrój przewodu i wielkości

bezpieczników są zgodne z odpowiednimi krajowymi przepisami.

5 OPERACJA

0460 742 001

- 13 -

5 OPERACJA

Ogólne wskazówki bezpieczeństwa dotyczące obsługi urządzenia znajdują się w rozdziale

„BEZPIECZEŃSTWO”. Przed rozpoczęciem korzystania z urządzenia należy je przeczytać!

5 OPERACJA

0460 742 001

- 14 -

5.1 Przyłącza i sterowanie

1. Panel sterowania, patrz oddzielna

instrukcja obsługi

5. Przyłącze (-) TIG: Uchwyt spawalniczy

MMA: Przewód spawalniczy lub przewód

masowy

2. Przyłącze przystawki zdalnego sterowania 6. Przyłącze (+) TIG: Przewód masowy

MMA: Przewód masowy lub przewód

spawalniczy

3. Przyłącze dla sygnału startowego z

uchwytu elektrody

7. Przełącznik napięcia sieciowego

4. Przyłącze gazu uchwytu 8. Przyłącze gazu osłonowego

5.2 Przyłącze przewodów spawalniczego i masowego

Źródło prądu jest wyposażone w dwa gniazda (zacisk dodatni (+) i ujemny (-)) do

podłączenia przewodów spawalniczego i masowego. Gniazdo, do którego podłącza się

przewód spawalniczy, zależy od metody spawania lub typu używanej elektrody.

Przewód masowy należy podłączyć do drugiego gniazda źródła prądu. Przymocować klamrę

przewodu masowego do przedmiotu obrabianego i zapewnić dobry kontakt między

przedmiotem obrabianym i gniazdem przewodu masowego w źródle prądu.

W przypadku spawania MMA, przewód spawalniczy można podłączyć do zacisku dodatniego

(+) lub ujemnego (-) w zależności od typu używanej elektrody. Biegunowość połączenia jest

podana na opakowaniu elektrod.

5.3 Sterowanie wentylatorem

Źródło prądu posiada regulator czasowy, dzięki czemu wentylatory pracują dodatkowe 6,5

minuty po zakończeniu spawania, a urządzenie przełącza się w tryb oszczędzania energii.

Wentylatory uruchamiają się przy ponownym rozpoczęciu spawania.

Wentylatory pracują z prędkością ograniczoną w przypadku prądu spawania o natężeniu nie

przekraczającym 110 A oraz z pełną prędkością w przypadku prądu o wyższym natężeniu.

5 OPERACJA

0460 742 001

- 15 -

5.4 Zabezpieczenie przed przegrzaniem

Źródło prądu spawania posiada zabezpieczenie przed przegrzaniem, które załączy się, jeśli

temperatura będzie zbyt wysoka. W takich przypadkach prąd spawania zostaje przerwany, a

na panelu sterowania wyświetlany jest kod usterki.

Kiedy temperatura obniży się, nastąpi automatyczny reset zabezpieczenia przed

przegrzaniem.

5.5 Spawanie TIG

Spawanie metodą TIG topi metal przedmiotu obrabianego, wykorzystując łuk zajarzony od

elektrody wolframowej, która się nie topi. Jeziorko spawalnicze i elektroda są zabezpieczone

gazem osłonowym.

W przypadku spawania TIG, źródło prądu jest wyposażone w:

• Uchwyt TIG, patrz rozdział „AKCESORIA”

• butlę z argonem

• regulator butli z argonem

• elektrodę wolframową

5.6 Spawanie MMA

W przypadku spawania MMA, źródło prądu jest wyposażone w:

• kabel spawania z zaciskiem elektrody, patrz rozdział „AKCESORIA”

6 KONSERWACJA

0460 742 001

- 16 -

6 KONSERWACJA

Regularna konserwacja jest bardzo ważna dla bezpiecznego i niezawodnego działania.

Tylko osoby posiadające odpowiednią wiedzę elektryczną (upoważniony personel) mogą

zdejmować osłony zabezpieczające w celu instalacji lub napraw serwisowych, konserwacji

lub prac naprawczych sprzętu spawalniczego.

PRZESTROGA!

Wszelkie zobowiązania gwarancyjne dostawcy przestają obowiązywać, jeśli

klient podejmie jakiekolwiek działania w okresie gwarancyjnym w celu naprawy

usterek w produkcie.

6.1 Źródło prądu

Należy regularnie sprawdzać, czy otwory wentylacyjne źródła prądu spawania nie są

zablokowane zanieczyszczeniami.

Częstotliwość i metoda czyszczenia zależą od: procesu spawania, czasu trwania łuku,

lokalizacji oraz otoczenia. Zazwyczaj wystarcza raz w roku przedmuchać źródło prądu

suchym sprężonym powietrzem (o zmniejszonym ciśnieniu). W przeciwnym razie zapchane

lub zablokowane wloty i wyloty powietrza spowodują przegrzanie.

6.2 Uchwyt spawalniczy

Aby zapewnić bezproblemowe spawanie należy regularnie czyścić i wymieniać części

eksploatacyjne.

7 USUWANIE USTEREK

0460 742 001

- 17 -

7 USUWANIE USTEREK

Przed odesłaniem urządzenia do autoryzowanego serwisu należy przeprowadzić

następujące kontrole i przeglądy.

Typ usterki Działanie

Brak łuku. • Sprawdź, czy przełącznik zasilania

sieciowego został załączony.

• Sprawdź, czy przewody spawalniczy i

masowy zostały odpowiednio

podłączone.

• Sprawdź, czy ustawiono odpowiednią

wartość prądu.

• Sprawdź bezpieczniki zasilania

sieciowego.

W trakcie spawania wystąpiła przerwa w

dostawie prądu spawania.

• Sprawdź, czy zadziałało zabezpieczenie

przed przeciążeniem (wskazanie na

panelu sterowania).

• Sprawdź bezpieczniki zasilania

sieciowego.

Zabezpieczenie przed przegrzaniem często

się załącza.

• Upewnij się, że nie zostały przekroczone

wartości znamionowe źródła prądu

spawania (tj. że urządzenie nie jest

przeciążone).

• Sprawdź, czy wloty i wyloty powietrza nie

są zasłonięte lub zablokowane.

Słaba wydajność spawania. • Sprawdź, czy przewody spawalniczy i

masowy zostały odpowiednio

podłączone.

• Sprawdź, czy ustawiono odpowiednią

wartość prądu.

• Sprawdź, czy używane są odpowiednie

elektrody.

• Sprawdź bezpieczniki zasilania

sieciowego.

• Sprawdź przepływ i jakość gazu.

8 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH

0460 742 001

- 18 -

8 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH

Tig 3001i i Tig 3001iw zostały zaprojektowane i przetestowane zgodnie z

międzynarodowymi i europejskimi normami IEC/EN60974-1, IEC/EN60974-2,

IEC/EN60974-3 oraz IEC/EN60974-10. Do obowiązków serwisu, który przeprowadzał

konserwację lub naprawę, należy upewnienie się, że produkt nadal jest zgodny z

wymienionymi normami.

PRZESTROGA!

Prace naprawcze i elektryczne powinny być wykonywane przez technika

autoryzowanego serwisu firmy ESAB. Należy stosować wyłącznie oryginalne

części zamienne i eksploatacyjne firmy ESAB.

Części zamienne oraz części eksploatacyjne można zamawiać przez lokalnego dealera firmy

ESAB – patrz ostatnia strona tego dokumentu. Przy składaniu zamówienia należy podać typ

produktu, numer seryjny, oznaczenie i numer części zamiennej według listy części

zamiennych. Ułatwi to wysyłkę i umożliwi prawidłową dostawę.

DIAGRAM

0460 742 001

- 19 -

DIAGRAM

0460 742 001

- 20 -

Strona się ładuje...

ESAB Tig 3001i Instrukcja obsługi

Marka: ESAB

Model: Tig 3001i

Kategoria: System spawalniczy

Typ: Instrukcja obsługi

Niniejsza instrukcja jest również odpowiednia dla

Pobierz PDF

raport

ESAB Tig 3001i Instrukcja obsługi

Niniejsza instrukcja jest również odpowiednia dla

ESAB Tig 3001i Instrukcja obsługi

Powiązane artykuły