ATIKA BMS 250 Instrukcja obsługi

Tischkreissäge

Originalbetriebsanleitung – Sicherheitshinweise – Ersatzteile

Seite 7

Circular Saw Bench

Original instructions – Safety instructions – Spare parts

Page 17

Scie circulaire sur table

Notice originale – Consignes de sécurité

Pièces de rechange

Page 28

Okružní stolní pila

Originální návod k použití – Bezpečnostní pokyny – Náhrad-

ní díly

Str 39

Bordrundsav

Original brugsanvisning – Sikkerhedshenvisninger –

Reservdeler

Side 49

Tafelcirkelzaag

Oorspronkelijke gebruiksaanwijzing

Veiligheidsinstructies

Reserveonderdelen

Blz. 60

Stołowa pilarka

tarczowa

Instrukcja oryginalna

Wskazówki bezpieczeństwa

Części zamienne

Stronie 71

Bordscirkelsågar

Bruksanvisning i original

Säkerhetsanvisningar

Reservdelar

Sidan 82

BMS 250

Strona jest ładowana ...

72

Zawartość

Deklaracja zgodności 6

Zakres dostawy 72

Parametry głośności 72

Symbole na urządzeniu / instrukcji obsługi 72

Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem 73

Pozostałe ryzyko 73

Bezpieczna praca 73

Montaż 75

Przygotowanie do rozruchu 76

Rozruch 76

Ustawienia pilarki 77

Praca z piłą 79

Konserwacja i czyszczenie 79

Transport 80

Składowanie 80

Gwarancja 80

Opis urządzenia / Części zamienne 81

Możliwe zakłócenia 81

Dane techniczne 82

Zakres dostawy

• stołowa pilarka tarczowa BMS 250 z

− kablem zasilającym i wtyczką

− piłą z węglików spiekanych: Ø 254 / 30 mm x 2,4;

24 zęby

− składaną podstawą

• klin rozszczepiający

• osłona z możliwością podłączenia przyłącza odsysania

• prowadnica poprzeczna

• prowadnica wzdłużna

• przedłużenie stołu

• 2 podpory dla przedłużenia stołu

• 2 poszerzenia stołu

• 2 koła transportowe

• popychacz

• wąż do odsysania

• worek do ś

rub

• 2 klucze do wymiany tarczy pilarki

• instrukcja obsługi

 Po rozpakowaniu zawartości kartonów sprawdź

! ich kompletność

! ewentualne uszkodzenia transportowe

Swoje zastrzeżenia zgłoś natychmiast sprzedawcy, dostawcy

lub producentowi. Późniejsze reklamacje nie będą uznawane.

Parametry głośności

DIN EN ISO 3746 / DIN EN ISO 11202 / ISO 7960 Aneks A

Wykorzystanie maszyny w charakterze stołowej pilarki tarczowej

z okrągłą piłą pochodzącą z produkcji seryjnej.

Poziom mocy

akustycznej

Poziom ciśnienia akustycznego

na stanowisku pracy

bieg jałowy

L

WA

= 102 dB(A) L

pA

= 98 dB(A)

obróbka L

WA

= 112,4 dB(A) L

pA

= 102,5 dB(A)

Współczynnik niedokładności pomiaru: 4 dB

Podane wartości są wartościami emisyjnymi, tym samym nie muszą

one odpowiadać rzeczywistym wartościom w miejscu pracy. Pomimo

istnienia zależności pomiędzy poziomami emisji i imisji nie można na

podstawie tych danych w wiarygodny sposób wnioskować, czy

konieczne są dodatkowe działania zapobiegawcze. Istnieją dodatkowe

czynniki, które mogą wywierać wpływ na rzeczywisty poziom imisji na

stanowisku pracy, do których można zaliczyć czas trwania

oddziaływania, specyfikę pomieszczenia roboczego, inne źródła

dźwięku (np. ilość maszyn czy też inne prace wykonywane w

sąsiedztwie), itp. Dopuszczalne wartości robocze mogą być różne w

zależności od kraju. Podane tu informacje mają służyć użytkownikowi

pomocą w lepszym oszacowaniu istniejących zagrożeń i ryzyka.

Symbole na urządzeniu

Przed

uruchomieniem

urządzenia należy

dokładnie

przeczytać

instrukcję obsługi i

stosować się do

Przed

rozpoczęciem

wykonywania

napraw,

czynności

obsługowo-

koserwacyjnych

zamieszczonych w niej

wskazówek.

oraz czyszczenia urządzenia

należy wyłączyć silnik i wyjąć

wtyczkę z gniazda zasilania

sieciowego.

Niebezpieczeństwo

skaleczenia palców

i rąk przez

brzeszczot piły

Nie wystawiać

na deszcz.

Chronić przed

wilgocią.

Nosić ochronę oczu

i słuchu.

Nosić maskę

przeciwpyłową.

Symbole zastosowane w instrukcji obsługi

Istniejące zagrożenie lub niebezpieczna sytuacja.

Nieprzestrzeganie tej wskazówki może spowodować

zranienia osób lub szkody rzeczowe.

L

Wskazówki ważne dla właściwego obchodzenia się z

pilarką. Nieprzestrzeganie tych wskazówek może

spowodować zakłócenia w pracy urządzenia.



Wskazówki eksploatacyjne. Tak oznaczone

wskazówki pomagają w optymalnym wykorzystywaniu

wszystkich funkcji pilarki.

Montaż, obsługa i konserwacja pilarki. Tu znajdziesz

ważne wskazówki dotyczące poprawnej eksploatacji.

73

Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem

 Stołowa pilarka tarczowa jest przeznaczona wyłącznie do

wzdłużnego i poprzecznego cięcia masywnego drewna,

tworzyw płytowych, jak np. sklejka, płyt stolarskich oraz płyt

MDF o przekroju kwadratowym lub prostokątnym przy

zastosowaniu pił z węglików spiekanych, przy czym piły te

muszą spełniać wymogi normy EN 847-1.

 Stosowanie brzeszczotów ze stali HSS (stal wysokostopowa

szybkotnąca) jest niedopuszczalne, ponieważ ta stal jest

twarda i krucha. Niebezpieczeństwo skaleczenia wskutek

pęknięcia brzeszczotu piły i wyrzucenia kawałków

brzeszczotu.

 Nie zezwala się na piłowanie materiałów okrągłych

(okrąglaki, drewno opałowe itp.).

 Średnica piły musi mieścić się pomiędzy 245 oraz 254 mm.



Zezwala się na obróbkę tylko takich elementów, które można

pewnie ułożyć i prowadzić.

 Do pojęcia eksploatacji zgodnej z przeznaczeniem zalicza

się także dotrzymywanie podanych przez producenta

warunków eksploatacji, konserwacji i napraw, jak również

stosowanie się do umieszczonych w instrukcji obsługi

wskazówek bezpieczeństwa.

 Przestrzegać obowiązujących i relewantnych dla eksploatacji

maszyny przepisów BHP, jak również innych ogólnie

uznanych reguł higieny i bezpieczeństwa pracy.

 Każdy inny przypadek użytkowania maszyny, niż podany w

instrukcji obsługi, uważa się za niezgodny z

przeznaczeniem. Za szkody powstałe w wyniku niezgodnego

z przeznaczeniem użytkowania producent nie odpowiada:

związane z tym ryzyko ponosi wyłącznie użytkownik.

 Wprowadzanie samowolnych przeróbek pilarki wyklucza

wszelk

ą odpowiedzialność producenta za wynikłe stąd

szkody.

 Pilarkę mogą uzbrajać, użytkować i konserwować

wyłącznie osoby, które przeszły odpowiednie przeszkolenie i

zostały poinstruowane o istniejących zagrożeniach.

Wykonywanie prac naprawczych wolno powierzać tylko nam

lub podanym przez nas punktom serwisowym.

 Maszyny nie wolno eksploatować w pomieszczeniach, w

których panuje zagrożenie wybuchowe, oraz w miejscach, w

których jest ona narażona na opady deszczu.

 Z materiałów przeznaczonych do piłowania należy

bezwzględnie usunąć części metalowe (gwoździe, itp.).

Pozostałe ryzyko

Także w przypadku eksploatacji maszyny zgodnej z

przeznaczeniem i przestrzegania relewantnych przepisów

bezpieczeństwa praca z pilarką może być związana z pewnym

resztkowym ryzykiem spowodowanym względami

konstrukcyjnymi.

Ryzyko to można zminimalizować przestrzegając wskazówek

bezpieczeństwa oraz zasad dotyczących eksploatacji zgodnej z

przeznaczeniem.

Praca wykonywana w przemyślany sposób i z zachowaniem

należytej ostrożności zmniejsza ryzyko odniesienia obrażeń

przez inne osoby oraz ryzyko spowodowania szkód.

 Zagrożenie zranienia palców lub dłoni przez narzędzie (piłę)

lub obrabiany przedmiot, np. w trakcie wymiany piły.

 Możliwość zranienia przez wyrzucane fragmenty

obrabianego przedmiotu.

 Odrzucenie obrabianego przedmiotu lub jego części.

 Pęknięcia i wyrzucenie brzeszczotu piły.

 Zagrożenie porażenia prądem w przypadku niefachowego

wykonania przyłącza elektrycznego.

 Dotkni

ęcie części znajdujących się pod napięciem w

przypadku otwarcia podzespołów elektrycznych.

 Uszkodzenie słuchu w przypadku dłuższej pracy bez

stosowania ochrony słuchu.

 Emisja szkodliwych dla zdrowia pyłów drewnianych przy

eksploatacji bez odsysania.

Ponadto, pomimo podjęcia wszystkich działań

zabezpieczających, mogą istnieć inne, nieprzewidywalne

ryzyka.

Bezpieczna praca

W przypadku niefachowego użytkowania, maszyny do

obróbki drewna mogą stanowić źródło zagrożenia. W

przypadku pracy z urządzeniami z napędem elektrycznym

konieczne jest stosowanie podstawowych działań

zabezpieczających, aby wykluczyć ryzyko pożaru,

porażenia prądem elektrycznym oraz zranienia osób.

Aby uchronić siebie i innych przed ewentualnymi

wypadkami, przeczytaj uważnie przed uruchomieniem

niniejszego wyrobu i przestrzegaj podanych poniżej

wskazówek oraz przepisów BHP oraz obowiązujących

lokalnie w danym kraju przepisów bezpieczeństwa.

L

Wskazówki bezpieczeństwa przekaż wszystkim osobom,

które pracują przy maszynie.

L

Wskazówki bezpieczeństwa starannie przechowuj.

 Przy pomocy niniejszej instrukcji należy zapoznać się z

urządzeniem przed rozpoczęciem użytkowania.

 Pracuj rozważnie. Poświęcaj odpowiednią uwagę

wykonywanym czynnościom. Zachować rozsądek

podczas pracy. zony. Nie używać urządzenia w stanie

zmęczenia, pod wpływem narkotyków, alkoholu lub

leków. Moment nieuwagi podczas używania urządzenia

może doprowadzić do poważnych obrażeń.

 Unikaj nienaturalnej pozycji ciała. Stój pewnie na posadzce

i w każdej chwili utrzymuj równowagę. Nie pochylać się do

przodu.

 Zakładaj odpowiednią odzież roboczą:

− nie zakładaj szerokiej, nie przylegającej do ciała odzieży

oraz biżuterii, mogą ją uchwycić i wciągnąć ruchome

części maszyny.

− zakładaj obuwie odporne na poślizg

− długie włosy chroń siatką do włosów

 Stosuj środki ochrony osobistej:

− środki ochrony słuchu (poziom ciśnienia akustycznego

w miejscu pracy prawie zawsze przekracza 85 dB (A))

− okulary ochronne

− Maskę przeciwpyłową przy pracach wytwarzających pył.

74

− Rękawice przy wymianie brzeszczotu piły

 Pilarkę ustaw na podłożu

− twardym

− równym

− nie powodującym poślizgu

− nie przenoszącym drgań.

 W miejscu pracy utrzymuj ład i porządek! Bałagan może

być przyczyną powstania wypadków.

 Uwzględnij wpływ środowiska:

− Nie wystawiać maszyny na działanie deszczu.

− Nie używać maszyny w wilgotnym lub mokrym

otoczeniu.

− Zapewnij dobre oświetlenie.

− Nie używać

maszyny w pobliżu palnych cieczy lub

gazów.

− Powstający w trakcie pracy drewniany pył utrudnia

widoczność i może być szkodliwy dla zdrowia. Jeśli nie

używa się maszyny na wolnym powietrzu, należy

podłączyć do króćca odsysającego urządzenie do

odsysania wiórów (np. przenośny mały odpylacz).

 Nigdy nie zostawiać maszyny bez nadzoru.

 Osoby poniżej 18 roku życia nie mogą obsługiwać pilarki.

Zakaz ten nie dotyczy młodzieży powyżej 16-go roku

życia, jeżeli pracę wykonują w ramach szkolenia

zawodowego i pod nadzorem.

 Osoby niepowołane utrzymuj w odpowiednim oddaleniu.

Nie pozwól, aby niepowołane osoby, w szczególności dzieci,

dotyka

ły narzędzie i kable.

Utrzymuj je w odpowiedniej odległości od obszaru

roboczego.

 Przyjmij pozycję roboczą z boku piły poza płaszczyzną

cięcia.

 Jeśli przy pile pracuje z Tobą druga osoba, musi ona stać po

stronie odbiorczej przedłużenia stołu.

 Przyjmij prawidłową pozycję roboczą. Stań z przodu po

stronie obsługowej, frontem do piły po prawej obok

płaszczyzny cięcia.

 Usunąć przed piłowaniem wszystkie gwoździe i metalowe

przedmioty z obrabianego elementu.

 Zwrócić uwagę, by obrabiany przedmiot nie zawierał

żądnych kabli, lin, sznurów itp.

 Rozpocząć cięcie dopiero wtedy, gdy brzeszczot piły

osiągnie

wymaganą prędkość obrotową.

 Maszyny nie przeciążaj! Praca w podanym zakresie mocy

jest korzystniejsza i pewniejsza.

 Eksploatować maszynę tylko z kompletnymi i prawidłowo

założonymi urządzeniami ochronnymi i nie zmieniać w

maszynie niczego, co mogłoby obniżać bezpieczeństwo.

 Wymień przy wybitej szczelinie cięcia wkładkę stołu.

 Nie stosować popękanych brzeszczotów lub takich, które

zmieniły swój kształt.

 Stosować tylko ostre brzeszczoty, ponieważ tępe

brzeszczoty nie tylko zwiększają niebezpieczeństwo

odrzucenia, lecz również obciążają silnik.

 Nie stosowa

ć brzeszczotów ze stali szybkotnącej

wysokostopowej (HSS), ponieważ ta stal jest twarda i

krucha, wolno stosować tylko narzędzia wg EN 847-1.

Stosowanie innych narzędzi i wyposażenia może

zwiększyć zagrożenie wypadkowe.

Zwrócić uwagę, czy brzeszczot piły odpowiada wymiarom

podanym w „Danych technicznych” i jest odpowiedni dla

materiału obrabianego przedmiotu.

 Stosuj dostarczony klin rozszczepiający. Należy go tak

ustawić, aby jego odległość od wieńca zębatego piły

wynosiła ponad stołem najwyżej 5 mm.

 Przedmioty cienkie lub cienkościenne należy ciąć tylko

brzeszczotami o drobnych zębach.

 Zawsze piłować tylko jeden przedmiot. Nigdy nie piłować

jednocześnie kilku przedmiotów lub zebranych w wiązkę

pojedynczych sztuk. Istnieje niebezpieczeństwo, że

poszczególne kawałki będą w sposób niekontrolowany

chwytane przez piłę.



Nie używać piły do celów, do których nie jest przeznaczona

(zob. Użycie zgodne z przeznaczeniem).

 Podczas wzdłużnego cięcia wąskich elementów, (gdy

odstęp pomiędzy piłą a prowadnicą równoległą jest mniejszy

niż 120 mm), stosuj popychacz (patrz wskazówki robocze).

 Do przyciskania wąskich elementów do prowadnicy

wzdłużnej stosuj odpowiedni klocek.

Klocki są dostępne w handlu.

 Nie stosuj uszkodzonych popychaczy i klocków.

 Górną osłonę piły stosuj zawsze w których wieniec zębaty

piły pozostaje w piłowanym elemencie (piłowanie rowków).

Osłonę należy ustawić ją tak, aby wieniec zębaty piły by

ł

zakryty za wyjątkiem jej części niezbędnej do obróbki.

 Zwróć uwagę, aby odcięte fragmenty obrabianych

elementów nie zostały uchwycone i wyrzucone przez wieniec

zębaty piły.

 Odprysków, wiórów i innych odpadów nie usuwaj ze strefy

zagrożenia piły ręką.

 Nie zezwala się na stosowanie mechanizmów do wycinania

i frezowania rowków.

 Nie zezwala się na cięcie okrąglaków z wykorzystaniem

urządzeń do seryjnego podawania. Podczas cięcia

okrąglaków stosuj odpowiednie wyposażenie, które

zabezpiecza obrabiany przedmiot z obu stron przed

obrotem.

 Zawsze utrzymywać dostateczny odstęp od brzeszczotu piły.

Utrzymywać podczas pracy dostateczny odstęp od

napędzanych części.

 Brzeszczot pił

y obraca się jeszcze po wyłączeniu.

Odczekać, aż brzeszczot piły zatrzyma się, zanim przystąpi

się do usuwania odłamków, wiórów i odpadów.

 Nie hamować brzeszczotu piły poprzez boczny docisk.

 W następujących przypadkach maszynę należy wyłączyć, a

wtyczkę kabla zasilającego wyciągnąć z gniazdka:

− podczas przeprowadzania napraw

− podczas konserwacji i czyszczenia

− podczas usuwania zakłóceń (należy do tego także

usuwanie zakleszczonych odłamków)

− Kontrola przewodów zasilających pod kątem pomotania i

uszkodzeń

− podczas transportu pilarki

− podczas wymiany piły

75

− podczas oddalania się od pilarki (także w przypadku

krótkich przerw w pracy)

 Pilarkę należy starannie pielęgnować:

− Zadbaj o odpowiednie ostrzenie i czyszczenie narzędzi,

gdyż podnosi to bezpieczeństwo pracy.

− Przestrzegaj przepisów o konserwacji oraz wskazówek

dotyczących wymiany narzędzi.

− Zadbaj o to, aby uchwyty były suche oraz wolne od

olejów i smarów.

 Skontroluj, czy maszyna nie jest uszkodzona:

− Przed wznowieniem eksploatacji maszyny koniecznie

sprawdź mechanizmy zabezpieczające pod kątem ich

pewnego i zgodnego z przeznaczeniem funkcjonowania.

− Sprawdź, czy części ruchome należycie funkcjonują,

czy nie są blokowane oraz, czy jakieś części nie uległy

uszkodzeniu. Dla zapewnienia poprawnej eksploatacji

pilarki wszystkie jej części muszą zostać należycie

zamontowane i muszą spełniać wszystkie stawiane

wymogi.

− Naprawę lub wymianę uszkodzonych mechanizmów

zabezpieczających oraz części należy zlecić w

koncesjonowanym specjalistycznym warsztacie, o ile w

instrukcji obsługi brak innych ustaleń.

− Uszkodzone lub nieczytelne etykiety bezpieczeństwa

należy wymienić na nowe.

 Nie pozostawiaj zatkniętych kluczy maszynowych!

Przed każdym włączeniem maszyny upewnij się, czy wyjęto

wszystkie klucze i przyrządy do ustawiania.

 Wyposażenie, którego w danej chwili nie używasz,

przechowuj w suchym, zamkniętym pomieszczeniu poza

zasięgiem dzieci.

Bezpieczeństwo elektryczne

 Przyłącze elektryczne należy wykonać według IEC 60 245

(H 07 RN-F) kablem o minimalnym przekroju żył

− 1,5 mm² dla długości kabla do 25 m

− 2,5 mm² - dla długości kabla powyżej 25m

 Długie i cienkie przewody zasilające powodują spadek

napięcia. Silnik nie osiąga wtedy swej maksymalnej mocy i

następuje pogorszenie pracy urządzenia.

 Wtyczki i gniazda wtykowe przy kablach przyłączeniowych

muszą być wykonane z gumy, miękkiego PCW lub innego

materiału termoplastycznego tej samej mechanicznej

trwałości lub powinny być powleczone tym materiałem.

 Należy się chronić przed porażeniem prądem. Staraj się nie

dotykać elementów uziemionych.

 Gniazdo wtykowe dla kabla przyłączeniowego musi być

chronione przed wodą rozpryskową.

 Podczas używania bębna do nawijania kabla kabel należy w

pełni rozwinąć.

 Nie wykorzystuj kabla do celów, do których nie jest

przystosowany. Chroń kabel przed wysoką temperaturą,

kontaktem z olejami oraz uszkodzeniami mechanicznymi

na ostrych krawędziach. Nie wyciągaj wtyczki z gniazdka

pociągając za kabel.

 Kontroluj regularnie kabel pilarki, jeżeli jest uszkodzony,

zleć jego naprawę fachowemu personelowi.

 Przy układaniu przewodu zasilającego zwracać uwagę na

to, aby nie stanowił on przeszkody, nie został zgnieciony,

załamany i aby złącze wtykowe nie zostało zmoczone.

 Kontroluj regularnie kable przedłużające, jeżeli s

ą

uszkodzone – wymień je.

 Nie stosuj uszkodzonych elementów przyłączowych.

 Przy pracy na wolnym powietrzu stosuj wyłącznie

dopuszczone do tego celu i odpowiednio oznakowane

przedłużacze.

 Nie stosuj żadnych prowizorycznych przyłączy

elektrycznych.

 Nigdy nie mostkuj i nie wyłączaj mechanizmów

ochronnych.

 Podłączyć urządzenie przez wyłącznik różnicowoprądowy

(30 mA).

Wykonanie przyłącza elektrycznego oraz napraw części

elektrycznych maszyny należy powierzać

koncesjonowanemu personelowi elektrotechnicznemu lub

zlecać w naszych punktach serwisowych. Przestrzegać

lokalnych przepisów dotyczących działań ochronnych.

Naprawy innych części maszyny należy powierzać

producentowi lub w którymś z jego punktów serwisowych.

Stosować wyłącznie oryginalne części zamienne.

Stosowanie innych części zamiennych i innego

wyposażenia może sprzyjać zwiększeniu zagrożenia

wypadkowego. Producent maszyny nie odpowiada za

wynikające stąd szkody.

Montaż

A1 A2 A3 A4

Rozłóż podstawę (16).

1. Pociągnij podstawę do siebie, tak aby zwolniona została

blokada.

2. Wyciągnij podstawę do góry, aż ponownie zaskoczy

blokada.

3. Zamocować dodatkowe ukośne podpory (36, 37) do stojaka

(36 – krótka podpora ukośna, 37 – długa podpora ukośna)

B1 B2

Zamontuj koła transportowe (18).

C

Obróć piłę. Piłę można wyrównać poprzez wkręcanie lub

wykręcanie stopki nastawczej (17).

Montaż klina rozszczepiającego

D1

1. Wykręć śrubę.

2. Włóż wkrętak do otworu, aby wyjąć wkładkę stołu (6).

D2

Przesuń tarczę piły (22) do najwyższego położenia.

D3

Zluzuj śrubę urządzenia zaciskowego.

D4

Wstaw klin rozszczepiający (23) między płytę dociskową (33) i

przeciwpłytę (34).

76

D5

1. Wyreguluj klin rozszczepiający (23). Odstęp między tarczą

piły i klinem rozszczepiającym musi wynosić max. 5 mm.

2. Ponownie dokręć śrubę urządzenia zaciskowego.

D6

1. Załóż ponownie wkładkę stołu (6).

2. Stań za piłą. Wstaw wkrętak do otworu i ciągnij go ku sobie,

aby zaskoczyła wkładka stołu.

3. Ponownie wkręć śrubę do mocowania wkładki stołu.

E

Zamocuj osłonę (5) śrubą z łbem grzybkowym M 6 x 40 i

nakrętką motylkową M 6 na klinie rozszczepiającym (23).

F1 F2

Przykręć obydwa uchwyty (27 i 28).

Montaż przedłużenia stołu

G1

Zamocuj przedłużenie stołu (1) dwiema śrubami z łbem

sześciokątnym M 6 x 12..

G2 G3

Zamocuj podpory (24) dwiema śrubami z łbem sześciokątnym M

6 x 12, podkładkami A 6,4 i nakrętkami sześciokątnym M 6 do

przedłużenia stołu (1).

G4

Zamocuj podpory (24) do obudowy dwoma wkrętami

samogwintującymi.

Montaż poszerzenia stołu

H1

Usuń dwa wkręty samogwintujące z poszerzenia stołu (21) ze

stopkami gumowymi (20). Poszerzenia stołu ze stopkami

gumowymi należy zamocować po stronie z kołami

transportowymi.

H2

Zluzuj dwie śruby ustalające (31).

H3

1. Wsuń poszerzenie stołu ze stopkami gumowymi tylko trochę

do płyty stołu.

2. Ponownie wkręć wkręty samogwintujące do prętów

poszerzenia stołu.

H4

Wsuń poszerzenie stołu całkowicie do płyty stołu lub tak

głęboko, jak to jest potrzebne do piłowania, i ponownie dociągnij

dwie śruby ustalające (31).

Zamontuj teraz drugą płytę stołu (21A).

Nałóż wąż odsysający (4) na przyłącze na osłonie (5) i na

obudowie (26).

J

Zluzuj nakrętki radełkowe na liniale dociskowym (3A) i nałóż

liniał dociskowy na wspornik zderzaka (7B) i ponownie dociągnij

nakrętki.

K

Zluzuj nakrętki radełkowe na zderzaku wzdłużnym. Nasuń liniał

dociskowy na (7A) na płytę ustalającą (7B) i ponownie dociągnij

nakrętki.

Przygotowanie do rozruchu

L

Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie maszyny,

należy przestrzegać podanych wskazówek:

 Pilarkę ustaw w miejscu, które spełnia następujące warunki:

− posadzka jest odporna na poślizg

− posadzka nie przenosi drgań

− posadzka jest równa

− nie ma przeszkód umożliwiających potknięcie

− zapewnione jest odpowiednie oświetlenie

− Ewentualne nierówności podłoża można wyrównać, luzując

nakrętkę zabezpieczającą stopki nastawczej i odpowiednio

wkręcając lub odkręcając stopkę nastawczą (17), aż pilarka

będzie stabilnie ustawiona. C

− Aby zapewnić jeszcze bezpieczniejsze ustawienie przy pracy

z pilarką, można pilarkę zamocować do podłoża dwoma

kątownikami.

(Wyposażenie specjalne zestaw kątowników nr zamówienia

362510)

 Przed każdym użytkowaniem sprawdź:

− ewentualne uszkodzenia przewodów i przyłączy (rysy,

przecięcia itp.)

Nie stosuj uszkodzonych przewodów

− poprawny stan osłony

− ustawienie klina rozszczepiającego (patrz: ustawienie

klina rozszczepiającego)

− czy stan brzeszczotu wkład stołowy jest bez zarzutu

− czy popychacz znajduje się w zasięgu ręki

− czy stan brzeszczotu piły jest bez zarzutu

 Nie stosować popękanych brzeszczotów lub takich, które

zmieniły swój kszta

łt.

 Nie stosuj pił ze stali szybkotnącej.

 Niezwłocznie wymienić zużytą lub uszkodzoną wkładkę

stołu.

 Podczas piłowania ustaw się z boku strefy zagrożenia (piły)

pilarki.

 Osłonę opuść

− na obrabiany element – podczas pracy

− na płytę stołu – podczas przerw w pracy oraz przy

oddalaniu się od pilarki.

Rozruch

Kierunek obrotu piły

L

Zwróć uwagę na to, aby kierunek obrotu piły był zgodny z

kierunkiem obrotu podanym na osłonie (9).

I

77

Wybór piły

Przy wyborze piły zwróć uwagę, aby nie stosować pił tępych i

uszkodzonych, średnica otworu piły wynosi 30 mm.

Piła dostarczana seryjnie wraz z maszyną nadaje się do cięcia

drewna i większości tworzyw sztucznych.



Dla cięcia innych tworzyw można uzyskać na życzenie

inne piły. Prosimy o zasięgnięcie informacji w fachowym

handlu lub u nas.

L Przyłącze sieciowe

Porównać napięcie podane na tabliczce identyfikacyjnej, np. 230

V, z napięciem sieciowym i podłączyć urządzenie do

odpowiedniego i przepisowego gniazda wtykowego.

L Silnik prądu przemiennego:

Zastosuj gniazdo wtykowe ze stykiem ochronnym, napięcie

sieciowe 230 V z wyłącznikiem ochronnym różnicowym

(wyłącznik różnicowo-prądowy 30 mA).

L Bezpiecznik: 16 A o działaniu zwłocznym

Stosuj kable przyłączowe i przedłużające według IEC 60 245 (H

07 RN-F) o minimalnym przekroju żył

 1,5 mm² dla długości kabla do 25 m

 2,5 mm² dla długości kabla powyżej 25m

Włącznik / wyłącznik

Nie używać urządzenia, którego wyłącznik nie da się

włączyć lub wyłączyć. Wyłączniki muszą być niezwłocznie

naprawiane lub wymieniane przez serwis.

Włączenie

Wciśnij zielony przycisk ( I )

przy włączniku.

L

Przy zaniku zasilania

urządzenie wyłącza się

automatycznie. W celu

ponownego uruchomienia

wciśnij najpierw czerwony

następnie zielony przycisk.

Wyłączenie

Wciśnij czerwony przycisk ( 0 ) przy włączniku.

Ochrona silnika



Silnik jest wyposażony w wyłącznik ochronny i przy

przeciążeniu samoczynnie wyłącza się.

Po ostygnięciu można go ponownie włączyć (5 – 10 min).

W tym celu wciśnij najpierw czerwony, a następnie mały

przycisk z przezroczystą przykrywką, umieszczony na

lewo od łącznika. Aby uruchomić urządzenie, wciśnij

zielony przycisk.

Odsysanie pyłu i wiórów

Powstający podczas eksploatacji pył drzewny ogranicza

wymaganą widoczność i jest częściowo szkodliwy dla

zdrowia.

Jeśli nie używa się maszyny na wolnym powietrzu, należy

podłączyć do króćca odsysającego urządzenie do odsysania

wiórów (np. przenośny mały odpylacz).

Odsysanie wiórów

Podłączyć urządzenie do odsysania wiórów lub mały odpylacz

za pomocą odpowiedniej przejściówki do króćca odsysającego

wióry (26) (Ø 35 mm).

L Prędkość powietrza przy króćcu odsysającym piły ≥ 20 m/s

Do odsysania szczególnie szkodliwych dla zdrowia,

rakotwórczych lub suchych pyłów stosować odpylacz specjalny.

Ustawienia pilarki

Przed pracami ustawczymi wyjąć wtyczkę z

gniazda sieciowego.

Ustawienie klina rozszczepiającego

Klin rozszczepiający jest ważnym urządzeniem

zabezpieczającym, zapobiega on odrzutowi obrabianego

elementu.

Aby mógł on spełniać tę funkcję, jego odległość od wieńca

zębatego piły mierzona ponad stołem może wynosić

maksymalnie 5 mm.

Ustawienie wysokości cięcia



Wysokość cięcia

można ustawiać

bezstopniowo za

pomocą korby

(11) od 0 do 75

mm.

Przed

ustawieniem

wysokości cięcia

dokręcić śrubę

ustalającą tarczy

pilarki (13).



Wysokość cięcia

ustawiaj na

wielkość około 5

mm większą od

grubości

materiału.

78

Ustawienie skosu piły

Gdy piła znajduje się w ruchu, nie można ustawiać jej

skosu. Dla wykonania tej czynności silnik pilarki trzeba

wyłączyć.

Ustawienie kąta od 0° - 45°

1. Zluzuj śrubę

ustalającą (13).

2. Obracaj ręcznym

pokrętłem do

momentu wskazania

żądanego kąta (0° -

45°).

3. Ponownie dociągnij

śrubę ustalającą.

Regulacja wskazania kąta:

1. Wyłącz maszynę i wyciągnij wtyczkę sieciową.

2. Ustaw tarczę pilarki pionowo za pomocą kątownika.

3. Zluzuj śrubę (A) i przesuń wskaźnik kąta do znaku 0°.

Mocowanie i regulacja prowadnicy poprzecznej



Dostarczona prowadnica poprzeczna może być

stosowana także jako prowadnica do uciosów.

L

Zwróć uwagę na poprawne ustawienie prowadnicy (patrz

"Wskazówki robocze").

Mocowanie prowadnicy poprzecznej do płyty stołu

pilarki

Wsuń prowadnicę poprzeczną w jeden z obu rowków

wykonanych w płycie stołu pilarki ( patrz rysunek ).

Ustawienie kąta

Poprzez obracanie poluzuj śrubę zaciskową

poprzecznego zderzaka. Teraz możesz ustawić

prowadnicę pod żądanym kątem. Ponownie dokręć śrubę

zaciskową.

Mocowanie i regulacja prowadnicy wzdłużnej

Mocowanie prowadnicy wzdłużnej do płyty stołu

pilarki

Zderzak wzdłużny (7) można zamontować po lewej lub prawej

stronie tarczy pilarki. Aby liniał dociskowy umieścić po drugiej

stronie zderzaka,

 zdejmij liniał dociskowy,

 odkręć obie nakrętki motylkowe,

 zamocuj płytę prowadzącą po drugiej stronie zderzaka i

 ponownie nasuń liniał dociskowy.

L

Zwróć uwagę na poprawne ustawienie prowadnicy (patrz

"Wskazówki robocze").

Ustawienie zderzaka wzdłużnego

1. Wstaw zderzak wzdłużny w profil prowadnicy na stole.

2. Ustaw pożądany wymiar i naciśnij w dół dźwignię (8).

3. Aby uzyskać dokładne cięcie, wykonaj najpierw cięcie

próbne i wyreguluj zderzak.

79

Praca z piłą

Celem maksymalnego ograniczenia ryzyka przed

przystąpieniem do pracy należy zwrócić uwagę na

następujące wskazówki bezpieczeństwa.

 osłona, klin rozszczepiający i piła są OK?

 piła jest ostra?

 prowadnice są gotowe do pracy, a popychacz jest w zasięgu

ręki?

 na stanowisku pracy panuje ład?

 Urządzenia nie wolno uruchamiać, dopóki nie zapoznano się

z niniejszą instrukcją obsługi, nie przestrzega się wszystkich

podanych wskazówek, a pilarka nie została zmontowana w

opisany tu sposób!

Przed zmianami lub ustawieniami piły (np. wymiana

brzeszczotu itp.)

− wyłączyć urządzenie

− odczekać, aż zatrzyma się brzeszczot piły

− wyciągnąć wtyczkę z gniazda

Ponadto przestrzegaj następujących zasad:

 Stawaj poza strefą zagrożenia.

 Dłonie ułóż na obrabianej sztuce płasko, palce trzymaj

razem. Obrabiany element prowadź dłonią tylko do przedniej

krawędzi osłony.

 Luźnych drzazg i wiórów oraz temu podobnych nie usuwaj

nigdy dłonią.

Bezwzględnie przestrzegaj wskazówek

bezpieczeństwa podanych na stronie 73 ff.

Cięcie wąskich elementów

(szerokość poniżej 120 mm)

Obrabiany element przesuwaj obiema dłońmi, w pobliżu

piły stosuj popychacz (30).

Podczas obróbki bardzo płaskich i wąskich elementów

(szerokość poniżej 30 mm) wykorzystuj dolną

powierzchnię prowadzącą liniału prowadnicy (7A) (patrz

rysunek).

Cięcie szerokich elementów

 Cięty element przesuwaj wzdłuż prowadnicy ułożoną płasko

dłonią, trzymając palce razem.

Cięcie poprzeczne, wykonywanie uciosów

 Wsuń prowadnicę poprzeczną w przewidziane do tego celu

rowki prowadzące w stole i ustaw prowadnicę poprzeczną

pod żądanym kątem.

 Przesuń prowadnicę wzdłużną do żądanej pozycji (C), aby

móc przyłożyć do niej obrabiany element.

 Przyłóż przeznaczony do obróbki element do szyny

prowadzącej.

 Obrabiany element trzymaj mocno i przesuwaj prowadnicą

poprzeczną wzdłuż piły. W razie potrzeby zastosuj

popychacz.

Konserwacja i czyszczenie

Przed każdą czynnością związaną z

konserwacją / czyszczeniem urządzenia

− wyłączyć urządzenie

− odczekać, aż zatrzyma się brzeszczot piły

− wyciągnąć wtyczkę z gniazda

Prace związane z konserwacją i czyszczeniem urządzenia,

które wykraczają poza zakres opisany w niniejszym rozdziale,

mogą być wykonywane wyłącznie przez Producenta lub

wyznaczone przez niego firmy.

Urządzenia zabezpieczające, które zostały usunięte w celu

umożliwienia przeprowadzenia prac konserwacyjnych i

czyszczenia muszą zostać prawidłowo założone na swoje

miejsce i sprawdzone.

Używać wyłącznie części oryginalnych. Inne części mogą być

przyczyną nieprzewidywalnych szkód i obrażeń.

80

Czyszczenie

L Aby zapewnić sprawność pilarki, przestrzegaj

następujących wskazówek:

 Nie spryskiwać urządzenia wodą.

 Wióra i pył usuwać wyłącznie szczotką lub odkurzaczem.

 Regularnie czyść wszystkie ruchome części.

L Nigdy nie stosuj smarów!

 Stosuj na przykład olej do maszyn do szycia, płynny

olej hydrauliczny lub przyjazny środowisku olej w aerozolu.

 Zadbaj o to, aby na pile nie było rdzy i resztek żywicy.

 Z płyty stołu pilarki usuwaj resztki żywicy.

L Ślady żywicy można usuwać dostępnym w handlu

sprayem konserwacyjno-pielęgnacyjnym.

 Piła jest elementem zużywającym się, po dłuższym lub

częstym użytkowaniu ulega stępieniu.

 Stępioną piłę wymień lub zleć jej naostrzenie.

Konserwacja

Wymiana piły (str. 94 – 98)

Przed wymianą piły wyciągnij wtyczkę

sieciową.

 Nie stosuj pił ze stali szybkotnącej.

 Nie stosować popękanych brzeszczotów lub takich, które

zmieniły swój kształt.

 Stosuj tylko piły dobrze naostrzone.

Wymiana wkładki stołu

Niezwłocznie wymienić zużytą lub uszkodzoną wkładkę stołu.

Transport

Przed każdym transportem wyciągaj

wtyczkę sieciową.

L

Pilarkę należy transportować z opuszczoną piłą oraz

opuszczoną osłoną.

Zapobiega to ewentualnym uszkodzeniom.

Do transportu można złożyć podstawę.

L1

Podnieś pilarkę po stronie z kołami transportowymi.

1. Zwolnij blokadę poprzez ściągnięcie w dół podstawy.

2. Złóż podstawę, dociskając ją, aż zaskoczy, do dolnej strony

pilarki.

L2

1. Odłóż pilarkę.

2. Przechyl pilarkę, aż spocznie na kołach transportowych (18)

i stopkach gumowych (20).

L3

1. Zwolnij blokadę, ciągnąc ku sobie podstawę.

2. Złóż podstawę, dociskając ją, aż zaskoczy, do dolnej strony

pilarki.

L4

Do transportu wyciągnij uchwyt transportowy (29).

Składowanie

Wyciągnąć wtyczkę sieciową.

 Nieużywane urządzenie przechowuj w suchym, zamkniętym i

niedostępnym dla dzieci pomieszczeniu.

 Przed dłuższym składowaniem pilarki przestrzegaj

następujących zasad, aby przedłużyć jej żywotność i

zapewnić prostą obsługę:

− dokładnie wyczyść pilarkę.

− elementy ruchome przesmaruj przyjaznym dla

środowiska olejem

L

Nigdy nie stosuj smarów!

 W celu przechowania pilarki w sposób zajmujący mało

miejsca można złożyć podstawę pilarki.

Gwarancja

Proszę przestrzegać załączonego oświadczenia gwarancyjnego.

81

Opis urządzenia / Części zamienne

Nr. Nazwa Nr zamówienia

1 przedłużenie stołu 363200

2 płyta stołu

3 zderzak boczny kompl. 363201

3A liniał dociskowy

3B wspornik zderzaka

4 wąż odsysający 362863

5 osłona 362824

6 wkładka stołu 363202

7 zderzak wzdłużny 363203

7A liniał dociskowy

7B płyta ustalająca

8 dźwignia mocująca zderzaka wzdłużnego

9 skala dla zderzaka wzdłużnego

10 skala do regulacji ukosu

11 korba do regulacji wysokości

12 ręczne pokrętło do regulacji ukosu

} 363205

13 śruba ustalająca tarczy pilarki 363206

14 włącznik / wyłącznik 362802

15 ochrona silnika

16 podstawa składana

17 stopka nastawcza 363208

Nr. Nazwa Nr zamówienia

18 koło transportowe 363209

19 nawijanie kabla

20 stopka gumowa 363210

21 poszerzenie stołu ze stopkami gumowymi 363211

21A poszerzenie stołu 363212

22 tarcza pilarki 362854

23 klin rozczepiający 363213

24 podpora przedłużenia stołu 363214

25 uchwyt tarczy pilarki

26 króciec do odsysania wiórów 363204

27 uchwyt 1 popychacza

28 uchwyt 2 popychacza

29 uchwyt transportowy 363215

30 popychacz 362872

31 uchwyt zderzaka bocznego

32 śruba ustalająca 363207

33 płyta dociskowa 363216

34 przeciwpłyta (tworzywo sztuczne) 363217

35 kołnierz tarczy pilarki 363218

36 Krótka podpora ukośna 363850

37 długa podpora ukośna 363851

Możliwe zakłócenia

Przed każdą naprawą

− wyłączyć urządzenie

− odczekać, aż zatrzyma się brzeszczot piły

− wyciągnąć wtyczkę z gniazda

 Nach Po każdej naprawie uruchomić i sprawdzić wszystkie urządzenia zabezpieczające.

Zakłócenie Możliwa przyczyna Usunięcie

Po włączeniu maszyna nie

startuje lub wyłącza się

samoczynnie podczas biegu

jałowego

• brak zasilania prądem elektrycznym

• uszkodzony kabel przedłużacza

• uszkodzony silnik lub łącznik

• zakleszczona piła

• wymienić bezpiecznik

• sprawdzić kable, uszkodzonych nie stosować

• sprawdzenie i naprawę zlecić

koncesjonowanemu, fachowemu personelowi

elektrotechnicznemu, uszkodzone części

wymienić stosując oryginale części zamienne

• usunąć przyczynę

Brzeszczot piły zakleszcza się

podczas cięcia.

• stępiona piła

• za duży posuw

• zadziałał wyłącznik ochronny silnika

• Wymienić brzeszczot piły

• Odczekać, aż ostygnie silnik, i pracować

dalej z mniejszym naciskiem

• po ostygnięciu ponownie włączyć silnik

(„Ochrona silnika“, str. 77)

Obrabiany element zakleszcza się

podczas posuwu

• Brzeszczot piły jest tępy

• Prowadnica wzdłużna lub równoległa nie jest

ustawiona równolegle do płaszczyzny piły

• przytrzymaj mocno obrabiany element i

natychmiast wyłącz silnik, piłę wymień lub

zleć jej naostrzenie.

• ustaw ponownie liniał, patrz str. 78

Ślady przypalenia w miejscach

cięcia

• Brzeszczot piły jest nieodpowiedni dla tej

operacji roboczej lub tępy

• wymień piłę lub zleć jej naostrzenie

82

Zakłócenie Możliwa przyczyna Usunięcie

Zapchane wyjście wiórów

• Nie podłączono urządzenia odsysającego

• za słaba moc odsysania

• Wyłączyć piłę, usunąć wióry i podłączyć

urządzenie odsysające

• Wyłączyć piłę, usunąć wióry i zwiększyć moc

odsysania (prędkość powietrza ≥ 20 m/s przy

króćcu odsysającym wióry)

Silnik pracuje, tarcza nie obraca

się

• Luźny lub uszkodzony pasek klinowy • Zwróć się do autoryzowanego warsztatu

Piła wibruje

• Wypaczony brzeszczot piły

• Nieprawidłowo zamontowany brzeszczot piły

• Wymienić brzeszczot piły

• Prawidłowo zamocować brzeszczot piły

Dane techniczne

Określenie typu BMS 250

Napięcie zasilania P

1

1800 W (S6 - 40%))

Napięcie zasilania 230 V~

Częstotliwość zasilania 50 Hz

Prędkość obrotowa tarczy 5700 min

–1

Bezpiecznik 10 A o działaniu zwłocznym

Piła z węglików spiekanych - Ø maks. 254

Piła z węglików spiekanych - Ø min. 245

Grubość piły 1,8 mm

Szerokość rzazu 2,4 mm

Ilość zębów 24

Grubość klina rozszczepiającego 2 mm

Otwór zabierakowy piły 30 mm

Prędkość cięcia (przy maksymalnej średnicy piły) 75

m

/

s

Wysokość cięcia dla 45° (dla maksymalnej średnicy piły) około 0 - 75 mm

Wysokość cięcia dla 45° (dla maksymalnej średnicy piły) około 53 mm

Zakres ukosowania 0° – 45°

Wielkość stołu (z poszerzenie stołu/przedłużenie stołu) 930 - 1200 x 945 mm

Wysokość stołu (z podstawą) 870 mm

Przedłużenie stołu 320 x 440 mm

Poszerzenie stołu 440 x 130 mm

Ciężar wraz podstawą około 30 kg

Przyłącze odciągu wiórów w osłonie Ø 35 mm

Podłączenie odsysania Ø 35

Do odsysania można stosować dostępne w handlu małe odkurzacze lub odkurzacze przemysłowe.

Strona jest ładowana ...

95

Inden udskiftning af savdklinge:

− frakobl. apparatet

− vent indtil savklingen står stille

− træk netstikket

Fare for skæring! Bær handsker under undskiftning af savklingen.

 Anvend kun egenede savklinger.

Skoldningsfare! Kort efter savningen er savklingen stadig varm.

Inden wisselen van het zaagblad:

− frakobl. apparatet

− vent indtil savklingen står stille

− træk netstikket

Snijgevaar! Draag bij de wissel van het zaagblad handschoenen.

 Gebruik slechts geschikte zaagbladen.

Gevaar van verbrandingen! Kort na het zagen is het zaagblad nog heet.

Przed pymiana pily :

− wyłączyć urządzenie n

− odczekać, aż zatrzyma się brzeszczot piły

− wyciągnąć wtyczkę z gniazda

Niebezpieczeństwo skaleczenia! Przy wymianie brzeszczotu piły nosić rękawice.

 Stosować tylko odpowiednie brzeszczoty piły.

Niebezpieczeństwo poparzenia! Krótko po piłowaniu brzeszczot piły jest jeszcze gorący.

Innan byte av sågblad:

− Slå från apparaten

− Vänta tills sågbladet står stilla

− Dra ut nätanslutningen

Skärrisk! Bär handskar vid byte av sågblad.

 Använd bara avsedda sågblad.

Brännskaderisk! Strax efter sågningen är sågbladet fortfarande hett.

Strona jest ładowana ...

98

Sägeblattwechsel – Replacing the saw blade – Remplacement de la lame

Výměna pilového listu – Udskiftning af savdklinge – Wisselen van het zaagblad

Pymiana pily – Byte av sågblad

 Załóż rękawice ochronne.

Zdejmij nakrętkę 6-kątną i kołnierz tarczy. Teraz możesz zdjąć

tarczę pilarki.

Oczyścić kołnierze.

 Montaż tarczy przeprowadza się w odwrotnej kolejności.

L Zwróć uwagę na kierunek obrotów tarczy (musi być

zgodny z kierunkiem pokazywanym przez strzałkę).

Na zakończenie zamontuj ponownie osłonę.

 Använd skyddshandskar.

Tag bort sexkantmuttern och sågbladsflänsen. Drag av

sågbladet.

Rengör flänsen.

 Sätt i sågbladet i omvänd ordningsföljd.

L Beakta sågbladets rotationsriktning (se pilen på

sågbladet).

Montera till slut skyddskåpam igen.

R5

 Sägeblatt muss in höchster Position stehen.

 Achten Sie auf die angegebenen Maße.

 Ziehen Sie die Mutter fest an.

 The saw blade must be in the highest position.

 Comply with the stated dimensions.

 Tighten the nut.

 La lame de scie doit se trouver dans la position la plus

haute.

 Observez les cotes spécifiées.

 Bloquez l‘écrou.

 List pily musí být umístěn v nejvyšší pozici.

 Dávejte pozor na uvedené rozměry.

 Matici pevně přitáhněte.

 Savklingen skal stå i højeste position.

 Bemærk de angivne mål.

 Spænd møtrikken.

 Zaagblad moet in hoogste positie staan.

 Neem de opgegeven maten in acht.

 Schroef de moer goed vast.

 Sågbladet måste befinna sig i det högsra läget.

 Beakta de mått som är angivna.

 Drag åt muttern ordentligt.

 Tarczę pilarki ustawić w najwyższej pozycji

 Przestrzegaj podanych wymiarów.

 Nakrętkę mocno dokręcić.

Strona jest ładowana ...

ATIKA BMS 250 Instrukcja obsługi

ATIKA BMS 250 Instrukcja obsługi

w innych językach

Powiązane dokumenty

Inne dokumenty