Sonel MRU-21 Instrukcja obsługi

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

2

INSTRUKCJA OBSŁUGI

MIERNIK REZYSTANCJI UZIEMIENIA

MRU-21

SONEL S.A.

ul. Wokulskiego 11

58-100 Świdnica

Wersja 1.08 17.07.2023

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

2

Miernik MRU-21 jest nowoczesnym, wysokiej jakości przyrządem pomiarowym, łatwym i bezpiecz-

nym w obsłudze. Jednak przeczytanie niniejszej instrukcji pozwoli uniknąć błędów przy pomiarach i

zapobiegnie ewentualnym problemom przy obsłudze miernika.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

3

SPIS TREŚCI

1 Bezpieczeństwo ............................................................................................... 4

2 Ustawienia ........................................................................................................ 5

3 Pomiary ............................................................................................................. 6

3.1 Pomiar rezystancji uziemienia metodą trójbiegunową (RE3P).................................. 6

3.2 Pomiar rezystancji uziemienia metodą dwubiegunową (RE2P) .............................. 10

3.3 Pomiar rezystancji przewodów uziemiających i przewodów wyrównawczych (RCONT)

............................................................................................................................... 12

3.4 Kalibracja przewodów pomiarowych ...................................................................... 14

3.4.1 Załączanie autozerowania ............................................................................................... 14

3.4.2 Wyłączanie autozerowania .............................................................................................. 15

4 Pamięć............................................................................................................. 16

4.1 Wpisywanie wyników pomiarów do pamięci .......................................................... 16

4.2 Przeglądanie pamięci ............................................................................................. 18

4.3 Kasowanie pamięci ................................................................................................ 19

4.3.1 Kasowanie banku ............................................................................................................ 19

4.3.2 Kasowanie całej pamięci ................................................................................................. 20

4.4 Komunikacja z komputerem ................................................................................... 21

4.4.1 Pakiet wyposażenia do współpracy z komputerem .......................................................... 21

4.4.2 Transmisja danych .......................................................................................................... 21

5 Zasilanie miernika .......................................................................................... 22

5.1 Monitorowanie napięcia zasilającego ..................................................................... 22

5.2 Wymiana baterii (akumulatorów)............................................................................ 22

6 Czyszczenie i konserwacja ........................................................................... 25

7 Magazynowanie .............................................................................................. 25

8 Rozbiórka i utylizacja .................................................................................... 25

9 Dane techniczne ............................................................................................. 26

9.1 Dane podstawowe.................................................................................................. 26

9.2 Pozostałe dane techniczne .................................................................................... 27

9.3 Dane uzupełniające ................................................................................................ 28

9.3.1 Pomiar RE ....................................................................................................................... 28

9.3.2 Pomiar RCONT .................................................................................................................. 29

10 Producent ....................................................................................................... 30

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

4

1 Bezpieczeństwo

Przyrząd MRU-21 służy do wykonywania pomiarów, których wyniki określają stan bezpieczeństwa

instalacji. W związku z tym, aby zapewnić odpowiednią obsługę i poprawność uzyskiwanych wyników

należy przestrzegać następujących zaleceń:

 Przed rozpoczęciem eksploatacji miernika należy dokładnie zapoznać się z niniejszą instrukcją i

zastosować się do przepisów bezpieczeństwa i zaleceń producenta.

 Miernik MRU-21 jest przeznaczony do pomiarów rezystancji uziemień oraz połączeń ochronnych i

wyrównawczych. Każde inne zastosowanie niż podane w tej instrukcji może spowodować uszko-

dzenie przyrządu i być źródłem poważnego niebezpieczeństwa dla użytkownika.

 Przyrząd powinien być obsługiwany wyłącznie przez osoby odpowiednio wykwalifikowane posia-

dające wymagane uprawnienia do przeprowadzania pomiarów w instalacjach elektrycznych. Po-

sługiwanie się miernikiem przez osoby nieuprawnione może spowodować uszkodzenie przyrządu

i być źródłem poważnego niebezpieczeństwa dla użytkownika.

 Stosowanie niniejszej instrukcji, nie wyłącza konieczności przestrzegania przepisów BHP i innych

właściwych przepisów przeciwpożarowych wymaganych przy wykonywaniu prac danego rodzaju.

Przed przystąpieniem do pracy przy stosowaniu urządzenia w warunkach specjalnych np. o at-

mosferze niebezpiecznej pod względem wybuchowym i pożarowym niezbędne jest przeprowa-

dzenie konsultacji z osobą odpowiedzialną za bezpieczeństwo i higienę pracy.

 Niedopuszczalne jest używanie:

 miernika, który uległ uszkodzeniu i jest całkowicie lub częściowo niesprawny,

 przewodów z uszkodzoną izolacją,

 miernika przechowywanego zbyt długo w złych warunkach (np. zawilgoconego). Po przenie-

sieniu miernika z otoczenia zimnego do ciepłego o dużej wilgotności nie wykonywać po-

miarów do czasu ogrzania miernika do temperatury otoczenia (ok. 30 minut).

 Przed rozpoczęciem pomiaru należy sprawdzić, czy przewody podłączone są do odpowiednich

gniazd pomiarowych.

 Nie wolno używać miernika z niedomkniętą lub otwartą pokrywą baterii (akumulatorów) ani zasilać

go ze źródeł innych niż wymienione w niniejszej instrukcji.

 Wejścia miernika są zabezpieczone elektronicznie przed przeciążeniem, np. na skutek przypad-

kowego przyłączenia do sieci elektroenergetycznej:

- dla wszystkich kombinacji wejść - do 276 V przez 30 sekund.

 Naprawy mogą być wykonywane wyłącznie przez autoryzowany serwis.

 Przyrząd spełnia wymagania norm PN-EN 61010-1 i PN-EN 61557-1, -4, -5.

Uwaga:

Producent zastrzega sobie prawo wprowadzania zmian w wyglądzie, wyposa-

żeniu i danych technicznych miernika.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

5

2 Ustawienia

Przyciskiem SET wchodzi się do wyboru napięcia pomiarowego (Un) lub źródła zasilania (SuPP).

Po wymianie baterii/akumulatorów należy ustawić rodzaj zasilania, ponieważ od tego zależy prawi-

dłowe wskazanie stopnia naładowania (charakterystyki rozładowania baterii i akumulatorów są różne).

Po włączeniu zasilania miernika wcisnąć przycisk SET.

Przyciskami , wybrać parametr do zmiany: Un lub

SuPP.

Przyciskami , zmienia się parametr: Un = 25 V lub

50 V, SuPP = bAt (baterie)lub Acc (akumulatory).

Naciskając przycisk ENTER wyjść z trybu ustawiania z zatwierdzeniem

zmian, lub...

...naciskając przycisk ESC wyjść z trybu ustawiania bez zatwierdzenia

zmian.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

6

3 Pomiary

3.1 Pomiar rezystancji uziemienia metodą trójbiegunową (RE3P)

Podstawowym rodzajem pomiaru rezystancji uziemień jest pomiar metodą trójbiegunową.

Badany uziom odłączyć

od instalacji obiektu.

Włączyć miernik.

Przełącznik obrotowy

wyboru funkcji ustawić

w pozycji RE3P.

W razie potrzeby ustawić napięcie pomiarowe wg rozdz. 2.

2,2m

CAT IV 300V

E S H

Elektrodę prądową, wbitą w ziemię połączyć z gniazdem H miernika.

Elektrodę napięciową wbitą w ziemię połączyć z gniazdem S miernika.

Badany uziom podłączyć do gniazda E miernika.

Badany uziom oraz elektrody prądowa i napięciowa powinny być umieszczone

w jednej linii.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

7

Miernik jest gotowy

do pomiaru.

Na wyświetlaczu

pomocniczym moż-

na odczytać war-

tość napięcia za-

kłócającego.

Nacisnąć przycisk START.

Wykonać pomiar.

Wartość napięcia zakłó-

cającego.

Odczytać główny wynik

pomiaru:

rezystancja uziomu RE.

Wyniki pomocnicze można odczytać (w kolejności jak

niżej) naciskając przyciski << i >>.

RH

rezystancja elektrody

prądowej

RS

rezystancja elektrody

napięciowej

Wartość niepewności

dodatkowej wnoszonej

przez rezystancję

elektrod.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

8

S

Powtórzyć pomiary (punkty 3-6) przesuwa-

jąc elektrodę napięciową kilka metrów: od-

dalając i zbliżając ją do mierzonego uzio-

mu. Jeżeli wyniki pomiarów RE różnią się

od siebie o więcej niż 3% to należy znacz-

nie zwiększyć odległość elektrody prądo-

wej od mierzonego uziomu i ponowić po-

miary.

Uwagi:

Pomiar rezystancji uziemienia może być wykonywany, jeżeli napięcie zakłóceń

nie przekracza 24 V. Napięcie zakłóceń mierzone jest do poziomu 100 V, ale

powyżej 50 V sygnalizowane jest jako niebezpieczne. Nie wolno dołączać mier-

nika do napięć wyższych niż 100 V.

- Należy zwrócić szczególną uwagę na jakość połączenia badanego obiektu z przewodem pomiaro-

wym - miejsce kontaktowe musi być oczyszczone z farby, rdzy itp.

- Jeżeli rezystancja elektrod pomocniczych jest zbyt duża, pomiar uziomu RE zostanie obarczony do-

datkową niepewnością. Szczególnie duża niepewność pomiaru powstaje, gdy mierzymy małą wartość

rezystancji uziemienia elektrodami o słabym kontakcie z gruntem (sytuacja taka ma często miejsce,

gdy uziom jest dobrze wykonany, a górna część gleby jest sucha i słabo przewodząca). Wtedy stosu-

nek rezystancji elektrod do rezystancji mierzonego uziemienia jest bardzo duży i zależna od tego nie-

pewność pomiaru również. Można wtedy zgodnie ze wzorami podanymi w punkcie 9 dokonać obli-

czenia, które pozwoli oszacować wpływ warunków pomiarowych – lub skorzystać z wykresu również

umieszczonego w tym załączniku. Niepewność ta jest również wyświetlana w [%] jako wynik dodat-

kowy. Do jej obliczenia brane są wartości zmierzone. Jeżeli tak wyliczona wartość niepewności do-

datkowej przekracza 30% wraz z wynikiem wyświetlany jest symbol . Kontakt elektrody z grun-

tem można poprawić, na przykład przez zwilżenie wodą miejsca wbicia elektrody, ponowne jej wbicie

w innym miejscu lub zastosowanie elektrody 80 cm. Należy również sprawdzić przewody pomiarowe -

czy nie jest uszkodzona izolacja oraz czy kontakty: przewód - wtyk bananowy – elektroda nie są sko-

rodowane lub poluzowane. W większości przypadków osiągnięta dokładność pomiarów jest wystar-

czająca, jednak zawsze należy mieć świadomość wielkości niepewności, jaką jest obarczony pomiar.

- Kalibracja wykonana przez producenta uwzględnia rezystancję firmowego przewodu pomiarowego

2,2 m.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

9

Informacje dodatkowe wyświetlane przez miernik

i

Napięcie zakłócające ma zbyt dużą wartość (> 24 V) – pomiar

niemożliwy.

Należy wyłączyć źródło zakłóceń lub spróbować inaczej rozlo-

kować elektrody pomocnicze.

i

oraz ciągły sygnał

dźwiękowy 

Napięcie zakłócające ma wartość większą niż 50 V!

Natychmiast odłączyć miernik!

Przed ponownym podłączeniem wyłączyć źródło napięcia.

i

oraz ciągły sygnał

dźwiękowy 

Napięcie zakłócające ma wartość większą niż 100 V!

Natychmiast odłączyć miernik!

Przed ponownym podłączeniem wyłączyć źródło napięcia.

wraz z nazwą

elektrody (elektrod)

oraz

Przerwa w obwodzie pomiarowym lub rezystancja elektrod

pomocniczych jest większa niż 60 kΩ.

Należy sprawdzić połączenia w obwodzie pomiarowym albo

zmniejszyć rezystancję elektrody pomocniczej przez jej po-

nowne umieszczenie.

(na polu pod

Cell) i wynik pomia-

ru oraz

Niepewność pomiaru RE wprowadzana przez rezystancję elek-

trod przekracza 30%. Zmniejszyć rezystancję elektrody przez

jej ponowne umieszczenie, bądź zwiększenie wilgotności

gruntu znajdującego się w jej najbliższym sąsiedztwie.

>1,99kΩ

Przekroczony został zakres pomiarowy RE.

>50kΩ

Rezystancja elektrod pomocniczych większa niż 50 kΩ (ale

mniejsza niż 60 kΩ).

Napięcie zakłócające większe od 10 V lub niestabilny wynik

pomiaru lub mierzone napięcia lub prądy są małe w stosunku

do szumu.

i oraz

długi sygnał dźwię-

kowy 

Mierzone napięcia lub prądy są zbyt małe w stosunku do szu-

mu lub mocno niestabilny wynik pomiaru. (Symbol wy-

świetla się zamiast wyniku.)

i

Przekroczona dopuszczalna temperatura wewnątrz miernika.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

10

3.2 Pomiar rezystancji uziemienia metodą dwubiegunową (RE2P)

Włączyć miernik.

Przełącznik obrotowy

wyboru funkcji ustawić

w pozycji 2P.

W razie potrzeby ustawić napięcie pomiarowe wg rozdz. 2.

2,2m 1,2m

CAT IV 300V

E H

Mierzony obiekt pod-

łączyć do zacisków E i

H miernika.

Miernik jest gotowy

do pomiaru.

Na wyświetlaczu po-

mocniczym można

odczytać wartość na-

pięcia zakłócającego.

Nacisnąć przycisk START.

Wykonać pomiar.

Wartość napięcia zakłó-

cającego.

Odczytać wynik pomia-

ru:

wartość mierzonej rezy-

stancji.

Uwagi:

- Kalibracja wykonana przez producenta uwzględnia rezystancję firmowych przewodów pomiarowych

1,2 m i 2,2 m.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

11

Informacje dodatkowe wyświetlane przez miernik

i

Napięcie zakłócające ma zbyt dużą wartość (> 24 V) – pomiar

niemożliwy.

Należy wyłączyć źródło zakłóceń.

i

oraz ciągły sygnał

dźwiękowy 

Napięcie zakłócające ma wartość większą niż 50 V!

Natychmiast odłączyć miernik!

Przed ponownym podłączeniem wyłączyć źródło napięcia.

i

oraz ciągły sygnał

dźwiękowy 

Napięcie zakłócające ma wartość większą niż 100 V!

Natychmiast odłączyć miernik! (symbol wyświetlany za-

miast wartości napięcia zakłócającego).

Przed ponownym podłączeniem wyłączyć źródło napięcia.

i

Przerwa w obwodzie pomiarowym.

>1,99kΩ

Przekroczony został zakres pomiarowy RE.

Napięcie zakłócające większe od 10 V lub niestabilny wynik

pomiaru lub mierzone napięcia lub prądy są małe w stosunku

do szumu.

i oraz

długi sygnał dźwię-

kowy 

Mierzone napięcia lub prądy są zbyt małe w stosunku do szu-

mu lub mocno niestabilny wynik pomiaru. (Symbol wy-

świetla się zamiast wyniku.)

i

Przekroczona dopuszczalna temperatura wewnątrz miernika.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

12

3.3 Pomiar rezystancji przewodów uziemiających i przewodów wy-

równawczych (RCONT)

Uwaga:

Przy wykonywaniu pomiarów bardzo małych rezystancji lub przy stosowaniu prze-

wodów innych niż firmowe 1,2 m i 2,2 m należy dokonać kalibracji przewodów po-

miarowych.

Włączyć miernik.

Przełącznik obrotowy

wyboru funkcji ustawić

w pozycji RCONT.

2,2m

1,2m

CAT IV 300V

ES

Mierzony

obiekt

podłączyć

do

zacisków

S i E

miernika.

Miernik jest gotowy

do pomiaru.

Nacisnąć przycisk START.

Wykonać pomiar.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

13

Odczytać wynik pomiaru.

Uwagi:

- Przepływ prądu pomiarowego odbywa się w jednym kierunku. Aby uzyskać wynik pomiaru przy

przepływie dwukierunkowym należy powtórzyć pomiar z zamienionymi przewodami pomiarowymi i ob-

liczyć średnią arytmetyczną z obu pomiarów.

Informacje dodatkowe wyświetlane przez miernik

i

Napięcie zakłócające ma zbyt dużą wartość (> 3 V RMS) –

pomiar niemożliwy.

Należy wyłączyć źródło zakłóceń.

oraz

oraz ciągły sygnał

dźwiękowy 

Napięcie zakłócające ma wartość większą niż 50 V !

Natychmiast odłączyć miernik!

Przed ponownym podłączeniem wyłączyć źródło napięcia.

> 199Ω

Przekroczony został zakres pomiarowy RCONT.

Napięcie zakłócające o wartości 1..3 V RMS podczas pomiaru

RCONT. Pomiar lekko niestabilny. Uzyskane wyniki pomiarów

mogą być obarczone dodatkową niepewnością.

i oraz

długi sygnał dźwię-

kowy 

Pomiar mocno niestabilny.

i

Przekroczona dopuszczalna temperatura wewnątrz miernika.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

14

3.4 Kalibracja przewodów pomiarowych

Aby wyeliminować wpływ rezystancji przewodów pomiarowych na wynik pomiaru, można przepro-

wadzić jej kompensację (autozerowanie). W tym celu funkcja pomiaru Rcont posiada podfunkcję

AUTOZERO.

3.4.1 Załączanie autozerowania

Włączyć miernik.

Przełącznik obrotowy

wyboru funkcji ustawić

w pozycji RCONT ZERO.

CAT IV 300V

E S

Zewrzeć przewody

pomiarowe nakładając

na osłonięte końcówki

bananowe krokodylki.

Nacisnąć przycisk START.

Wykonać autozerowanie.

Autozerowanie

wykonano.

Uwagi:

- Należy pamiętać, że do rezystancji przewodów dodaje się rezystancja krokodylków i przejść kroko-

dylek-bananek.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

15

3.4.2 Wyłączanie autozerowania

Włączyć miernik.

Przełącznik obrotowy

wyboru funkcji ustawić

w pozycji RCONT ZERO.

CAT IV 300V

E S

Rozewrzeć przewody

pomiarowe.

Nacisnąć przycisk START.

Wyłączono autozerowa-

nie wykonane przez

użytkownika.

Podczas pomiarów mier-

nik będzie wykonywał

kompensację rezystancji

przewodów fabrycznych

1,2 m i 2,2 m.

Uwaga:

Kompensację wystarczy przeprowadzić jednorazowo dla danych przewodów

pomiarowych. Jest ona zapamiętywana również po wyłączeniu miernika.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

16

4 Pamięć

Mierniki MRU-21 są wyposażone w pamięć 990 pojedynczych wyników pomiarów. Cała pamięć

podzielona jest na 10 banków po 99 komórek. Każdy wynik można zapisywać w komórce o wybranym

numerze i w wybranym banku, dzięki czemu użytkownik miernika może według własnego uznania

przyporządkowywać numery komórek do poszczególnych punktów pomiarowych a numery banków do

poszczególnych obiektów, wykonywać pomiary w dowolnej kolejności i powtarzać je bez utraty pozo-

stałych danych.

Pamięć wyników pomiarów nie ulega skasowaniu po wyłączeniu miernika, dzięki czemu mogą

one zostać później odczytane bądź przesłane do komputera. Nie ulega też zmianie numer bieżącej

komórki i banku.

Uwagi:

- W jednej komórce można zapisać wynik jednego pomiaru.

- Po każdym wpisie wyniku pomiaru do komórki jej numer jest automatycznie zwiększany.

- Zaleca się skasowanie pamięci po odczytaniu danych lub przed wykonaniem nowej serii pomiarów,

które mogą zostać zapisane do tych samych komórek, co poprzednie.

4.1 Wpisywanie wyników pomiarów do pamięci

Po wykonaniu pomiaru wcisnąć

przycisk ENTER.

Miernik jest w trybie wpisywania

do pamięci.

Komórka jest pusta.

Przyciskami , wybrać bank...

a przyciskami , komórkę.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

17

Ponownie wcisnąć przycisk ENTER. Na chwilę

ukazuje się poniższy ekran, czemu towarzyszą

3 krótkie sygnały dźwiękowe, po czym miernik

powraca do wyświetlania ostatniego wyniku

pomiaru.

Próba nadpisania wyniku powoduje wyświetlenie

symbolu ostrzegawczego.

lub

Wcisnąć przycisk ENTER w ce-

lu nadpisania wyniku lub ESC

aby zrezygnować.

Uwagi:

- Do pamięci zapisany zostaje komplet wyników (główny i dodatkowe) oraz napięcie pomiarowe dla

RE.

MRU-21 – INSTRUKCJA OBSŁUGI

18

4.2 Przeglądanie pamięci

Włączyć miernik.

Przełącznik obrotowy

wyboru funkcji ustawić

w pozycji MEM.

Ukazuje się zawartość ostatnio

zapisanej komórki.

Przyciskami , wybiera się bank...

a przyciskami , komórkę.

Przyciskami <<, >> można przeglądać wyniki

dodatkowe.

Strona jest ładowana ...

Sonel MRU-21 Instrukcja obsługi

Sonel MRU-21 Instrukcja obsługi

Powiązane dokumenty

Inne dokumenty