Instrukcja użytkownika Przekaźnik o opóźnionym działaniu www.conrad.pl
Strona 6 z 31
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Copyright © Conrad Electronic 2013, Kopiowanie, rozpowszechnianie, zmiany bez zgody zabronione.
www.conrad.pl
stanów uszkodzeń w urządzeniu lub jego otoczeniu, określenie możliwych przypadków występowania
prądów upływu w większych urządzeniach medycznych może wymagać opracowania specjalnego
programu pomiarów. Istniejące normy podają jedynie podstawowe układy pomiaru poszczególnych
przypadków prądów upływu.
Rysunek 5 przedstawia sytuację, kiedy wystająca końcówka elektrody endokawitarnej (lub cewnik
wypełniony przewodzącym płynem) zetknęły się przypadkowo z niebezpiecznym źródłem prądu
upływu przewodzonym przez ciało lekarza lub pielęgniarki. Pacjent jest przyłączony do urządzenia I
klasy ochronności (uziemiona obudowa), z częścią aplikacyjną typu B o bardzo dobrym kontakcie z
ciałem pacjenta. W otoczeniu tego pacjenta nie ma systemu wyrównania potencjału o najwyższym
stopniu, jaki jest znany w świecie w przypadku pacjenta z dostępem do serca. W kraju nie istnieją
przepisy regulujące tego typu zagrożenia. Przez serce pacjenta i jego ciało, następnie przez
nieizolowaną część aplikacyjną i aparat do ziemi przepływa prąd 100 µA. Mięsień sercowy pacjenta
może wpaść w stan fibrylacji. Możliwe są różne odmiany opisanego scenariusza świadczące o tym, że
zagrożeń jest więcej, włącznie z taką katastroficzną sytuacją, w której pacjent znalazł się pod pełnym
napięciem sieciowym 220 V. Jeżeli część aplikacyjna jest typu B (nieizolowana) i nie ma włąsciwego
nadzoru nad instalacjami szpitalnym, śmiertelne porażenie pacjenta jest wtedy wysoce
prawdopodobne.
Charakterystyczną cechą elektroaktywnych urządzeń medycznych jest oddziaływanie energią
elektryczną na pacjenta w celach diagnostycznych i terapeutycznych. Jako przykład można wymieć
defibrylatory oddziałujące na pacjenta impulsami elektrycznymi o energii do 360 dżuli, napięciu do 5
kV, szczytowym natężeniu prądu - np. do sześćdziesięciu amperów. W urządzeniach tych muszą być
spełnione wymagania dotyczące m.in. izolacji obwodów generacji wysokiego napięcia w stosunku do
elektrod defibrylacyjnych, a także całego toru wysokonapięciowego w stosunku do pozostałych
niskonapięciowych części urządzeń. Przy tym należy zapewnić przekazywanie sygnałów pomiarowych i
sterujących pomiędzy obwodami wysokiego i niskiego napięcia. Ponadto defibrylatory bywają
sprzężone z innymi modułami, najczęściej z monitorami i rejestratorami EKG, a czasem - stymulatorami
zewnętrznymi serca. Urządzenia sprzężone mają także swoje części aplikacyjne.
Największy stopień złożoności wymagań bezpieczeństwa elektrycznego spotyka się w systemach
urządzeń elektromedycznych. Są to zespoły urządzeń, w których co najmniej jedno jest medyczne i
które mają pomiędzy sobą połączenia funkcjonalne lub są zasilane ze wspólnego przedłużacza
wielogniazdkowego. Systemy urządzeń, w tym zwłaszcza komputerowe, są coraz częściej
produkowane. W systemach urządzeń elektromedycznych mogą występować problemy dotyczące:
ograniczenia impedancji wydłużonych połączeń ochronnych
ograniczenia sumujących się prądów upływu i różnic potencjału,
wzajemnego wpływu na siebie różnych typów urządzeń,
niebezpiecznego, dla personelu medycznego oraz samych urządzeń, oddziaływania energii
elektrycznej aplikowanej pacjentowi, do którego przyłączone są inne urządzenia. (np. zabezpieczenia
przed impulsami defibrylacyjnymi lub prądem elektrochirurgicznym),
zakłóceń elektrycznych oraz interferencji elektromagnetycznych pomiędzy urządzeniami, o czym
nierzadko donosi literatura fachowa,
optymalizacji systemów uziemienia, budowy i eksploatacji systemów separacji elektrycznej,
zabezpieczeń przeciw przepięciom i przetężeniom elektrycznym.
Wymagania na bezpieczeństwo systemów urządzeń elektromedycznych można znaleźć w projekcie
Normy Polskiej [7] opartym na dotychczasowej wersji normy międzynarodowej.
Badania tak złożonych układów izolacji, przeprowadza się wieloma różnymi metodami: napięciem
stałym, przemiennym, badanie liniowości charakterystyki prądowo-napięciowej izolacji, pomiary