Conrad Components 130344 Dimmer Assembly kit 230 V AC Instrukcja obsługi

Strona 1 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

INSTRUKCJA OBSŁUGI

Ściemniacz elektroniczny

Nr produktu 000130344

Strona 2 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

INSTRUKCJA OBSŁUGI

Wersja 03/04

Elektroniczny ściemniacz z przyciskiem

Nr zamówienia 13 03 44

Ważne! Należy koniecznie przeczytać!

Należy dokładnie przeczytać niniejszą instrukcję. W przypadku szkód powstałych w wyniku

nieprzestrzegania instrukcji obsługi wygasają roszczenia z tytułu gwarancji. Za szkody wynikające z

tego nie przejmujemy odpowiedzialności.

Spis treści

Strona

Warunki eksploatacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Strona 3 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Opis produktu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Opis połączeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Instalacja urządzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Obsługa urządzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Dane techniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Porada ogólna dotycząca budowy układu połączeń . . . . . . . . 14

Instrukcja lutowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

I etap montażu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Schemat połączeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Schemat układu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

II etap montażu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Lista kontrolna służąca do szukania błędów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Zakłócenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Gwarancja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Wskazówka

Niniejszy zestaw może być montowany i uruchamiany tylko przez osobę odpowiednio

wykwalifikowaną!

Osoba składająca moduł lub rozszerzająca lub montująca urządzenie jest uważana zgodnie z normą

DIN VDE 0869 za producenta i jest zobowiązana, przekazując urządzenie innej osobie dostarczyć całą

dokumentację oraz podać swoje imię i nazwisko oraz adres. Urządzenia samodzielnie złożone z

modułów należy traktować, pod względem techniki bezpieczeństwa pracy, jako produkt

przemysłowy.

Warunki eksploatacji

- Urządzenia zaprojektowane do pracy zasilanej z sieci mogą być eksploatowane tylko z napięciem

przemiennym 230 V / 50 Hz.

- Eksploatacja modułu może odbywać się tylko z zalecanym napięciem.

- W przypadku urządzeń o napięciu roboczym ≥ 35 V montaż końcowy może wykonywać tylko

specjalista przestrzegający normy VDE.

- W przypadku wymiany bezpiecznika należy urządzenie całkowicie odłączyć od sieci. Wolno stosować

wyłącznie bezpieczniki o tej samej wartości prądowej i charakterystyce zadziałania (MT 1,6 A).

Strona 4 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

- Należy koniecznie zwrócić uwagę na przestrzeganie podanych w niniejszej instrukcji technicznych

danych. Przekroczenie tych wartości może doprowadzić do szkód na urządzeniu lub odbiornikach.

- Położenie robocze urządzenia jest dowolne.

- Podczas instalacji urządzenia zwracać uwagę na wystarczający przekrój przewodów

przyłączeniowych!

- W przewodach podłączeniowych urządzenia należy zamontować stosowne zabezpieczenia.

- Podłączone odbiorniki należy połączyć wzgl. uziemić z przewodem ochronnym, zgodnie z przepisami

VDE.

- Urządzenie nie jest odpowiednie do odłączania obwodów prądu oświetlenia.

- Nie wolno przekraczać dopuszczalnego zakresu temperatury otoczenia (temperatury w

pomieszczeniu) 0°C do 40°C.

- Urządzenie jest przeznaczone do użytkowania w suchych i czystych pomieszczeniach.

- W przypadku tworzenia się skroplin należy odczekać czas aklimatyzacji wynoszący do 2 godzin.

- Nie dopuszcza się eksploatacji urządzenia na zewnątrz wzgl. w pomieszczeniach wilgotnych!

- Należy chronić niniejszy moduł przed wilgocią, wodą rozpryskiwaną i wysokimi temperaturami!

- Urządzenia nie wolno stosować z łatwo zapalnymi i palnymi cieczami!

- Podzespoły i moduły nie mogą trafić do rąk dzieci!

- Moduły wolno uruchamiać tylko pod nadzorem wykwalifikowanej osoby dorosłej lub fachowca!

- W instytucjach przemysłowych należy przestrzegać przepisów bhp związku zawodowego w zakresie

instalacji elektrycznych i pomocy warsztatowych.

- W szkołach, jednostkach szkolenia, warsztatach hobbistycznych użytkowanie modułów musi być

nadzorowane przez odpowiedzialny wyszkolony personel.

- Nie należy eksploatować modułu w otoczeniu, w którym występują lub mogą występować palne

gazy, opary lub pyły.

- Jeżeli urządzenie musi zostać naprawione, należy stosować tylko oryginalne części zamienne!

Stosowanie innych części zamiennych może prowadzić do poważnych szkód osobowych i

materialnych!

- Naprawę urządzenia może wykonywać tylko fachowiec!

- Jeśli do urządzenia przedostanie się jakakolwiek ciecz, może to spowodować jego uszkodzenie.

Jeżeli wylano na urządzenie jakąkolwiek ciecz należy poddać je kontroli, którą przeprowadza

wykwalifikowany fachowiec.

Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem

Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem niniejszego urządzenia to sterowanie żarówkami 230 V o

mocy pobierania od 40 do 300 W.

Strona 5 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

Inne użytkowanie niż podane jest zabronione!

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa

Podczas obchodzenia się z produktami mającymi styczność z napięciem elektrycznym, należy

przestrzegać obowiązujących przepisów VDE, zwłaszcza VDE 0100, VDE 0550/0551, VDE 0700, VDE

0711 oraz VDE 0860.

- Przed otwarciem urządzenia zawsze wyciągać wtyczkę sieciową i upewnić się, że urządzenie nie jest

pod prądem.

- Moduły, podzespoły oraz urządzenia mogą być uruchamiane tylko, jeśli zostały uprzednio

wbudowane w obudowę chroniącą przed ich dotykaniem. Podczas montażu muszą być odłączone od

prądu.

- Narzędzia mogą być stosowane na urządzeniach, modułach i podzespołach, jeśli upewniono się, że

odłączone jest napięcie zasilające oraz rozładowano ładunki elektryczne nagromadzone w

elementach urządzenia.

- Kable lub przewody przewodzące prąd, za pomocą których urządzenie, moduł lub podzespół są

podłączone, muszą być zawsze skontrolowane pod kątem uszkodzeń izolacji lub złamań.

W przypadku stwierdzenia błędu na przewodzie doprowadzającym należy niezwłocznie wyłączyć

urządzenie z eksploatacji do czasu wymiany uszkodzonego przewodu.

- W przypadku stosowania modułów lub podzespołów należy zawsze wskazywać na ścisłe stosowanie

się do podanych w odpowiednim opisie danych dotyczących wartości elektrycznych.

- Jeżeli w dostępnym opisie dla użytkownika prywatnego nie można jednoznacznie wywnioskować,

jakie parametry elektryczne obowiązują dla danego modułu lub podzespołu, jak należy wykonać

zewnętrzne okablowanie lub jakie zewnętrzne podzespoły lub urządzenia dodatkowe wolno

podłączyć oraz jakie parametry mogą posiadać zewnętrzne komponenty, to należy zawsze zasięgnąć

porady eksperta.

- Przed uruchomieniem urządzenia należy zasadniczo sprawdzić, czy dane urządzenie lub podzespół

jest przeznaczony do danego zastosowania, do którego ma zostać wykorzystany!

W razie wątpliwości należy koniecznie zasięgnąć porady eksperta, fachowca lub producenta

stosowanych podzespołów!

Proszę pamiętać, że nie mamy wpływu na błędy obsługi i podłączenia. Ze zrozumiałych względów nie

możemy odpowiadać za wynikające z tego szkody.

Opis produktu

Ten elektroniczny ściemniacz/przełącznik jest przeznaczony do montażu w typowych tablicach

sterowniczych instalacyjnych i może zastąpić typowe przekaźniki impulsujące przy zachowaniu

typowych funkcji przełączania światła lub może być stosowany w nowych instalacjach. Podłączone

żarówki można włączać za pomocą „zwykłych”, typowych dla instalacji elektrycznych wyłączników

światła lub też ściemniać. Stopień jasności żarówki ustawia się poprzez czas naciśnięcia wyłącznika

światła. Produkt jest przeznaczony także do obciążeń indukcyjnych.

Funkcje (ustala się za pomocą mostka lutowanego):

Strona 6 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

1. Podczas wyłączania zapamiętana zostaje wybrana jasność, która jest automatycznie ustawiana

podczas włączania.

2. Podczas włączania ustawiana jest zawsze najwyższa jasność, podczas ściemniania sterowanie

rozpoczyna się od minimalnej jasności, a przy ponownym ściemnianiu funkcja ta powraca.

Produkt spełnia wymogi dyrektywy WE 89/336/EWG/Kompatybilność elektromagnetyczna.

Każda zmiana układu połączeń wzgl. zastosowanie innych, niż podane modułów, powoduje

wygaśnięcie tego zezwolenia!

Opis połączeń

Jest to całkowicie inny ściemniacz, niż te, które znają Państwo z typowej obsługi za pomocą

przycisku/pokrętła do montażu podtynkowego. Ten model zastępuje typowe przekaźniki impulsujące,

sterujące jedną centralną lampą, które obsługuje się z kilku miejsc za pomocą przycisku.

W pełni elektroniczne rozwiązanie posiada trzy zalety:

Po pierwsze nie ma potrzeby zmieniania już istniejącej instalacji; dlatego można nadal korzystać z

wbudowanych przycisków lub w przypadku nowej instalacji sięgnąć po typowe ich wersje.

Po drugie oprócz zwykłej funkcji włączania/wyłączania posiadają także możliwość płynnej regulacji

jasności. A po trzecie można indywidualnie ustalić zachowanie światła podczas włączania i

ściemniania; do tej dodatkowej funkcji powrócimy za chwilę.

W niniejszym układzie połączeń zastosowano triak jako opornik pozwalający na sterowanie. Centrum

całego układu jest IC SLB 0587. Element jest umieszczony w ośmiobiegunowej obudowie i

charakteryzuje się bardzo niskim poborem mocy, przez co zasilanie energią elektryczną jest dość

proste.

Mianowicie napięcie dochodzi bezpośrednio z sieci, a za bezpiecznikiem jest przejmowane wzgl.

wprowadzane przez człon RC R1/C2. Czyli nie ma galwanicznego oddzielenia od sieci zasilającej, ale

zaizolowane pole obsługi przycisku zapewnia bezpieczeństwo przy dotykaniu.

Impedancja C2 działa razem z R1 jako ograniczenie prądowe, a dioda Z D1 odpowiednio reguluje

poniekąd wchodzące napięcie przemienne; ogranicza ujemne półfale do 5,6 V, które ładują C3 przez

kondensator elektrolityczny; czyli na tym kondensatorze tworzy się napięcie zasilające IC wynoszące

5 V. Wchodzące dodatnie półfale od razu zwiera D1, ponieważ w tym kierunku przepuszcza prąd, jak

zwykła dioda.

Aby jeszcze raz wyjaśnić jednoznacznie proporcje biegunowości, podkreślamy: na przyłączu 1 IC

występuje dodatnie napięcie zasilające wynoszące ok. 5 V, na pin 7 ujemne.

Takie napięcie zasilania powstaje w wyniku prostowania ujemnych półfal napięcia przemiennego

sieci, jakie wchodzą pojemnościowo i ładują kondensator elektrolityczny C3.

Przyłącze 6 jest wejściem obsługi, do którego podłącza się przycisk; mostkuje on na schemacie

połączeń oba górne zaciski przyłączeniowe. Poprzez jednorazowe naciśnięcie następuje włączenie

wzgl. wyłączenie lampy, a dłuższe niż 0,4 s naciśnięcie przycisku powoduje uruchomienie

ściemniacza. Jak to dokładnie funkcjonuje ustala się poprzez okablowanie wolnego wejścia

programowania pin 2 (mostek lutowany):

Strona 7 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

Wersja A (zmostkowanie pin 2 z pin 7):

Podczas włączania lampa świeci się zawsze z maksymalną jasnością, a ściemnianie zaczyna się od

minimum; każde kolejne ściemnianie odbywa się w tym samym kierunku (czyli np. coraz większa

jasność aż do maksimum, dopiero wtedy nastąpi przełączenie na zaciemnienie i odwrotnie).

Wersja B (pin 2 pozostaje otwarty):

Podczas włączania lampa świeci z tą samą jasnością, jaka była ustawiona w momencie wyłączenia, a

ściemnianie rozpoczyna się od tej wartości; podczas każdego kolejnego ściemniania kierunek

sterowania zmienia się (czyli na zmianę jaśniej i ciemniej).

Wersja C (zmostkowanie pin 2 z pin 1 = wlutowany mostek J1):

Po włączeniu lampa świeci zawsze z maksymalną jasnością, a ściemnianie rozpoczyna się od

minimum; podczas każdego kolejnego ściemniania kierunek sterowania zmienia się (czyli na zmianę

jaśniej i ciemniej, jak w wersji B).

W wersji A i C włączanie odbywa się poza tym w sposób „łagodny”, tzn. lampa uzyskuje pełną jasność

dopiero po około pół sekundzie.

Kąt przepływu prądu można przestawić za pomocą pokazanego okablowania w zakresie 45...152°,

czyli aż do zera (wtedy można całkowicie wyłączyć), ale również nie do pełnych 180°, a brakujący

zakres to pod względem mocy aż 12%, jakie IC potrzebuje do własnego zasilania w energię

elektryczną.

Nie oznacza to 12% straty załączonej mocy, tylko ten zakres nie można wykorzystać do sterowania

lampą; użytkownik lampy tego nie zauważy, ponieważ pozostałe 88% uzna za maksymalną jasność.

Na przyłączu 3 znajduje się kondensator integrujący, za pomocą którego odbywa się ustalanie i

zapisywanie kąta. Pin 4 jest wejściem synchronizującym, za pomocą którego IC dowiaduje się o

położeniu fazy napięcia sieci. Na wyjściu 8 w odpowiednim momencie wychodzi prąd przerzutnika

przez triak. Wejście 5 jest przewidziane do rozbudowy za pomocą sterowanych elektronicznie

punktów podporządkowanych, z których jednak w tym przypadku nie korzystamy.

Dławik na obwodzie obciążającym oraz położony równolegle względem triaka kondensator służą do

eliminacji zakłóceń. Układ połączeń jest podzielony na dwie małe płytki, dzięki czemu można jest

zamontować w typowe obudowy (np. nr zamówienia 13 03 58).

Na płytce sterującej należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłową biegunowość trzech diod i

kondensatora elektrolitycznego. Nie wolno również pomylić obu kondensatorów C4 i C5, ponieważ

inaczej nie będzie działać funkcja ściemniania. IC po wlutowaniu oprawy jest montowany we

właściwym miejscu, gdzie nacięcie znakujące jest skierowane do listwy pinowej.

Podczas lutowania listwy pinowej należy zwrócić uwagę na to, aby człon plastikowy listwy pinowej

podczas montażu spoczywał na (lewej) płytce podstawowej; inaczej obie płytki nie zmieszczą się w

obudowie.

Po umieszczeniu opornika R6 tak przylutować triak, aby móc skręcić go z radiatorem (połącznie

śrubowe M3). Należy zadbać także o zastosowanie prawidłowego bezpiecznika 1,6 A ze średnio

zwłocznym czasem zadziałania; wartość ta odpowiada maksymalnej, dopuszczalnej mocy

przyłączeniowej lampy wynoszącej 300 W.

Strona 8 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

Ze względu na zabezpieczenie przed dotknięciem oraz optymalną możliwość montażu zaleca się

zastosowanie odpowiedniej obudowy (nr zamówienia 13 03 58). Pod względem kształtu produkt

przypomina typowe bezpieczniki samoczynne, jakie znają Państwo z własnego domu. Po zatrzaśnięciu

się dolnej części obudowy elektronika jest osłonięta z każdej strony i mamy dostęp tylko do zacisków

śrubowych.

Po zatrzaśnięciu się dolnej części obudowy elektronika jest osłonięta z każdej strony i mamy dostęp

tylko do zacisków śrubowych.

Okablowanie odbywa się dokładnie tak samo, jak pokazano na schemacie połączeń i dodatkowo

pokazano na obudowie: Łącznie tylko trzy przewody prowadzą od wzgl. do obudowy: lampa do

zacisku 1, faza Ph sieci do zacisku 7 oraz przycisk do zacisku 5. Drugie przyłącze przycisku jest

podłączane do fazy, a lampa jest podłączona drugim przyłączem do przewodu zerowego.

Instalacja urządzenia

Podczas instalacji przestrzegać przepisów VDE!

Przed rozpoczęciem instalacji należy zasadniczo odłączyć zasilanie sieciowe (wykręcić bezpiecznik lub

wyłączyć bezpiecznik samoczynny). Ten ściemniacz/przełącznik nie służy do odłączania obwodów

prądu oświetlenia (przewód doprowadzający do lampy przewodzi nawet w stanie wyłączenia

napięcie sieci). Podłączenie odbywa się zgodnie ze schematem połączeń znajdującym się na stronie

29.

Napięcie sieci (faza) musi być podłączone do zacisku „Ph”. Ściemniacz jest zabezpieczony

bezpiecznikiem czułym, w przypadku wymiany bezpiecznika należy zastosować bezpiecznik o takiej

samej wartości prądowej i charakterystyce zadziałania (1,6 A mT) (wykręcić bezpiecznik sieci lub

wyłączyć bezpiecznik samoczynny).

Podczas montażu w szafie przyłączowej itp. temperatura otoczenia nie może przekroczyć maks. 35°C.

Obsługa urządzenia

Obsługa odbywa się za pomocą jednego lub kilku typowych dla instalacji elektrycznych wyłączników

światła. Obsługa wszystkich funkcji jest możliwa z kilku punktów przełączania (punktów podległych).

W przypadku przerw w dostawie prądu < 1 s ustawiony stan pozostaje zachowany. W przypadku

przerw w dostawie prądu dłuższych niż 1 sekunda ściemniacz wyłącza się. Jeżeli w przycisku

wmontowane są lampki jarzeniowe lub kontrolne, należy je wymontować.

Dane techniczne

Funkcja..................... : Elektroniczny wyłącznik sieciowy ze ściemniaczem

Wejście ...................... : Istniejący przycisk

Podłączenie .................... : Faza, lampa, przycisk

Napięcie sieci ........... : 230 V / 50-60 Hz

Moc lampy......... : 40 - 300 W (tylko żarówki i transformatory halogenowe pozwalające na

ściemnianie)

Eliminacja zakłóceń ................. : stopień N

Strona 9 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

Pasująca obudowa… : Nr zamówienia 13 03 58

Uwaga!

Zanim rozpoczną Państwo montaż ora zanim uruchomią Państwo niniejsze urządzenie lub moduł,

należy przeczytać w skupieniu niniejszą instrukcję montażu aż do końca (zwłaszcza rozdział dotyczący

możliwych błędów oraz ich sposobu usuwania!) oraz oczywiście wskazówki dotyczące

bezpieczeństwa. Wtedy będą posiadać Państwo wiedzę, na co należy uważać i czego muszą Państwo

przestrzegać i jakich błędów unikać, które czasami jest trudno usunąć!

Należy wykonywać lutowanie i okablowanie bardzo dokładnie i skrupulatnie, należy stosować

kwasoodporną cynę lutowniczą itp. Upewnić się, że nie występują żadne zimne końce. Inaczej

niedokładne lutowanie lub błędne miejsce lutowania, chwiejny styk lub błędny montaż oznaczają

czasochłonne i mozolne szukanie błędu i ewentualnie zniszczenie elementów, co często wywołuje

reakcję łańcuchową powodując zniszczenie całego modułu.

Należy pamiętać także, że moduły lutowane cyną lutowniczą zawierającą kwas, tłuszczem

lutowniczym itp. nie będą przez nas naprawiane.

Zakłada się, że podczas budowy układów elektronicznych użytkownik posiada podstawową wiedzę

związaną z obchodzeniem się z elementami, lutowaniem oraz obchodzeniem się z elektronicznymi

wzgl. elektrycznymi elementami.

Wskazówka ogólna dotycząca budowy układu połączeń

Ewentualność, że po zakończeniu montażu coś nie działa, można znacznie wyeliminować dokładnie i

skrupulatnie wykonując montaż. Należy kontrolować każdy etap, każde lutowanie dwa razy, zanim

przejdzie się do kolejnego etapu! Należy trzymać się instrukcji montażu! Nie wykonywać opisanego w

niej kroku w inny sposób, ani żadnych nie pomijać! Dwa razy odhaczać każdy etap: jeden raz po

wykonaniu, drugi raz po sprawdzeniu.

W każdym razie należy poświecić wystarczająco dużo czasu: majsterkowanie nie jest pracą akordową,

ponieważ poświęcony czas na montaż jest trzy razy krótszy niż podczas szukania błędów.

Częstą przyczyną niedziałania jest błąd wykonywania połączeń, np. źle włożone elementy jak IC, diody

czy kondensatory elektrolityczne. Należy koniecznie zwracać uwagę także na pierścienie kolorowe

oporników, ponieważ niektóre z kolorów można łatwo ze sobą pomylić.

Zwracać także uwagę na wartości kondensatorów np. n 10 = 100 pF (nie 10 nF). Pomocne jest przy

tym dwukrotne a nawet trzykrotne sprawdzanie.

Zwrócić także uwagę na to, aby wszystkie styki IC rzeczywiście były wetknięte w gniazdo wtykowe.

Może się zdarzyć, że któraś podczas wtykania się zgięła. Pod lekkim naciskiem IC musi samoistnie

wskoczyć w gniazdo wtykowe. Jeżeli tak się nie dzieje, prawdopodobnie jeden ze styków jest zgięty.

Jeżeli wszystko jest dobrze, to należy poszukać ewentualnie zimnych końców. Mogą one wystąpić,

jeżeli lutowina nie została odpowiednio rozgrzana, w wyniku czego cyna nie styka się prawidłowo z

przewodem, lub jeżeli podczas ochładzania poruszono połączenie w momencie zastygania.

Tego rodzaju błędy rozpoznać można zwykle po matowym wyglądzie powierzchni lutowiny. Jednym

rozwiązaniem jest ponowne przylutowanie lutowiny.

Strona 10 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

W przypadku 90% reklamowanych modułów problemem są błędy w lutowaniu, zimne końce,

niewłaściwa cyna lutownicza itp. Niejeden odesłany „majstersztyk” było dowodem na niefachowe

lutowanie.

Dlatego do lutowania należy stosować tylko cynę lutowniczą przeznaczoną do elektroniki, oznaczoną

jako „SN 60 Pb” (60% cyny i 40% ołowiu). Taka cyna lutownicza posiada kalafoniowy rdzeń, który

służy jako topnik, aby chronić lutowinę podczas lutowania przed utlenianiem. Innych topników, jak

tłuszcz lutowniczy, pasta lutownicza lub woda lutownicza, nie wolno stosować, ponieważ zawierają

one kwas. Mogą one zniszczyć płytkę drukowaną oraz elementy elektroniczne, poza tym przewodzą

prąd i przez co powodują prądy pełzające oraz zwarcia.

Jeżeli do tej pory wszystko jest w porządku, a moduł nadal nie działa, oznacza to, że prawdopodobnie

uszkodzony jest jeden z elementów.

Jeżeli użytkownik jest początkującym elektronikiem, to najlepiej w takiej sytuacji jest poradzić się

osoby, która jest bardziej doświadczona w zakresie elektroniki i ewentualnie posiada niezbędne

przyrządy pomiarowe.

Jeżeli użytkownik nie ma takiej możliwości, to w przypadku niedziałania proszę odesłać moduł dobrze

zapakowany załączając dokładny opis błędu oraz przynależną instrukcję obsługi do działu serwisu

naszej firmy (tylko dokładne podanie błędu umożliwi naprawę!). Dokładny opis błędu jest ważny,

ponieważ błąd może leżeć także po stronie zasilacza sieciowego czy okablowania zewnętrznego.

Wskazówka

Niniejszy moduł, zanim trafił do produkcji, był wielokrotnie montowany i testowany jako prototyp.

Dopiero po osiągnięciu optymalnej jakości w odniesieniu do działania i bezpieczeństwa eksploatacji

jest przekazywany do produkcji seryjnej.

Aby osiągnąć pewne bezpieczeństwo działania podczas budowania instalacji, cały montaż podzielono

na 2 etapy.

I etap montażu: Montaż elementów na płytce

II etap montażu: Kontrola jednostkowa/podłączenie/uruchomienie

Podczas lutowania elementów należy zwrócić na to uwagę, aby wlutowywać je (jeśli nie podano

inaczej) bez odstępu od płytki. Wszystkie wystające druty przyłączeniowe obcina się bezpośrednio

nad lutowiną.

Ponieważ w przypadku tego modułu są to częściowo bardzo małe wzgl. położone blisko siebie

lutowiny (zagrożenie zmostkowania przez lutowinę), wolno lutować tylko lutownicą z małym grotem.

Należy starannie lutować i montować moduł.

Instrukcja lutowania

Jeżeli użytkownik nie ma dużego doświadczenia w lutowaniu, powinien najpierw przeczytać

instrukcję lutowania, zanim sięgnie po lutownicę. Bo lutowania trzeba też się nauczyć.

1. Zasadniczo do lutowania układów elektronicznych nie używać wody lutowniczej lub tłuszczu

lutowniczego. Zawierają one kwas, który niszczy elementy i ścieżki.

Strona 11 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

2. Jako materiał do lutowania wolno stosować tylko cynę do zastosowań elektronicznych SN 60 Pb

(tzn. 60% cyny i 40% ołowiu) z rdzeniem kalafoniowym, który służy jednocześnie jako topnik.

3. Używać małej lutownicy o maks. 30 W mocy grzewczej. Grot kolby lutowniczej nie powinien mieć

nalotu, aby zapewnić dobre odprowadzanie ciepła. Oznacza to: ciepło z lutownicy musi być dobrze

przewodzone do lutowanego miejsca.

4. Samo lutowanie powinno się wykonać szybko, ponieważ za długie lutowanie powoduje zniszczenie

elementów. Tak samo prowadzi ono do oddzielenia oczka lutowniczego lub ścieżek miedzianych.

5. W celu lutowania należy tak trzymać dobrze ocynowany grot kolby lutowniczej, aby jednocześnie

dotknąć drutu elementu oraz ścieżki przewodzącej.

Jednocześnie podaje się (nie za dużo) cynę lutowniczą, która jest także ogrzewana. Jak tylko cyna

lutownicza zaczyna płynąć, należy odsunąć grot od lutowiny. Następnie odczekać chwilę, aż pozostały

lut dobrze się rozłoży i odsunąć lutownicę od lutowiny.

6. Należy zwrócić na to uwagę, aby świeżo przylutowanych elementów, po tym jak odsunięto

lutownicę, nie poruszać przez 5 s. Taka srebrzyście połyskująca lutowina będzie prawidłowo

wykonana.

7. Warunkiem dobrej lutowiny i dobrego lutowania jest czysty, nieutleniony grot lutownicy. Ponieważ

zabrudzonym grotem nie można prawidłowo lutować.

Dlatego po każdym lutowaniu należy zdejmować nadmiar cyny lutowniczej za pomocą wilgotnej

gąbki lub silikonowego ściągacza.

8. Po zakończeniu lutowania należy przyciąć druty przyłączeniowe bezpośrednio nad lutowiną za

pomocą odpowiednich szczypiec do cięcia drutu.

9. Podczas przylutowywania półprzewodników, diod LED oraz IC należy zwrócić szczególną uwagę,

aby nie przekroczyć czasu lutowania wynoszącego około 5 sekund, ponieważ inaczej dany element

ulegnie zniszczeniu. Tak samo w przypadku tych elementów należy zwrócić uwagę na prawidłową

biegunowość.

10. Po zakończeniu prac należy zasadniczo skontrolować każde połączenie jeszcze raz, czy wszystkie

elementy są prawidłowo wetknięte i czy zachowano prawidłową biegunowość. Sprawdzić także, czy

przez przypadek przyłącza lub ścieżki przewodzące nie zostały zmostkowane za pomocą cyny.

Mogłoby to doprowadzić nie tylko do błędnego działania, ale także do zniszczenia drogich

elementów.

11. Proszę pamiętać, że na nieprawidłowe lutowiny, błędne przyłącza, niewłaściwą obsługę oraz

błędy w podłączeniu nie mamy wpływu.

I etap montażu:

Montaż elementów na płytkach

1.1 Oporniki

Wygiąć pod kątem prostym druty podłączeniowe oporników zgodnie z wymiarem rastra. Wetknąć

oporniki do przewidzianych do tego celu otworów (zgodnie ze schematem układu). Aby elementy nie

wypadły podczas obracania płytki, odgiąć druty przyłączeniowe oporników o około 45°, następnie

Strona 12 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

starannie przylutować je do ścieżek przewodzących z tyłu płytki obwodu drukowanego. Na koniec

obciąć wystające druty.

Należy pamiętać, że niniejszy układ połączeń posiada dwa różne typy oporników.

Typowymi powszechnie stosowanymi opornikami są oporniki węglowe. Posiadają one tolerancję 5% i

są oznaczone „pierścieniem tolerancji” w kolorze złotym. Oporniki węglowe posiadają zwykle 4

kolorowe pierścienie.

Oporniki metalowe posiadają tolerancję tylko 1%. Jest to oznakowane brązowym „pierścieniem

tolerancji”, który jest trochę szerszy niż pozostałe 4 pierścienie kolorowe. Pozwala to uniknąć

pomylenia z normalnym „pierścieniem wartości" oznaczającym „1”.

W celu odczytania kodu kolorów należy tak trzymać opornik, aby złoty „pierścień tolerancji”

znajdował się po prawej stronie korpusu opornika. Pierścienie barwne odczytuje się od lewej do

prawej!

J1 = mostek druciany, odcięte końce drucików opornika, patrz instrukcja na stronach 9/10 (ustala

funkcję wzgl. wersję)

R1 = 1 k brązowy, czarny, czarny, brązowy (metalowy) (lub brązowy, czarny, czerwony)

R2 = 1,5M brązowy, zielony, zielony

R3 = 120 k brązowy, czerwony, żółty

R4 = 470 k żółty, fioletowy, żółty

R5 = 1M brązowy, czarny, zielony

R6 = 68 R niebieski, szary, czarny

R7 = 47 żółty, fioletowy, czarny

1.2 Diody

Druty przyłączeniowe diod wygiąć zgodnie z wymiarem rastra pod kątem prostym i wetknąć diody do

przewidzianych do tego celu otworów (zgodnie z nadrukiem). Przy tym należy koniecznie zwrócić

uwagę na to, aby zamontować diody zgodnie z prawidłową biegunowością! Zwrócić uwagę na

położenie kreski katody!

Aby diody nie wypadły podczas obracania płytki, odgiąć druty przyłączeniowe diod o około 45°,

przylutować oba stosując krótki czas lutowania do ścieżek przewodzących. Na koniec obciąć

wystające druty.

D1 = ZPD 5V6 5,6 V dioda Zenera

D2 = 1 N 4148 krzemowa dioda uniwersalna

Strona 13 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

1.3 Kondensatory

Wetknąć kondensatory w odpowiednio oznaczone otwory, rozgiąć trochę druty i przylutować je

dokładnie do ścieżek przewodzących. W przypadku kondensatorów elektrolitycznych (Elkos) należy

zwrócić uwagę na biegunowość (+ -).

Uwaga!

Zależnie od wyrobu kondensatory elektrolityczne posiadają różne oznaczenia biegunowości.

Niektórzy producenci oznaczają „+”, inni „-".Miarodajne jest oznaczenie biegunowości nadrukowane

przez producenta na kondensatorze elektrolitycznym.

C1 = 0,1 µF = 100 nF lub

0,15µF = 150 nF 250 V~ *X2 kondensator zwijkowy

C2 = 0,1 µF = 100 nF lub 150 nF

*X2 kondensator zwijkowy (*= podzespół zabezpieczający)

C3 =100 µF kondensator elektrolityczny

C4 = 2,2 nF = 2n2 2200 pF kondensator zwijkowy

C5 = 22 nF =0,022µF =22 000 pF = 223 kondensator ceramiczny

C6 = 0,1 µF = 100 nF =100 000 pF = 104 kondensator ceramiczny

1

1.4 Oprawa IC

Wetknąć oprawę układu scalonego (IC) w odpowiednim miejscu na płytce.

Uwaga!

Należy zwrócić uwagę na nacięcia lub inne oznaczenie po stronie czołowej oprawy. Jest to oznaczenie

(przyłącze 1) IC, jaki należy zamontować później. Oprawę należy tak umieścić, aby oznaczenie

pokrywało się z oznaczeniem nadrukowanym na płytce!

Strona 14 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

Aby zapobiec wypadnięciu oprawy podczas obracania płytki (w celu lutowania), należy zagiąć dwa

piny położone skośnie naprzeciwko siebie i następnie przylutować wszystkie styki.

1 x oprawa 8 pin.

1.5 Bezpiecznik czuły

Na tym etapie należy wcisnąć bezpiecznik czuły w oba klipsy bezpiecznikowe. Następnie oba

elementy umieścić w odpowiednim miejscu na płytce i przylutować podstawę bezpiecznika do dolnej

strony płytki.

F1 = M T 1,6 A

1.6 Zaciski przyłączeniowe

Następnie wetknąć zaciski śrubowe w odpowiednim miejscu na płytce i przylutować sztyfty

podłączeniowe w sposób dokładny do strony ścieżek przewodzących. Oba noski z tworzywa

sztucznego na dolnej stronie zacisku muszą pokrywać się z otworami w płytce.

Ze względu na dużą powierzchnię masy ścieżek przewodzących oraz zacisków przyłączeniowych

należy w tym miejscu trochę dłużej niż zwykle rozgrzewać miejsce lutowania, aż cyna będzie dobrze

płynąć i utworzy czystą lutowinę.

1 x zacisk przyłączeniowy 3 pin

1 x zacisk przyłączeniowy 2 pin

1.7 Dławik przeciwzakłóceniowy

Teraz należy wetknąć na płytkę dławik przeciwzakłóceniowy i przylutować go po stronie ścieżek

przewodzących.

L1 = dławik z rdzeniem pierścieniowym 40 µH / 3 A

Strona 15 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

1.8 Triak

Na tym etapie montuje się triak wraz z radiatorem i przykręca go do płytki.

Przy tym należy zwrócić uwagę na położenie: Orientację ułatwia oznaczona strona triaka. Napis musi

wskazywać w kierunku diody D3. Następnie należy przylutować styki triaka po stronie ścieżek

przewodzących. Styki nie mogą się w żadnym wypadku skrzyżować. Należy pamiętać o krótkim czasie

lutowania, aby nie uszkodzić triaka w wyniku jego przegrzania.

TC1 = BTB 16-600, TIC 246M BT 139-600 BT 136/600 D lub 137/600 D

1 x radiator

1 x śruba M 3

1 x nakrętka M 3

1.9 Listwa pinowa

Na płytce podstawowej (płytka z IC) wetknąć listwę pinową. Należy zwrócić uwagę na to, aby korpus

plastikowy listwy pinowej równo przylegał do płytki.

Następnie dokładnie przylutować styki listwy pinowej do płytki po stronie lutowania.

1 x listwa pinowa 5 pin, wygięta

1.10 Listwa pinowa wtykowa

Teraz należy umieścić na płytce listwę pinową wtykową 9 pin.

Przylutować styki do płytki po stronie ścieżek przewodzących.

Radiator

Płytka

drukowana

Płyta (strona

lutowania)

Listwa pinowa (wtykowa)

Strona 16 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

1.11 Układ scalony (IC)

Na koniec należy wetknąć w oprawę układ scalony, zachowując prawidłową biegunowość.

Uwaga!

Układ scalony jest bardzo czuły na błędną biegunowość! Dlatego należy zwrócić uwagę na

odpowiednie oznakowanie układu scalonego (nacięcia lub punkty).

Układów scalonych nie wolno zasadniczo wymieniać przy podłączonym napięciu roboczym, ani

wtykać ich do oprawy!

IC1 = LS 7631 układ scalony ściemniacza (nacięcie lub punkt muszą pokazywać w stronę listwy

pinowej).

1

1.12 Montaż płytki podstawowej i płytki montażowej

Po podłączeniu wszystkich podzespołów należy połączyć poprzez lutowanie płytki za pomocą listwy

pinowej 5 pin.

Przy tym płytka podstawowa musi przylegać równo do płytki montażowej.

Należy zwrócić uwagę na to, aby były zamontowane względem siebie pod kątem prostym.

Schemat połączeń

Strona 17 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

Wyposażenie

Strona 18 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

2. II etap montażu:

2.1 Kontrola jednostkowa/podłączenie/uruchomienie

Kontrola jednostkowa wykonywana przez osobę, która wyprodukowała niniejsze urządzenie!

Po zmontowaniu urządzenia należy najpierw wykonać kontrolę jednostkową. Celem tej kontroli jest

rozpoznanie zagrożeń spowodowanych uszkodzeniem materiału oraz nieprawidłowym montażem.

Kontrola wzrokowa

Podczas kontroli wzrokowej urządzenie nie może być podłączone do zasilania energią elektryczną

(sieć).

Jeszcze raz skontrolować, czy wszystkie podzespoły są prawidłowo wsadzone i mają prawidłową

biegunowość. Po stronie lutowania (strona ścieżek przewodzących), czy nie zmostkowano ścieżek

poprzez pozostałości cyny lutowniczej, ponieważ inaczej może dojść do zwarcia i zniszczenia

podzespołów.

Poza tym należy skontrolować, czy obcięte końce drutów nie leżą na lub pod płytką, ponieważ może

to również doprowadzić do zwarcia.

Należy usunąć wszelkie nieprawidłowości!

Podłączenie/uruchomienie

2.2 Po przeprowadzeniu kontroli jednostkowej można wykonać pierwszy test działania.

Strona 19 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

Wskazówka

Niniejszy układ połączeń podłącza się do sieci elektrycznej 230 V, dlatego należy zachować szczególną

ostrożność! Wszystkie części układu połączeń są połączone galwanicznie (bezpośrednio) z siecią.

Dotknięcie części pod napięciem może zagrażać życiu.

Zasadniczo układ połączeń wolno uruchomić i podłączyć do sieci elektrycznej 230 V dopiero wtedy,

gdy jest umieszczony w zamkniętej obudowie chroniącej przed dotknięciem! Wmontowanie może

być wykonane tylko przez specjalistę.

Należy przestrzegać przepisów VDE!

2.3 Okablowanie odbywa się dokładnie tak, jak przedstawiono na schemacie okablowania i na

odpowiedniej obudowie (nr zamówienia 13 03 58).

Łącznie tylko trzy przewody prowadzą od wzgl. do obudowy:

Lampa do zacisku 2, faza Ph sieci do zacisku 9 oraz przycisk do zacisku 11. Drugie przyłącze przycisku

jest podłączane do fazy, a lampa jest podłączona drugim przyłączem do przewodu zerowego.

2.4 Po zakończeniu okablowania jasność lampy powinna dać się regulować za pomocą osobnego

przycisku.

2.5 Jeżeli do tego momentu wszystko jest w porządku, to można pominąć poniższą listę kontrolną

pomagającą w szukaniu błędów.

2.6 Jeżeli wbrew oczekiwaniom nie można ustawić jasności lampy za pomocą osobnego przycisku,

bądź lampa świeci ze stałą jasnością, czy też rozpoznano inne błędne działanie, wtedy należy

natychmiast odłączyć napięcie robocze (wyciągnąć wtyczkę lub wyłączyć bezpiecznik w mieszkaniu!) i

sprawdzić całą płytkę jeszcze raz, posługując się listą kontrolną.

Lista kontrolna służąca do szukania błędów

Należy odhaczyć każdy z korków kontroli!

❑ Zanim rozpocznie się kontrolę układu połączeń, należy koniecznie odłączyć go od napięcia!

❑ Czy napięcie robocze jest podłączone do prawidłowego zacisku?

❑ Czy bezpiecznik F1 jest ok?

Sprawdzić bezpiecznik za pomocą wskaźnika ciągłości obwodu.

❑ Czy napięcie robocze przy włączonym urządzeniu wynosi nadal ok. 5 V (równolegle względem

kondensatora elektrolitycznego C3)?

❑ Czy lampa jest podłączona prawidłowo?

Strona 20 z 24

Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska

www.conrad.pl

www.conrad.

pl

❑ Ponownie wyłączyć napięcie robocze.

❑ Czy oporniki są przylutowane prawidłowo, zgodnie z wartościami?

❑ Sprawdzić jeszcze raz wartości na podstawie punktu 1.1 instrukcji montażu.

❑ Czy diody przylutowano zachowując prawidłową biegunowość? Czy nadrukowany na diodzie

pierścień katodowy jest taki sam, jak na nadruku płytki?

Pierścień katodowy musi wskazywać od D1 do C3.

Pierścień katodowy musi wskazywać od D2 do R7.

❑ Czy kondensator elektrolityczny został zamontowany zgodnie z biegunowością?

Porównać nadrukowane na kondensatorze elektrolitycznym dane dotyczące biegunowości jeszcze raz

z nadrukiem na płytce wzgl. ze schematem znajdującym się w instrukcji montażu. Należy pamiętać o

tym, że zależnie od danego producenta kondensatora elektrolitycznego na podzespole może być

oznaczone „+” lub „-„!

❑ Czy triak TC1 jest prawidłowo przylutowany?

Orientację ułatwia oznaczona strona triaka. Napis musi wskazywać w kierunku diody D6.

❑ Czy układ scalony jest umieszczony w oprawie zgodnie z jego biegunowością?

Nacięcie lub punkt muszą pokazywać od IC1 w stronę listwy pinowej.

❑ Czy wszystkie styki układu scalonego są w oprawie? Może się zdarzyć, że któryś podczas wtykania

się zgiął lub nie trafił w oprawę.

❑ Czy po stronie lutowania znajduje się mostek lutowniczy lub zwarcie?

Należy porównać połączenia ścieżek przewodzących, które ewentualnie wyglądają jak niezamierzony

mostek lutowniczy ze schematem ścieżek przewodzących (raster) na nadruku oraz schematem

połączeń w instrukcji, zanim takie połączenie ścieżek przewodzących (rzekomy mostek lutowniczy)

zostanie przerwany!

❑ Sprawdzić także, czy każda lutowina została przylutowana; często zdarza się, że lutowiny są

pomijane podczas lutowania.

Aby w łatwy sposób móc stwierdzić połączenia ścieżek przewodzących i ich przerwy, przytrzymać

płytkę drukowaną pod światło i poszukać od strony lutowania, czy występują błędy.

❑ Czy występuje zimna lutowina?

Należ dokładnie sprawdzić każdą lutowinę!

Za pomocą pincety sprawdzić, czy elementy nie ruszają się!

Jeżeli któraś z lutowin wyda się podejrzana, wtedy należy dla pewności przylutować ją jeszcze raz!

❑ Sprawdzić także, czy każda lutowina została przylutowana; często zdarza się, że lutowiny są

pomijane podczas lutowania.

Strona jest ładowana ...

Conrad Components 130344 Dimmer Assembly kit 230 V AC Instrukcja obsługi

Conrad Components 130344 Dimmer Assembly kit 230 V AC Instrukcja obsługi

Powiązane dokumenty

Inne dokumenty