Parkside PSS 250 A1 Operation and Safety Notes

ORBITAL SANDER PSS 250 A1

SCHWINGSCHLEIFER

Bedienungs- und Sicherheitshinweise

Originalbetriebsanleitung

ORBIT AL SANDER

Operation and Safety Notes

Translation of the original instructions

SZLIFIERKA OSCYLACYJNA

Wskazówki dotyczące obsługi i bezpieczeństwa

Tłumaczenie oryginalnej instrukcji obsługi

NIHAJNI BRUSILNIK

Navodila za upravljanje in varnostna opozorila

Prevod originalnega navodila za uporabo

VIBRAČNÍ BRUSKA

Pokyny pro obsluhu a bezpečnostní pokyny

Překlad originálního provozního návodu

BRÚSKA

Pokyny pre obsluhu a bezpečnostné pokyny

Preklad originálneho návodu na obsluhu

REZGŐCSISZOLÓ

Kezelési és biztonsági utalások

Az originál használati utasítás fordítása

IAN 104446

GB Operation and Safety Notes Page 5

PL Wskazówki dotyczące obsługi i bezpieczeństwa Strona 13

HU Kezelési és biztonsági utalások Oldal 23

SI Navodila za upravljanje in varnostna opozorila Stran 33

CZ Pokyny pro obsluhu a bezpečnostní pokyny Strana 43

SK Pokyny pre obsluhu a bezpečnostné pokyny Strana 51

DE / AT / CH Bedienungs- und Sicherheitshinweise Seite 59

Before reading, unfold the page containing the illustrations and familiarise yourself with all functions of the

device.

Przed przeczytaniem proszę rozłożyć stronę z ilustracjami, a następnie proszę zapoznać się z wszystkimi

funk cjami urządzenia.

Olvasás előtt kattintson az ábrát tartalmazó oldalra és végezetül ismerje meg a készülék mindegyik

funk cióját.

Pred branjem odprite stran s slikami in se nato seznanite z vsemi funkcijami naprave.

Před čtením si otevřete stranu s obrázky a potom se seznamte se všemi funkcemi přístroje.

Pred čítaním si odklopte stranu s obrázkami a potom sa oboznámte so všetkými funkciami prístroja.

Klappen Sie vor dem Lesen die Seite mit den Abbildungen aus und machen Sie sich anschließend mit allen

Funktionen des Gerätes vertraut.

A

B C

9

D E F

12

5

10

11

78

2

6

4

3

1

6

5

5 GB

Introduction

Intended use ........................................................................................................................................ Page 6

Features ...............................................................................................................................................Page 6

Delivery contents ................................................................................................................................. Page 6

Technical Data ....................................................................................................................................Page 6

General power tool safety warnings

1. Work area safety............................................................................................................................Page 7

2. Electrical safety ............................................................................................................................... Page 7

3. Personal safety ................................................................................................................................Page 7

4. Power tool use and care ................................................................................................................Page 8

5. Service .............................................................................................................................................Page 8

Appliance-specific safety Instructions .................................................................................................Page 8

Original ancillaries / and accessories ................................................................................................Page 9

Operation

Switching On and Off ........................................................................................................................Page 9

Setting the oscillation speed ............................................................................................................... Page 9

Attaching a sanding sheet .................................................................................................................. Page 9

Vacuuming dust ................................................................................................................................... Page 10

Instructions, tips and tricks ..................................................................................................................Page 10

Maintenance and Cleaning ..............................................................................................Page 11

Service centre ..............................................................................................................................Page 11

Warranty .........................................................................................................................................Page 11

Disposal ............................................................................................................................................Page 11

Translation of the original declaration of conformity /

Manufacturer ............................................................................................................................... Page 12

Table of contents

6 GB

Introduction / General power tool safety warnings

Introduction

Orbital sander PSS 250 A1

Introduction

We congratulate you on the purchase of your new

device. You have chosen a high quality product. The

instructions for use are part of the product. They

contain important information concerning safety,

use and disposal. Before using the product, please

familiarise yourself with all of the safety information

and instructions for use. Only use the unit as de

scribed

and for the speciﬁed applications. If you pass the

product on to anyone else, please ensure that you

also pass on all the documentation with it.

Intended use

The oscillating sander is suited for dry sanding of

wood, plastics and paints. Any other use or modiﬁ-

cation is considered improper use and involves sig-

niﬁcant accident risks. The manufacturer declines to

accept responsibility for damage(s) arising out of

usage contrary to the instructions speciﬁed below.

The appliance is not meant for commercial use.

Features

1

ON / OFF switch

2

Locking button for the ON / OFF switch

3

Release button

4

Dust collection box

5

Connection (vacuum dust extraction)

6

Clamping bars

7

Tensioning lever

8

Sanding plate

9

Sanding sheet

10

Oscillation speed selection

11

Grip surface

12

Reducer

Delivery contents

1 Orbital sander PSS 250 A1

1 Sanding sheet (Grit 120), see Fig. F

1 Dust collection box

1 Reducer, see Fig. D

1 Operating manual

Technical Data

Nominal voltage: 230 V∼, 50 Hz

Nominal power: 250 W

Non-load speed: n

0

7000–12000 rpm

Non-load oscillation speed: n

0

14000–24000 rpm

Sanding sheet dimensions: Hook and loop fasten-

ing 92 x 182 mm

Clamp fastening

92 x 230 mm

Protection class: II /

Noise and vibration data:

Measured values for noise are determined in ac-

cordance with EN 60745. The A-weighted noise

level of the electrical power tool are typically:

Sound pressure level: 79 dB(A)

Sound power level: 90 dB(A)

Uncertainty K: 3 dB

Wear ear protection!

Evaluated acceleration, typical:

Hand / arm vibration a

h

= 10.2 m / s

2

Uncertainty K = 1.5 m / s

2

The vibration level speciﬁed in

these instructions was measured in accordance with

an EN 60745 standardised measurement process

and can be used to compare equipment. The vibra-

tion emission value speciﬁed can also serve as a

preliminary assessment of the exposure.

The vibration level will change according to the ap-

plication of the electrical tool an in some cases may

exceed the value speciﬁed in these instructions. Re-

gularly using the electric tool in such a way may

make it easy to underestimate the vibration.

Note: If you wish to make an accurate assessment

of the vibration loads experienced during a particu-

lar period of working, you should also take into

account the intervening periods of time when the

device is switched oﬀ or is running but is not actual-

7 GB

Introduction / General power tool safety warnings

Introduction

ly in use. This can result in a much lower vibration

load over the whole of the period of working.

General power tool

safety warnings

Read all safety

warnings and all instructions.

Failure to follow the warnings and in-

structions may result in electric shock, ﬁre and / or

serious injury.

Save all warnings and instructions for

future reference.

The term “power tool” in the warnings refers to your

mains-operated (corded) power tool or battery-op-

erated (cordless) power tool.

1. Work area safety

a) Keep work area clean and well lit.

Cluttered or dark areas invite accidents.

b) D

o not operate power tools in explosive

atmospheres, such as in the presence

of flammable liquids, gases or dust.

Power tools create sparks which may ignite the

dust or fumes.

c) Keep children and bystanders away

while operating a power tool. Distractio

ns

can cause you to lose control.

2. Electrical safety

a) Power tool plugs must match the outlet.

Never modify the plug in any way. Do

not use any adapter plugs with earthed

(grounded) power tools. Unmodiﬁed plug

s

and matching outlets will reduce risk of electric

shock.

b) Avoid body contact with earthed or

grounded surfaces, such as pipes,

radiators, ranges and refrigerators.

There is an increased risk of electric shock if

your body is earthed or grounded.

c) Do not expose power tools to rain or

wet conditions. Water entering a power tool

will increase the risk of electric shock.

d) Do not abuse the cord. Never use the

cord for carrying, pulling or unplugging

the power tool. Keep cord away from

heat, oil, sharp edges or moving parts.

Damaged or entangled cords increase the risk

of electric shock.

e)

When operating a power tool outdo

ors,

use an extension cord suitable for out-

door use. Use of a cord suitable for outdoor

use reduces the risk of electric shock.

f) If operating a power tool in a damp

location is unavoidable, use a residual

current device (RCD) protected supply.

Use of an RCD reduces the risk of electric shock.

3. Personal safety

a) Stay alert, watch what you are doing

and use common sense when operat-

ing a power tool. Do not use a power

tool while you are tired or under the

influence of drugs, alcohol or medica-

tion. A moment of inattention while operating

power tools may result in serious personal injury.

b) Use personal protective equipment.

Always wear eye protection. Protective

equipment such as dust mask, non-skid safety

shoes, hard hat, or hearing protection used for

appropriate conditions will reduce personal in-

juries.

c) Prevent unintentional starting. Ensure

the switch is in the off-position before

connecting to power source and / or

battery pack, picking up or carrying

the tool. Carrying power tools with your ﬁng

er

o

n the switch or energising power tools that hav

e

the switch on invites accidents.

d) Remove any adjusting key or wrench

before turning the power tool on. A

wrench or a key left attached to a rotating part

of the power tool may result in personal injury.

e) Do not overreach. Keep proper foot-

ing and balance at all times. This enables

8 GB

General power tool safety warnings / Operation

General power tool safety warnings

better control of the power tool in unexpected

situations.

f) Dress properly. Do not wear loose

clothing or jewellery. Keep your hair,

clothing and gloves away from mov-

ing parts. Loose clothes, jewellery or long

hair can be caught in moving parts.

g) If devices are provided for the connec-

tion of dust extraction and collection

facilities, ensure these are connected

and properly used. Use of dust collection

can reduce dust-related hazards.

4. Power tool use and care

a) Do not force the power tool. Use the

correct power tool for your applica

tion.

The correct power tool will do the job better

and safer at the rate for which it was designed.

b) Do not use the power tool if the switch

does not turn it on and off. Any power

tool that cannot be controlled with the switch is

dangerous and must be repaired.

c) Disconnect the plug from the power

source and / or the battery pack from

the power tool before making any ad-

justments, changing accessories, or

storing power tools. Such preventive safety

measures reduce the risk of starting the power

tool accidentally.

d) Store idle power tools out of the reach

of children and do not allow persons

unfamiliar with the power tool or these

instructions to operate the power tool.

Power tools are dangerous in the hands of un-

trained users.

e) Maintain power tools. Check for mis-

alignment or binding of moving parts,

breakage of parts and any other con-

dition that may affect the power tool’s

operation. If damaged, have the power

tool repaired before use. Many accidents

are caused by poorly maintained power tools.

f) Keep cutting tools sharp and clean.

Properly maintained cutting tools with sharp

cutting edges are less likely to bind and are

easier to control.

g) Use the power tool, accessories and

tool bits etc. in accordance with these

instructions, taking into account the

working conditions and the work to

be performed. Use of the power tool for

operations diﬀerent from those intended could

result in a hazardous situation.

5. Service

a) Have your power tool serviced by a

qualified repair person using only

iden-

tical replacement parts. This will ensure

that the safety of the power tool is maintained.

Appliance-speciﬁc

safety Instructions

To avoid the risk of injury or fire as well

as health risks:

When working outdoors, connect the

appliance via a residual current circuit-

breaker with a maximum breaking

current of 30 mA.

Only use an extension cord certified

for use outdoors.

Secure the workpiece firmly. Use

clamps / vices to firmly hold the work-

piece. It is thus better secured than just with

your hand.

In case of danger, immediately pull

the power plug from the socket.

Always run the power cord away

from the appliance to the rear.

DANGER OF FIRE FROM FLYING SPARKS!

Abrading metal creates ﬂying sparks. For this

reason, always make sure that nobody is placed

in any danger and that there are no inﬂammabl

e

materials near the working area.

NOXIOUS FUMES!

Any harmful / noxious dusts generated from

sanding represent a risk to the health of the

person operating the device and to anyone

near the work area.

DUST HAZARD! When

sanding wood and in particular when working

9 GB

General power tool safety warnings / Operation

General power tool safety warnings

on materials that give rise to dusts that are haz-

ardous to health, the sander must be connected

to a suitable external dust extraction device.

Wear protective glasses and a dust

mask!

Ensure sufficient ventilation when

working on plastics, paints, lacquers,

etc.

Do not soak materials or surfaces to be

worked with liquids containing solvents.

Avoid sanding of lead-based paints or

other materials that are hazardous to

health.

Material containing asbestos may not

be worked on. Asbestos is considered a

carcinogen.

The appliance is designed for dry sur-

face sanding of wood, plastic, metal

and smoothing compounds as well as

painted surfaces.

Never work on moistened materials

or wet surfaces. Water entering an electri-

cal device increases the risk of electric shock.

Always hold the appliance firmly with

two hands while working (see also

Fig. D, E).

Never support your hands next to or

in front of the device or on the surface

being worked as there is a risk of in-

jury in the event of slipping.

Always switch off the appliance and

allow the sanding sheet

9

to come to

a stop before setting down the oscil-

lating sander.

Always pull the power plug out of the

socket for all work pauses, before any

work on the appliance (e.g. changing

the sanding paper) and when not in

use.

The appliance must always be kept

clean, dry and free of oil or lubricat-

ing greases.

Original ancillaries / and

accessories

Only use accessories and tools that are

specified in the operating instructions.

The use of tools and accessories other than

those recommended in the operating instructions

could lead to an increased risk of personal in-

jury for you.

Operation

Switching On and Oﬀ

Switching on intermittent function:

Press the ON / OFF switch

1

.

Switching off intermittent function:

Release the ON / OFF switch

1

.

Switching on continuous operation:

Press the ON / OFF switch

1

, hold it pressed

and press the locking button

2

.

Switching off continuous operation:

Press the ON / OFF switch

1

then release it

again.

Setting the oscillation speed

You can set the desired oscillation speed as needed

with the oscillation speed selector

10

.

The required oscillation speed depends on the ma-

terial being worked and can be determined through

practical tests.

Attaching a sanding sheet

Before performing work on the

appliance, always disconnect the power.

NOTE: Before attaching a new sanding sheet

9

,

remove dust and dirt from the sanding plate

8

.

Sanding sheets with hook and loop

fastening:

Fix one side of the sanding sheet

9

ﬂush with

one side of the backing plate

8

.

Then attach the sanding sheet

9

to the back-

ing plate

8

and press it ﬁrmly into place.

10 GB

Operation / Maintenance and Cleaning / Service centre / Warranty / Disposal

Operation

Sanding sheets without hook and loop

fastening:

Open the two clamping levers

7

.

Push one end of the sanding sheet

9

under the

open clamping bar

6

and clamp the sheet ﬁrmly

in place by locking the clamping lever

7

back

in place.

Repeat this procedure at the other end.

Various materials require diﬀerent grit values. You

can read which grit value is best suited for which

work in our recommendations under “Instructions,

tips and tricks”.

Vacuuming dust

FIRE HAZARD! A risk of ﬁre

exists when working with electrical appliances that

have a dust collection box

4

or can be attached to

a vacuum cleaner via an external suction adapter!

Under certain conditions the sanding dust in the dust

box (or in the vacuum’s dust bag) may self-ignite, e.g.

as a result of ﬂying sparks generated when abrading

metals or metal objects left in wood. This can happen

especially if the wood dust has paint particles on it

or is mixed with other chemical substances and the

sanded material is hot after extensive working. You

should therefore avoid overheating of products be-

ing sanded as well as the appliance and always

empty the dust collection box

4

or the dust bag of

the vacuum cleaner before work pauses.

Wear a dust mask!

Vacuuming dust with the dust

collection box

Attach the dust collection box:

Push the dust collection box

4

on to the device.

Remove the dust collection box:

Press the release button(s)

3

and pull the dust

collection box

4

oﬀ the device.

NOTE: Always empty the dust collection box

4

in due time and shake any remaining dust out; this

will ensure optimal vacuum performance.

Dust extraction using an external

vacuum extraction device

Connecting:

For vacuum dust removal using a vacuum

cleaner, push the suction hose of a vacuum

cleaner approved for use as a dust extraction

device (e.g. a workshop vacuum cleaner) into

the connection

5

– see Fig. D.

NOTE: If it is necessary to use the reducer piece

12

, push the reducer piece into the connection

5

.

Removing:

Pull the hose of the dust extraction device oﬀ

the connection

5

or oﬀ the reducer piece

12

,

if one is used.

Instructions, tips and tricks

Move the oscillating sander parallel, in ﬂat

circles or alternating between lengthwise and

side-to-side motions.

Do not press down with the oscillating sander.

The sanding sheets become clogged, which

reduces the sanding performance.

Clean the sanding sheet

9

occasionally with

the vacuum cleaner.

The removal performance and therefore the re-

sult of your work are determined by the correct

selection of the speed and sanding sheet

9

grit.

Never sand diﬀerent materials with the same

sanding sheet

9

(e.g. wood then metal).

The following table oﬀers some values, which are

for information only and may simplify the selection

of a sanding sheet

9

.

Wood Sanding sheet / Grit

Sanding of wood 40–240

Pre-sanding, e.g. of

rough, unplaned

beams and boards

40, 60

Surface sanding 80, 100, 120

Fine sanding of hard

woods

180, 240

11 GB

Operation / Maintenance and Cleaning / Service centre / Warranty / Disposal

Operation

Paints / Lacquers Sanding sheet / Grit

Sanding of paint /

lacquer coats or

base coats such

as ﬁller and

smoothing com-

pound

40–320

Sanding oﬀ paint 40, 60

Sanding oﬀ primer

coats

80, 100, 120

Final sanding of base

coats before painting

180, 240, 320

Maintenance and Cleaning

DANGER OF INJURY! Before

performing any work on the appliance, disconnect

the power plug.

Clean the appliance regularly, preferably always

immediately after use.

Do not use any sharp objects for cleaning the

appliance. Never permit ﬂuids to permeate in-

side the appliance.

Use a cloth to clean the casing. Never use pet-

rol, solvents or cleansers that damage plastics.

A vacuum cleaner is required for thorough

cleaning of the appliance.

Ventilation openings must never be obstructed.

Remove adhering sanding dust with a brush.

Service centre

Have your device

repaired only by qualified specialist

personnel using original manufacturer

parts only. This will ensure that your device

remains safe to use.

If the plug or mains

lead needs to be replaced, always have

the replacement carried out by the

manufacturer or its service centre. This

will ensure that your device remains safe to use.

Note: Spare parts not listed (e.g. carbon brushes,

switches) can be ordered through our call centre.

Warranty

The warranty for this appliance is for 3

years from the date of purchase. The ap-

pliance has been manufactured with care

and meticulously examined before deliv-

ery. Please retain your receipt as proof

of purchase. In the event of a warranty

claim, please make contact by telephone

with our Service Department. Only in this

way can a post-free despatch for your

goods be assured.

The warranty covers only claims for material and

maufacturing defects, but not for transport damage,

for wearing parts or for damage to fragile compo-

nents, e.g. buttons or batteries. This product is for pri-

vate use only and is not intended for commercial use.

The warranty is void in the case of abusive and im-

proper handling, use of force and internal tampering

not carried out by our authorized service branch. Your

statutory rights are not restricted in any way by this

warranty.

The warranty period will not be extended by repairs

made unter warranty. This applies also to replaced

and repaired parts. Any damage and defects extant

on purchase must be reported immediately after

unpacking the appliance, at the latest, two days after

the purchase date. Repairs made after the expiration

of the warranty period are subject to payment.

GB

Service Great Britain

Tel.: 0871 5000 720

(0.10 GBP/Min.)

e-mail: [email protected]

IAN 104446

Disposal

The packaging is made from environ-

mentally-friendly material and can be

disposed oﬀ at your local recycling plant.

12 GB

Disposal / Translation of the original declaration of conformity / Manufacturer

Do not dispose of electrical

appliances in normal household

refuse!

According to European Directive2012 / 19 / EU for

used electrical and electronic appliances and its

adoption into national laws, worn-out electrical

tools must be collected separately and subjected to

an environmentally friendly recycling procedure.

Your local communal or municipal authorities can

provide information on how to dispose of the worn-

out appliance.

Translation of the original

declaration of conformity /

Manufacturer

We, KOMPERNASS HANDELS GMBH, the person

responsible for documents: Mr Semi Uguzlu, BURG-

STRASSE 21, 44867 BOCHUM, GERMANY, hereby

declare that this product complies with the following

standards, normative documents and EU directives:

Machinery Directive

(2006 / 42 / EC)

Electromagnetic Compatibility

(2004 / 108 / EC)

RoHS Directive

(2011 / 65 / EU)

Applicable harmonized standards

EN 60745-1/A11:2010

EN 60745-2-4/A11:2011

EN 62233:2008

EN 55014-1/A2:2011

EN 55014-2/A2:2008

EN 61000-3-2/A2:2009

EN 61000-3-3:2013

Type / Machine designation:

Orbital sander PSS 250 A1

Date of manufacture (DOM): 01–2015

Serial number: IAN 104446

Bochum, 31.01.2015

Semi Uguzlu

- Quality Manager -

We reserve the right to make technical modiﬁcations

in the course of product development.

Spis zawartości

13 PL

Disposal / Translation of the original declaration of conformity / Manufacturer

Wstęp

Użycie zgodne z przeznaczeniem ................................................................................................. Strona 14

Wyposażenie ...................................................................................................................................Strona 14

Zakres dostawy ................................................................................................................................Strona 14

Dane techniczne ..............................................................................................................................Strona 14

Ogólne wskazówki bezpieczeństwa dla elektronarzędzi

1. Bezpieczeństwo miejsca pracy ..................................................................................................Strona 15

2. Bezpieczeństwo elektryczne .......................................................................................................Strona 15

3. Bezpieczeństwo osób .................................................................................................................Strona 16

4. Staranne obchodzenie się i użytkowanie narzędzi elektrycznych ..........................................Strona 16

5. Serwis ...........................................................................................................................................Strona 17

Wskazówki bezpieczeństwa specyficzne dla szlifierek oscylacyjnych .......................................Strona 17

Osprzęt oryginalny / oryginalne urządzenia dodatkowe .............................................................Strona 18

Obsługa

Załączanie i wyłączanie .................................................................................................................Strona 18

Ustawianie prędkości oscylacji ....................................................................................................... Strona 18

Mocowanie arkusza ściernego .......................................................................................................Strona 18

Odsysanie pyłu ................................................................................................................................Strona 18

Wskazówki dotyczące pracy, porady i zalecenia ........................................................................Strona 19

Konserwacja oraz czyszczenie .................................................................................Strona 19

Serwis .............................................................................................................................................Strona 20

Gwarancja ..................................................................................................................................Strona 20

Usuwanie do odpadów ...................................................................................................Strona 20

Tłumaczenie oryginału Deklaracji zgodności WE / Producent ........Strona 21

Spis zawartości

14 PL

Wstęp

Szliﬁerka oscylacyjna PSS 250 A1

Wstęp

Gratulujemy zakupu nowego urządzenia. Tym sa-

mym zdecydowali się Państwo na zakup produktu

wysokiej jakości. Instrukcja obsługi jest częścią tego

produktu. Zawiera ona ważne wskazówki dotyczące

bezpieczeństwa, użytkowania iutylizacji. Przed

pierwszym użyciem produktu należy zapoznać się

ze wszystkimi wskazówkami dotyczącymi obsługi

ibezpieczeństwa. Używać produktu wyłącznie

zgodnie zjego poniżej opisanym przeznaczeniem.

Wprzypadku przekazania produktu innej osobie

należy dołączyć do niego całą jego dokumentację.

Użycie zgodne z

przeznaczeniem

Szliﬁerka oscylacyjna jest przeznaczona do szlifowa-

nia na sucho drewna, tworzyw sztucznych i lakierów.

Każde inne zastosowanie i wszelkie zmiany uchodzą

za niezgodne z przeznaczeniem i skrywają poważ-

ne zagrożenia wypadkami. Producent nie odpowiada

za szkody spowodowane użyciem wiertarki niezgod-

nie z jej przeznaczeniem. Urządzenie nie jest prze-

znaczone do celów zarobkowych.

Wyposażenie

1

ZAŁĄCZNIK / WYŁĄCZNIK

2

Przycisk blokady ZAŁĄCZNIKA/WYŁĄCZNIKA

3

Przycisk zwalniający blokadę

4

Pojemnik na pył

5

Przyłącze (odsysanie)

6

Zaciski

7

Dźwignia mocująca

8

Płyta szliﬁerska

9

Arkusz ścierny

10

Nastawianie prędkości oscylacji

11

Płaszczyzna uchwytu

12

Redukcja

Zakres dostawy

1 Szliﬁerka oscylacyjna PSS 250 A1

1 Arkusz ścierny (uziarnienie 120), patrz rys. F

1 Pojemnik na pył

1 Redukcja, patrz rys. D

1 Instrukcja obsługi

Dane techniczne

Napięcie znamionowe: 230 V∼, 50 Hz

Znamionowy pobór mocy: 250 W

Obroty na biegu jałowym: n

0

7000–12000 min

-1

Prędkość oscylacji na

biegu jałowym:

n

0

14000–24000 min

-1

Wymiary arkusza

ściernego: Mocowanie na rzepy

92 x 182 mm

Mocowanie zaciskami

92 x 230 mm

Klasa ochrony: II /

Informacje dotyczące hałasu i wibracji:

Wartość pomiarowa hałasu wyznaczona zgodnie

z EN 60745. Poziom hałasu elektronarzędzia wg

oceny A wynosi typowo:

Poziom ciśnienia hałasu: 79 dB(A)

Pozom mocy hałasu: 90 dB(A)

Niepewność pomiaru K: 3 dB

Zakładać ochronniki słuchu!

Określone przyśpieszenie, typowe:

Przenoszenie wibracji a

h

= 10,2 m / s

2

Niepewność K = 1,5 m / s

2

Podany w niniejszych instruk-

cjach poziom drgań wyznaczony został za pomocą

metody pomiarowej określonej w normie EN 60745

i może zostać użyty do porównania urządzeń. Poda-

ny poziom emisji drgań może być wykorzystywany

również do wstępnego oszacowania przerw w

działaniu.

Poziom drgań będzie się różnił w zależności od

zastosowania elektronarzędzia i w niektórych przy-

padkach może przekroczyć wartość podaną w ni-

Wstęp / Ogólne wskazówki bezpieczeństwa dla elektronarzędzi

15 PL

Wstęp

niejszej instrukcji. Obciążenie drganiami może

wydawać się mniejsze niż w rzeczywistości, jeśli

elektronarzędzie będzie regularnie używane ten

sposób.

Wskazówka: Celem dokładnego oszacowania

obciążenia wibracjami w okresie określonego okresu

czasu pracy należy uwzględnić również te okresy,

w których urządzenie jest wyłączone lub wprawdzie

jest włączone, ale w rzeczywistości nie pracuje.

Może to przyczynić się do znacznej redukcji ob-

ciążenia wibracjami w całym okresie czasu pracy.

Ogólne wskazówki bezpie-

czeństwa dla elektronarzędzi

Przeczytaj

wszystkie wskazówki dotyczące

bezpieczeństwa oraz instrukcje!

Zaniedbania w przestrzeganiu wskazówek doty-

czących bezpieczeństwa oraz w przestrzeganiu

instrukcji mogą spowodować porażenie prądem

elektrycznym, pożar i / lub ciężkie obrażenia ciała.

Przechowuj na przyszłość wszystkie

wskazówki dotyczące bezpieczeństwa

oraz instrukcje!

Używany we wskazówkach dotyczących bezpie-

czeństwa termin „narzędzie elektryczne“ odnosi się

do narzędzi elektrycznych zasilanych z sieci (z ka-

blem sieciowym) oraz do narzędzi elektrycznych

zasilanych

z akumulatorów (bez kabla sieciowego).

1. Bezpieczeństwo miejsca pracy

a) Utrzymywać stanowisko pracy w czy-

stości i dobrze oświetlone. Nieporządek

i nieoświetlone obszary robocze mogą prowa-

dzić do wypadków.

b) Nie pracuj przy użyciu urządzenia w

otoczeniu zagrożonym eksplozją, w

którym znajdują się palne ciecze, gazy

lub pyły. Urządzenia elektryczne wytwarza-

ją iskry, które mogą zapalić pył lub pary.

c) Podczas użytkowania urządzenia

elektrycznego trzymaj dzieci i inne

osoby z daleka od urządzenia. Przy

odchyleniu możesz stracić kontrolę nad urzą-

dzeniem.

2. Bezpieczeństwo elektryczne

a) Wtyk sieciowy urządzenia musi

pasować do wtykowego gniazdka

sieciowego. W żaden sposób nie wol-

no zmieniać wtyku sieciowego urzą-

dzenia. Nie używaj żadnych wtyków

adapterowych razem z urządzeniami

wyposażonymi w uziemienie ochron

ne.

Niezmienione wtyki sieciowe i pasujące wtykowe

gniazdka sieciowe zmniejszają ryzyko poraże-

nia prądem elektrycznym.

b) Unikaj kontaktu fizycznego z powier-

zchniami uziemionymi takimi jak

powierzchnie rur, grzejników, kuchni

elektrycznych i lodówek. Istnieje podwyż-

szone niebezpieczeństwo porażenia prądem

elektrycznym, gdy twoje ciało jest uziemione.

c) Trzymaj urządzenie z daleka od desz-

czu i wilgoci. Wniknięcie wody do urządzenia

elektrycznego zwiększa ryzyko porażenia prą-

dem elektrycznym.

d)

Nie używaj kabla sieciowego w

sposób

sprzeczny z jego przeznaczeniem, tj.

do noszenia urządzenia, zawieszania

urzą dzenie lub do wyciągania wtyku

sieciowego z wtykowego gniazdka

sieciowego. Trzymaj kabel z daleka

od gorąca, oleju, ostrych krawędzi

lub poruszających się części urządzeń.

Uszkodzone lub poplątane kable zwiększają

ryzyko porażenia prądem elektrycznym.

e)

Gdy pracujesz z urządzeniem elektrycz-

nym na dworze używaj wyłącznie

przedłużaczy, które są dopuszczone

również do pracy na dworze. Użycie

przedłużacza przystosowanego do stosowania

na dworze zmniejsza ryzyko porażenia prądem

elektrycznym.

f) Jeśli praca elektronarzędzia w otocze-

niu wilgotnym jest nie do uniknięcia,

Wstęp / Ogólne wskazówki bezpieczeństwa dla elektronarzędzi

16 PL

należy zastosować wyłącznik prądu

uszkodzeniowego. Zastosowanie wyłącz-

nika prądu uszkodzeniowego zapobiega nie-

bezpieczeństwu porażenia prądem elektrycz

nym.

3. Bezpieczeństwo osób

a) Bądź stale uważny, zwracaj uwagę na

to co robisz i postępuj rozsądnie w trak-

cie pracy z narzędziem elektrycznym.

Nie używaj narzędzia, gdy jesteś zmę-

c

zony lub znajdujesz się pod wpływem

narkotyków, alkoholu lub lekarstw.

Chwila nieuwagi przy użytkowaniu urządzenia

może prowadzić do poważnych obrażeń ciała

.

b) Noś osobiste wyposażenie ochronne i

zawsze okulary ochronne. Noszenie

osobistego wyposażenia ochronnego takiego

jak maska przeciwpyłowa, buty antypoślizgo

we,

kask ochronny lub ochrona słuchu stosownie do

sposobu użytkowania narzędzia elektrycznego

zmniejsza ryzyko obrażeń ciała.

c) Unikaj niezamierzonego uruchomienia.

Upewnij się, że narzędzie elektryczne

jest wyłączone zanim podłączysz je

do zasilania prądowego, uchwycisz je

lub będziesz je przenosił. Jeżeli podczas

przenoszenia urządzenia będziesz trzymał

palec na przełączniku WŁĄCZ. / WYŁĄCZ.

lub jeżeli urządzenie jest włączone, to może

to prowadzić do nieszczęśliwych wypadków.

d) Usuń narzędzia do nastawiania urzą-

dzenia lub klucze płaskie zanim włą-

czysz urządzenie. Narzędzie lub klucz,

który znajduje się w obracającej się części

urządzenia może prowadzić do obrażeń ciała.

e) Unikaj nienormalnej postawy ciała.

Zadbaj o pewne stanowisko i w każdej

chwili utrzymuj równowagę. Dzięki temu

będziesz mógł lepiej kontrolować urządzenie,

zwłaszcza w nieoczekiwanych sytuacjach.

f) Noś odpowiednią odzież. Nie noś ob-

szernej odzieży ani biżuterii. Trzymaj

włosy, odzież i rękawice z daleka od

poruszających się części. Luźna odzież,

biżuteria lub długie włosy mogą zostać uchwy-

cone przez poruszające się części.

g) Jeżeli zostaną zamontowane urzą-

dzenia do odsysania i wychwytywania

pyłu, to upewnij się, że są one podłą-

czone i że będą prawidłowo używane.

Używanie tych urządzeń zmniejsza zagrożenie

wywoływane pyłem.

4. Staranne obchodzenie

się i użytkowanie narzędzi

elektrycznych

a) Nie przeciążaj urządzenia. Używaj

do swojej pracy przeznaczonego do

niej narzędzia elektrycznego. Za pomo-

cą odpowiedniego narzędzia elektrycznego

pracujesz lepiej i bezpieczniej w danym zakre-

sie robót.

b) Nie używaj żadnego narzędzia elek-

trycznego, którego przełącznik jest

uszkodzony. Narzędzie elektryczne, które

nie daje się już więcej włączyć lub wyłączyć,

jest niebezpieczne i musi zostać naprawione.

c) Zanim przeprowadzisz nastawy urzą-

dzenia, wymienisz części osprzętu lub

odłożysz urządzenie wyciągnij wtycz-

kę sieciową z sieciowego gniazdka

wtykowego. Ten środek ostrożności zapo-

biega niezamierzonemu startowi urządzenia.

d) Przechowuj nieużywane narzędzia

elektryczne poza zasięgiem dzieci. Nie

pozwól na użytkowanie urządzenia

osobom, które nie są z nim obznajo-

mione lub nie przeczytały niniejszych

instrukcji. Narzędzia elektryczne są niebez-

pieczne, gdy są używane przez osoby niedo-

świadczone.

e) Pielęgnuj starannie urządzenie.

Sprawdź, czy ruchome części urzą-

dzenia funkcjonują nienagannie i nie

zakleszczają się, czy części urządzenia

nie są złamane lub uszkodzone w ta-

kim stopniu, że funkcjonowanie urzą-

dzenia jest uszczuplone. Zleć naprawę

uszkodzonych części przed użyciem

urządzenia. Przyczyną wielu wypadków są

źle konserwowane narzędzia elektryczne.

Ogólne wskazówki bezpieczeństwa dla elektronarzędzi

17 PL

Ogólne wskazówki bezpieczeństwa dla elektronarzędzi

f) Utrzymuj narzędzia tnące w stanie

ostrym i czystym. Starannie pielęgnowane

narzędzia tnące o ostrych krawędziach tnących

mniej zakleszczają się i dają się łatwiej prowadzić.

g) Używaj narzędzia elektrycznego,

osprzętu, narzędzi wymiennych itp.

odpowiednio do niniejszych instrukcji

i w taki sposób, jaki jest zalecany dla

tego specjalnego typu urządzenia.

Uwzględniaj przy tym warunki robo-

cze i wykonywane czynności. Użycie

narzędzi elektrycznych do innych zastosowań

niż to przewidziano może prowadzić do nie-

bezpiecznych sytuacji.

5. Serwis

a) Urządzenie oddawać do naprawy tyl-

ko wykwalifikowanemu personelowi

fachowemu i tylko z użyciem oryginal-

nych części zamiennych. To sposób na

zapewnienie bezpieczeństwa urządzenia.

Q

Wskazówki bezpieczeństwa

specyﬁczne dla szliﬁerek

oscylacyjnych

Aby uniknąć zagrożeń obrażeniami, po-

żarem i zagrożenia zdrowia:

Podczas pracy na wolnym powietrzu

podłączać urządzenie poprzez wyłącz-

nik ochronny prądowy (FI) o prądzie

wyzwalającym maksymalnie 30 mA.

Używać wyłącznie przedłużacza dopusz-

czonego do stosowania na zewnątrz.

Zabezpieczyć obrabiany przedmiot.

W celu przytrzymania obrabianego

przedmiotu stosować przyrządy mo-

cujące / imadło. Przytrzymanie jest wtedy

pewniejsze, niż przy użyciu ręki.

W sytuacji zagrożenia natychmiast

wyjąć wtyczkę z gniazdka.

Kabel sieciowy zawsze prowadzić za

urządzeniem.

ZAGROŻENIE POŻAREM PRZEZ WY-

RZUCANIE ISKIER! Podczas szlifowania

metali ma miejsce wyrzucanie iskier. Dlatego

należy bezwzględnie uważać, aby nie powstało

zagrożenie dla ludzi oraz aby w pobliżu obsza-

ru roboczego nie znajdowały się żadne palne

materiały.

TRUJĄCE OPARY!

Powstające podczas obróbki szkodliwe / trujące

pyły stanowią zagrożenie zdrowia dla osoby

obsługującej urządzenie lub osób znajdujących

się w pobliżu.

ZAGROŻENIE

PRZEZ PYŁ! Przy dłuższej obróbce drewna,

a w szczególności, gdy obrabiane są materia-

ły z towarzyszeniem powstawania szkodliwych

dla zdrowia oparów, urządzenie należy pod-

łączyć do odpowiedniego zewnętrznego urzą-

dzenia do odsysania pyłu.

Nosić okulary ochronne i maskę prze-

ciwpyłową!

Podczas obróbki tworzyw sztucznych,

farb, lakierów itp. zapewnić dosta-

teczną wentylację.

Nie nasączać obrabianych materiałów

lub powierzchni cieczami zawierają-

cymi rozpuszczalnik.

Unikać szlifowania farb zawierających

ołów i innych materiałów szkodliwych

dla zdrowia.

Nie wolno obrabiać materiałów za-

wierających azbest. Azbest uchodzi za

substancję rakotwórczą.

Urządzenie jest przystosowane do

szlifowania na sucho powierzchni z

drewna, tworzyw sztucznych, metalu

i masy szpachlowej oraz powierzchni

lakierowanych.

Nie używać urządzenia do obróbki

nawilżonych materiałów ani wilgot-

nych powierzchni. Przenikanie wody do

urządzenia elektrycznego zwiększa ryzyko

porażenia prądem elektrycznym.

Podczas pracy zawsze mocno trzy-

mać urządzenie oburącz (patrz też

rys. D, E).

W żadnym wypadku nie opierać rąk

obok lub przed urządzeniem i obra-

bianą powierzchnią, ponieważ w

Ogólne wskazówki bezpieczeństwa dla elektronarzędzi

18 PL

przypadku obsunięcia występuje

zagrożenie obrażeniami.

Przed odłożeniem szlifierki oscylacyj-

nej należy ją zawsze wyłączyć i odcze-

kać, aż arkusz ścierny

9

się zatrzyma.

Podczas przerw w pracy, przed roz-

poczęciem prac przy urządzeniu (np.

wymiana papieru ściernego) i gdy

urządzenie jest nieużywane należy

zawsze wyjąć wtyczkę z gniazdka.

Urządzenie musi być zawsze czyste,

suche, wolne od oleju i smarów.

Osprzęt oryginalny / oryginalne

urządzenia dodatkowe

Używaj wyłącznie osprzętu i urządzeń

dodatkowych, które są podane w in-

strukcji obsługi. Użycie innych narzędzi

wymiennych niż zalecane w instrukcji obsługi lub

innego osprzętu może oznaczać dla Ciebie

niebezpieczeństwo obrażeń ciała.

Obsługa

Załączanie i wyłączanie

Załączanie trybu chwilowego:

Nacisnąć ZAŁĄCZNIK / WYŁĄCZNIK

1

.

Wyłączanie trybu chwilowego:

Zwolnić ZAŁĄCZNIK / WYŁĄCZNIK

1

.

Załączanie trybu ciągłego:

Nacisnąć ZAŁĄCZNIK / WYŁĄCZNIK

1

, przy-

trzymać go i nacisnąć przycisk blokady

2

.

Wyłączanie trybu ciągłego:

Nacisnąć i zwolnić ZAŁĄCZNIK /

WYŁĄCZNIK

1

.

Ustawianie prędkości oscylacji

Żądaną prędkość oscylacji można zależnie od po-

trzeb ustawić za pomocą pokrętła regulacyjnego

10

.

Wymagana prędkość oscylacji zależy od obrabia-

nego materiału i można ją określić przeprowadzając

praktyczną próbę.

Mocowanie arkusza ściernego

Przed wykonaniem jakich-

kolwiek prac przy urządzeniu należy zawsze wyjąć

wtyczkę z gniazdka.

WSKAZÓWKA: Przed zamocowaniem nowego

arkusza ściernego

9

oczyścić płytę szliﬁerską

8

z pyłu i brudu.

Arkusze ścierne z mocowaniem na rzep:

Przyłożyć arkusz ścierny

9

z jednej strony do

płyty szliﬁerskiej

8

.

Następnie nałożyć arkusz ścierny

9

na płytę

szliﬁerską

8

i mocno docisnąć.

Arkusze ścierne bez mocowania na rzep:

Otworzyć obie dźwignie mocujące

7

.

Wsunąć arkusz ścierny

9

jednym końcem pod

otwarty zacisk

6

i zablokować, dociskając

dźwignię mocującą

7

.

Postąpić w identyczny sposób na drugim końcu.

Do obróbki poszczególnych materiałów potrzebne są

arkusze o różnych uziarnieniach, sposób dobierania

uziarnienia arkusza do materiału przedstawiono w

rozdziale ze wskazówkami „Wskazówki dotyczące

pracy, porady i zalecenia”.

Odsysanie pyłu

ZAGROŻENIE POŻAREM!

Przy pracy z urządzeniami elektrycznymi wyposażo-

nymi w pojemnik na pył

4

lub takimi, które poprzez

urządzenie do odsysania pyłu można połączyć z

odkurzaczem, występuje zagrożenie pożarem! W

warunkach niekorzystnych, jak np. wyrzucanie iskier,

szlifowanie metalu lub pozostałości metalowych w

drewnie, może dojść do zapalenia się pyłów drewna

w pojemniku na pył (lub w worku na pył odkurza

cza).

Może się to zdarzyć w szczególności wtedy, gdy

pył drewna będzie wymieszany z pozostałościami

lakieru lub innymi substancjami chemicznymi, a szli-

Ogólne wskazówki bezpieczeństwa dla elektronarzędzi / Obsługa

19 PL

Ogólne wskazówki bezpieczeństwa dla elektronarzędzi / Obsługa

fowana powierzchnia na skutek długiej pracy nagrze-

je się do wysokiej temperatury. Dlatego też należy

bezwzględnie zapobiegać przegrzaniu szlifowanej

powierzchni i urządzenia, a przed przerwami w pra-

cy zawsze opróżnić pojemnik zbiorczy na pył

4

wzgl. worek odkurzacza.

Nosić maskę przeciwpyłową!

Odsysanie pyłu przy użyciu pojemnika

na pył

Zakładanie pojemnika:

Nasunąć pojemnik na pył

4

na urządzenie.

Zdejmowanie pojemnika:

Nacisnąć przycisk(i) zwalniające blokadę

3

i

zdjąć pojemnik

4

z urządzenia.

WSKAZÓWKA: Aby zapewnić optymalne odsy-

sanie pyłu, należy we właściwym czasie opróżniać

pojemnik na pył

4

i wytrząsać go ostukując.

Odsysanie pyłu za pomocą urządzenia

zewnętrznego

Podłączanie:

W celu odessania pyłu za pomocą odkurzacza

nasunąć wąż dopuszczonego urządzenia do

od-

sysania pyłu (np. odkurzacza warsztatowego)

na końcówkę

5

– patrz rys. D.

WSKAZÓWKA: W razie potrzeby użyć re-

dukcji

12

, nasuwając ją na końcówkę

5

.

Zdejmowanie:

Zdjąć wąż urządzenia do odsysania pyłu z

końcówki

5

lub ewent. z redukcji

12

.

Wskazówki dotyczące pracy,

porady i zalecenia

Szliﬁerkę oscylacyjną prowadzić po powier-

zchni równolegle, płasko po okręgach lub na

przemian wzdłuż i w poprzek.

Nie dociskać szliﬁerki. Arkusze ścierne zatykają

się, co prowadzi do pogorszenia wydajności

szlifowania.

Od czasu do czasu wyczyścić arkusz ścierny

9

za pomocą odkurzacza.

Odpowiedni dobór prędkości oscylacji i uziarnie-

nia arkusza ściernego

9

zapewnia właściwe

usuwanie materiału, a tym samym również re-

zultat pracy.

Nigdy nie stosować tego samego arkusza

ściernego

9

do szlifowania różnych materiałów

(np. drewno, a następnie metal).

W poniższej tabeli podane zostały wartości ułat-

wiające dobór właściwego arkusza ściernego

9

.

Drewno Arkusz

ścierny /

uziarnienie

Obróbka drewna 40–240

Szlifowanie wstępne, np.

surowych, nieobrobionych

belek i desek

40, 60

Szlifowanie powierzchni 80, 100, 120

Szlifowanie dokładne

twardego drewna

180, 240

Farba / lakier Arkusz

ścierny /

uziarnienie

Obróbka warstw

farby / lakieru lub pod-

kładów, takich jak wy-

pełniacze i masa

szpachlowa

40–320

Ścieranie warstwy farby 40, 60

Szlifowanie farby do wymalo-

wań podkładowych

80, 100, 120

Szlifowanie końcowe podkła-

dów przed lakierowaniem

180, 240, 320

Konserwacja oraz czyszczenie

ZAGROŻENIE OBRAŻE-

NIEM! Przed wykonaniem jakichkolwiek prac przy

urządzeniu należy zawsze wyjąć wtyczkę z gniazdka.

Urządzenie należy czyścić bezpośrednio po

zakończeniu prac.

Obsługa / Konserwacja oraz czyszczenie

20 PL

Do czyszczenia nie należy stosować ostrych

przedmiotόw. Do wnętrza urządzenia nie mogą

wnikać ciecze.

Do czyszczenia obudowy należy stosować

ścierkę. Zabrania się stosowania benzyny,

rozpuszczalnikόw lub środkόw czyszczących

agresywnych dla tworzywa sztucznego. W celu

dokładnego czyszczenia urządzenia potrzebny

jest odkurzacz.

Otwory wentylacyjne muszą być zawsze wolne.

Przylegający pył należy usunąć pędzlem.

Serwis

Naprawy urządzeń

powinny być dokonywane przez cen-

trum obsługi lub kwalifikowanego

elektryka oraz jedynie przy zastoso-

waniu oryginalnych części zamiennych.

W ten sposόb zapewnia się zachowanie bez-

pieczeństwa urządzenia.

Wymianę wtyczki

lub kabla sieciowego zlecaj zawsze

producentowi urządzenia lub jego ser-

wisowi. W ten sposób zapewnisz sobie, że

bezpieczeństwo urządzenia pozostanie zacho-

wane.

Wskazówka: Niewymienione części wymienne

(np. jak np. szczotki,

włączniki) można zamówić po-

przez nasze Callcenter.

Q

Gwarancja

Urządzenie objęte jest 3-letnią gwarancją,

licząc od daty zakupu. Urządzenie zostało

starannie wyprodukowane i poddane

skrupulatnej kontroli przed wysyłką. Pa-

ragon należy zachować jako dowód do-

konania zakupu. W przypadku roszczeń

gwarancyjnych należy skontaktować się

telefonicznie z serwisem. Tylko w ten spo-

sób można zagwarantować bezpłatną

wysyłkę zakupionego produktu.

Gwarancja obejmuje wyłącznie wady materiałowe

i fabryczne, natomiast nie obejmuje szkód powsta-

łych podczas transportu, części ulegających zużyciu

ani uszkodzeń części łatwo łamliwych / podatnych

na uszkodzenia mechaniczne, np. wyłączników,

akumulatorów. Produkt przeznaczony jest wyłącz-

nie do użytku domowego, a nie do zastosowań

profesjonalnych.

Gwarancja traci ważność w przypadku niewłaściwe-

go używania urządzenia, używania niezgodnego

z przeznaczeniem, użycia siły lub ingerencji w urzą-

dzenie dokonywanej poza naszymi autoryzowany

mi

punktami serwisowymi. Niniejsza gwarancja nie

ogranicza ustawowych praw nabywcy urządzenia.

Okres gwarancji nie ulega wydłużeniu o czas trwa-

nia usługi gwarancyjnej. Dotyczy to również wy-

mienionych i naprawionych części. Szkody i wady

zauważone już w chwili zakupu należy zgłosić od

razu po rozpakowaniu, nie później niż po upływie

dwóch dni od daty zakupu. Po upływie okresu gwa-

rancyjnego wszystkie naprawy będą wykonywane

płatnie.

PL

Serwis Polska

Tel.: 22 397 4996

e-mail: [email protected]

IAN 104446

Usuwanie do odpadów

Opakowanie składa się z materiałów

nieszkodliwych dla środowiska, które

można usuwać w miejscowych ﬁrmach

recyklingowych.

Elektronarzędzi nie można

wyrzucać do domowych

kubłów na śmieci!

Zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej 2012 / 19 / EU

dotyczącej zużytych urządzeń elektrycznych oraz

elektronicznych, oraz jej transpozycji do prawa

Konserwacja oraz czyszczenie / Serwis / Gwarancja / Usuwanie do odpadów

Usuwanie do … / Tłumaczenie oryginału Deklaracji zgodności WE / Producent

Strona się ładuje...

Parkside PSS 250 A1 Operation and Safety Notes

Parkside PSS 250 A1 Operation and Safety Notes

w innych językach

Powiązane artykuły

Inne dokumenty