Sentera Controls EVSS1-15-DM instrukcja

Marka: Sentera Controls

Model: EVSS1-15-DM

Typ: instrukcja

EVSS ELEKTRONICZNY

CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI

WENTYLATORA Z TK

Instrukcja montażu i obsługi

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 2 - 16

Spis treści

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA 3

OPIS PRODUKTU 4

KOD PRODUKTU 4

ZASTOSOWANIE 4

DANE TECHNICZNE 4

NORMY 5

POŁĄCZENIA I PODŁĄCZENIA 5

SCHEMAT PRACY FUNKCJONALNEJ 6

INSTRUKCJA MONTAŻU 8

WERYFIKACJA DZIAŁANIA PO INSTALACJI 10

INSTRUKCJA OBSŁUGI 11

APA REJESTRÓW MODBUS 12

TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE 16

GWARANCJA I OGRANICZENIA 16

KONSERWACJA 16

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 3 - 16

powrót do spisu treści

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA

Przed rozpoczęciem pracy z produktem należy zapoznać się ze wszystkimi

informacjami, danymi technicznymi, instrukcją montażu i schematem elektrycznym.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa osobistego, a także bezpieczeństwa i

najlepszej wydajności sprzętu, upewnij się, że w pełni rozumiesz zawartość

dokumentów przed rozpoczęciem instalacji, użytkowania i konserwacji produktu.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa i ze względów licencyjnych (CE) zabronione

jest użytkowanie niezgodne z przeznaczeniem i modyﬁkowanie produktu.

Produkt nie powinien być narażony na ekstremalne warunki, takie jak: wysokie

temperatury, bezpośrednie światło słoneczne lub wibracje. Długotrwałe narażenie

na opary chemiczne w wysokim stężeniu może wpływać na działanie produktu.

Upewnij się, że otoczenie w którym zamontowany jest produkt jest suche i

pozbawione kondensacji.

Wszystkie instalacje powinny być zgodne z lokalnymi przepisami BHP oraz

lokalnymi normami elektrycznymi. Ten produkt może być zainstalowany tylko przez

inżyniera lub technika, który posiada specjalistyczną wiedzę na temat sprzętu i

zasad bezpieczeństwa.

Unikaj kontaktu z częściami podłączonymi do napięcia, zawsze obsługuj produkt

ostrożnie. Zawsze odłączaj zasilanie przed przystąpieniem do podłączania kabli

zasilających, serwisowaniem lub naprawą sprzętu.

Za każdym razem sprawdź, czy używasz odpowiedniej mocy, przewody mają

odpowiednią średnicę i właściwości techniczne. Upewnij się, że wszystkie śruby

i nakrętki są dobrze zamocowane, a bezpieczniki (jeśli występują) są dobrze

zabezpieczone.

Wymagania dotyczące utylizacji sprzętu i opakowań powinny być zawsze brane

pod uwagę i wdrażane zgodnie z lokalnymi i krajowymi przepisami / regulacjami.

W przypadku pytań, na które nie znalazłeś odpowiedzi w tej Instrukcji, skontaktuj

się z pomocą techniczną lub skonsultuj się ze specjalistą.

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 4 - 16

powrót do spisu treści

OPIS PRODUKTU

EVSS to elektroniczny cyfrowy regulator prędkości wentylatora do kontroli

elektrycznych silników jednofazowych (230 VAC / 50—60 Hz). Wyposażony w

komunikację Modbus RTU(RS485), wyjście alarmowe oraz termokontakty do ochrony

przed przegrzaniem silników z termokontaktami. Elektroniczny cyfrowy regulator

EVSS posiada szeroki zakres funkcji: opcje zdalnego sterowania, regulowany poziom

wyłączenia, min. i max. ustawienia napięcia wejściowego, ograniczona czasowo

praca silnika, inicjowana za pomocą wyjścia logicznego lub sygnału przełączającego.

KOD PRODUKTU

Kod Napięcie nominalne, [A] Bezpiecznik [A]

EVSS-1-15-DM 1,5 (5*20 mm) F 3,15 A H 250 VAC

EVSS-1-30-DM 3,0 (5*20 mm) F 5,0 A H 250 VAC

EVSS-1-60 -DM 6,0 (5*20 mm) F 10,0 A H 250 VAC

E V SS -110 0 - DM 10,0 (6,3*32 mm) F 16,0 A H 250 VAC

ZASTOSOWANIE

■Sterowanie prędkością wentylatora w systemach wentylacyjnych

■Do użytku tylko w pomieszczeniach zamkniętych

DANE TECHNICZNE

■Napięcie zasilania: 230 VAC ±10 %-50—60 Hz

■Wejście analogowe:

►zasilanie: 0—10 VDC/10—0 VDC

►napięcie: 0—20 mA/20—0 mA

■Tryby wejścia analogowego: rosnący lub malejący

■Funkcja wejścia analogowego: Tryb normalny/Tryb logiczny

■Wejście zdalnej kontroli: funkcja zwykła lub timer

■Wyjście regulowane: 30—100 % Us

■Max. obciążenie wyjściowe: zależy od wersji

■Wyjście nieuregulowane (L1): 230 VAC (50/60 Hz)/max. 2 A

■Wyjście alarmowe (230 VAC / 1 A)

■ Ustawienia min. napięcia wyjściowego, Umin: 30—70 % Us (69—161 VAC), do

wyboru poprzez trymer lub poprzez Modbus

■ Ustawienia max. napięcia wyjściowego, Umax: 75—100 % Us (175—230 VAC), do

wyboru poprzez trymer lub poprzez Modbus

■Tryb wyłączenia, ustawiany poprzez trymer lub poprzez Modbus:

►0—4 VDC/0—8 mA dla trybu rosnącego

►10—6 VDC/20—12 mA dla trybu malejącego

■Zakres pracy "szybki start" i "płynny start"

■ Niskonapięciowe zasilanie wyjściowe: +12 VDC / 1 mA dla potencjometra

zewnętznego

■Komunikacja Modbus

■Sygnalizacja stanu pracy:

►światło ciągłe zielone: tryb pracy normalny

►światło migające zielone: w trybie gotowości

■Ochrona przed przepięciem i przeciążeniem

■Wejścia termiczne do ochrony silnika przed przegrzaniem

■Alarm przegrzania silnika

■Obudowa: plastik R-ABS, UL94-V0; kolor szary (RAL 7035)

■Stopień ochrony: IP54 (zgodnie z EN 60529)

■Warunki otoczenia:

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 5 - 16

powrót do spisu treści

►temperatura: -20—40 °C

►wilgotność: <100% rH (bez kondensatu)

■Temperatura przechowywania: -40—50 °C

NORMY

■Dyrektywa niskonapięciowa 2006/95/EC

■ EMC Dyrektywa – Dyrektywa kompatybilności elektromagnetycznej 2004/108/

EC: EN 61326

■ Dyrektywa w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego

Dyrektywa WEEE 2012/19 / UE

■ Dyrektywa RoHs 2011/65 / UE w sprawie ograniczenia stosowania szkodliwych

substancji w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych

POŁĄCZENIA I PODŁĄCZENIA

L Napięcie zasilania 230 VAC ±10 % / 50—60 Hz

NNeutralny

PE Zaciski uziemienia

L1 Nieuregulowane wyjście (230 VAC/max. 2 A)

U1, U2 Regulowane wyjście do silnika

TK, TK Styki ochrony termicznej

NNeutralny

AL Wyjście alarmowe (230 VAC / 1 A)

SW Przełącznik zdalnego sterowania

AKomunikacja Modbus RTU, sygnał A

/B Komunikacja Modbus RTU, sygnał /B

+V Zasilanie wyjściowe +12 VDC/1 mA

Ai Wejście analogowe (0—10 VDC/0—20 mA) lub

(10—0 VDC/20—0 mA)

GND Uziemienie

Połączenia Przekrój kabla: max. 2,5 mm2

Zakres mocowania dławika kablowego 3—6 mm/ 5—10 mm

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 6 - 16

powrót do spisu treści

SCHEMAT PRACY FUNKCJONALNEJ

Tryb pracy Normalny/Zdalny

Rosnący tryb wejściowy Malejący tryb wejściowy

Poziom OFF wyłączony

out

[%]

10 VDC

20 mA

Umax

Umin

Ai ,

[VDC]/[mA]

100

Umax

zakres

Umin

zakres

out

[%]

10 VDC

20 mA

Umax

Umin

Ai ,

[VDC]/[mA]

100

Umax

zakres

Umin

zakres

Formuła obliczania

trybu rosnącego

Uout=Umin+ Aimax

(Umax-Umin)

Formuła obliczania

trybu malejącego

Uout=Umax- Aimax

(Umax-Umin)

Umax

Umin

,Ai

[VDC]

[mA]

4 VDC

8 mA

[%]out

100

10 VDC

20 mA

Umax

zakres

Umin

zakres

Zakres

wyłączenia

Umax

Umin

,Ai

[VDC] /

[mA]

10 VDC

20 mA

6 VDC

12 mA

U, [%]out

100

Umax

zakres

Umin

zakres

Poziom Oﬀ/Wyłączony

Poziom wyłączenia wyłączony

Formuła obliczania

trybu rosnącego

Uout=Umax+ Aimax-Oﬀ level

Ai-Oﬀ level (Umax-Umin)

Formuła obliczania

trybu malejącego

Uout=Umax- Aimax-Oﬀ level

Ai-Oﬀ level (Umax-Umin)

t, [s]

Umax

Umin

Ai,10 VDC / 20 mA

Uout, [%]

100

0 VDC / 0 mA

Umax

zakres

Umin

zakres

Czas szybkiego startu

t, [s]

Umax

Umin

Ai,10 VDC / 20 mA

Uout, [%]

100

0 VDC / 0 mA

Umax

zakres

Umin

zakres

Czas szybkiego startu

Szybki start włączony

t [s]

Umax

Umin

Uout, [%]

100

10 VDC /

20 mA Ai,

[VDC]/

[mA]

Umax

zakres

Umin

zakres

Czas płynnego startu

Poza poziomem

t [s]

Umax

Umin

Uout, [%]

100

10 VDC /

20 mA 0 VDC /

0 mA Ai,

[VDC]/

[mA]

Umax

zakres

Umin

zakres

Czas płynnego startu

Poza poziomem

Płynny start włączony

Poziom OFF/WYŁ.

Zakres

wyłączenia

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 7 - 16

powrót do spisu treści

Tryb rosnący Tryb malejący

Płynny start – poziom OFF

t [s]

Umax

Umin

Uout, [%]

100

10 VDC /

20 mA Ai,

[VDC]/

[mA]

Umax

zakres

Umin

zakres

Czas płynnego startu

Poza poziomem

t [s]

Umax

Umin

Uout, [%]

100

10 VDC /

20 mA 0 VDC /

0 mA Ai,

[VDC]/

[mA]

Umax

zakres

Umin

zakres

Czas płynnego startu

Poza poziomem

t, [s]

Umax

Umin

Ai,10 VDC / 20 mA

Uout, [%]

100

0 VDC / 0 mA

Umax

zakres

Umin

zakres

Czas szybkiego startu

t, [s]

Umax

Umin

Ai,10 VDC / 20 mA

Uout, [%]

100

0 VDC / 0 mA

Umax

zakres

Umin

zakres

Czas szybkiego startu

Szybki start – poziom OFF

Tryb timera Tryb logiczny

t, [s]

5 VDC

2,5 VDC

Zdalny

Przełącznik,

[VDC]

(W trybie gotowości) Działanie

Napięcie

amplituda

zakres

Włącz sygnał sterujący

t [s]

out, [%]

100

Umax

zakres

Czas szybkiego startu Timer pracy Regulator jest

wyłączony

Szybki start włączony

Płynny start włączony

WŁ.ON

Holding

Czas płynnego

startu

Czas płynnego

startu

Start

Wyjście

Umax

Timer

Płynny

start

StopStartStop

Działanie

timer

Czas pracy

Holding

WYŁ. OFF

Włącz sygnał sterujący

Ai >2,4 VDC

ON ON

Holding

Czas płynnego

startu Czas płynnego

startu

Start

Wyjście

Umax

Timer

Płynny

start

Start Stop

Działanie

timer Działanie

timer

Holding

OFF OFF

Sygnał sterujący AI

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 8 - 16

powrót do spisu treści

INSTRUKCJA MONTAŻU

Przed rozpoczęciem montażu EVSS regulatora należy przeczytać uważnie“Zasady

bezpieczeństwa”. Wybierz gładką powierzchnię do instalacji (ściana, panel itp.).

Postępuj zgodnie z dalszymi instrukcjami:

1. Wyłącz urządzenie z zasilania.

2. Odkręć przednią pokrywę i przymocuj urządzenie do ściany za pomocą

dostarczonych śrub i kołków. Zwróć uwagę na prawidłowe położenie

montażowe i wymiary urządzenia. (Patrz Rys. 1 Pozycja montażowa i Rys. 2

Wymiary montażowe.)

Rys. 1 Wymiary montażowe Rys. 2 Pozycja montażowa

140

102

4,50

124

205

Prawidłowo Nieprawidłowo

3. Podłącz silnik/wentylator.

4. Nieuregulowane wyjście (L1, N) może być używane do podłączenia sygnalizacji

świetlnej lub do zasilania siłownika, zaworów itd. (kiedy jest to konieczne).

Patrz Rys. 3.

Rys. 3 Schemat podłączenia

VR3

O

level

adj

Min.

speed

adj

Max.

speed

adj

0 - 10v / 10 - 0v

0 - 10v / 0 - 20 mA

O level

NBT

Kickstart

1234

VR2VR1

ermokontakt

Wyjście alarmowe

220 / 240 VAC / 1 A

Napięcie zasilania

230 VAC , 50—60 Hz

Wyjście nieregulowane

230 VAC / max. 2 A.

Przełącznik kontroli

zdalnej

Modbus

RTU

Wejście analogowe

0—10 VDC / 0—20 mA

Zasilanie wyjśiowe

+12 VDC / 1 mA

5. Wybierz wymagany tryb wejścia analogowego, tryb startowy i poziom

wyłączenia za pomocą przełącznika DIP na płytce drukowanej. (Patrz. Rys. 4

Ustawienia przełącznika DIP.)

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 9 - 16

powrót do spisu treści

Rys. 4 Ustawienia przełącznika pozycji DIP

Wybór rosnącego/

malejącego trybu

(przełącznik DIP, pozycja 1)

WŁ.

1 2 3 4

ON – Tryb rosnący:

10—0 VDC/20—0 mA

OFF – Tryb malejący:

0—10 VDC/0—20 mA

Wybór poziomu OFF/WYŁ.

(przełącznik DIP, pozycja 2)

WŁ.

1 2 3 4

ON - włączone

OFF - wyłączone

Wybór szybkiego startu /

płynnego startu

(przełącznik DIP, pozycja 3)

WŁ.

1 2 3 4

ON – Szybki start

OFF - Płynny start

Wybór trybu wejściowego

(przełącznik DIP, pozycja 4)

WŁ.

1 2 3 4

ON – Tryb WŁ.

(0—20 mA)

OFF – Tryb WYŁ.

(0—10 VDC )

VR3

O

level

adj

Min.

speed

adj

Max.

speed

adj

0 - 10v / 10 - 0v

0 - 10v / 0 - 20 mA

O level

NBT

Kickstart

1234

VR2VR1

6. Terminal magistrali sieciowej (NBT) służy do ustawienia urządzenia jako

urządzenia końcowego i domyślnie NBT jest odłączony. Należy go ustawić

ręcznie na szpilkach, aby go podłączyć (patrz. Rys. 5). Aby zapewnić

prawidłową komunikację zworka NBT powinna być aktywowana tylko w dwóch

urządzeniach w sieci Modbus RTU (patrz. Przykład 1 i Przykład 2).

Przykład 1 Przykład 2 Rys. 5 Zworka rezystora

magistrali sieciowej

ТX

NBT

Slave 2

Master Slave n

Slave 1

Slave 2

Slave 1

ТX

NBT

Master

Slave n

UWAGA W sieci Modbus RTU muszą zostać aktywowane dwa terminale magistrali (NBT).

UWAGA Jeśli zasilacz sieciowy jest używany z urządzeniem w sieci Modbus, terminal GND

NIE powinien być PODŁĄCZANY do innych urządzeń w sieci lub za pośrednictwem

konwertera CNVT-USB-RS485. Może to spowodować trwałe uszkodzenie

półprzewodników komunikacyjnych i / lub komputera!

7. Podłącz kabel zasilania.

8. Ustaw szybkość maksymalną poprzez trymer (jeżeli istnieje taka konieczność).

Wartość domyślna Us wynosi (230 VAC). Patrz. Rys.6 Trymer maks. prędkości.

9. Ustaw prędkość minimalną poprzez trymer (jeśli jest taka konieczność). Wartość

domyślna wynosi 30 % Us (69 VAC). Patrz Rys. 7 Trymer min. prędkości.

10. Ustaw poziom OFF/WYŁ. poprzez trymer (jeżeli istnieje taka konieczność).

Wartość domyślna wynosi 0 VAC. Patrz. Rys. 8 Trymer poziomu Oﬀ/WYŁ.

Rys. 6 Trymer maks. prędkości Rys. 7 Trymer min. prędkości Rys. 8 Trymer poziomu OFF/WYŁ.

VR3

O

level

adj

Min.

speed

adj

Max.

speed

adj

0 - 10v / 10 - 0v

0 - 10v / 0 - 20 mA

O level

NBT

Kickstart

1234

VR2VR1

VR3

O

level

adj

Min.

speed

adj

Max.

speed

adj

0 - 10v / 10 - 0v

0 - 10v / 0 - 20 mA

O level

NBT

Kickstart

1234

VR2VR1

VR3

O

level

adj

Min.

speed

adj

Max.

speed

adj

0 - 10v / 10 - 0v

0 - 10v / 0 - 20 mA

O level

NBT

Kickstart

1234

VR2VR1

11. Zamknij obudowę i przymocuj pokrywę.

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 10 - 16

powrót do spisu treści

12. Włącz zasilanie.

13. Skonﬁguruj ustawienia fabryczne zgodnie z własnymi zapotrzebowaniami,

poprzez oprogramowanie 3SModbus (jeżeli jest taka konieczność). Dla

domyślnych ustawień patrz Tabela Mapa rejestrów Modbus.

WERYFIKACJA DZIAŁANIA PO INSTALACJI

Postępuj zgodnie z dalszymi instrukcjami:

1. Włącz zasilanie.

2. Ustaw zworkę NBT, przełącznik DIP, trymer maks., trymer min. i trymer poziomu

OFF/WYŁ. w odpowiednich pozycjach / wartościach. Ustawienia fabryczne są

następujące:

► Zworka NBT jest otwarta (Rezystor terminalu magistrali sieciowej jest

odłączony)

►Tryb rosnący: 0—10 VDC / 0—20 mA

►Poziom Oﬀ – OFF/WYŁ.

►Szybki start nie funkcjonuje

►Tryb zasilania wejściowego (0—10 VDC)

►Ustawienia Min. trymer Min. prędkości

►Ustawienia Max. trymer Max. prędkości

►Ustawienia Min. trymer poziomu Oﬀ/WYŁ.

3. Ustaw analogowy sygnał wejściowy do maksymalej wartości 10 VDC lub 20 mA.

4. Podłączony silnik wystartuje z maksymalną lub minimalną prędkością w

zależności od trybu analogowego wejścia (rosnący/malejący).

5. Jeśli poziom OFF/WYŁ. jest dostępny i malejący tryb wejścia analogowego jest

wybrany, silnik przestanie działać.

6. Ustawić sygnał analogowego wejścia do maksymalnej wartości 0 VDC or 0 mA.

7. Podłączony wentylator wystartuje z minimalną prędkością w zależności od

trybu analogowego wejścia (rosnący / malejący).

8. Jeśli poziom OFF/WYŁ. jest dostępny rosnący tryb analogowego wejścia jest

wybrany, silnik przestanie działać.

9. Jeśli poziom OFF/WYŁ. jest dostępny i sygnał wejściowy jest odpowiedni do

wartości poziomu OFF/WYŁ., prędkość silnika będzie minimalna prędkość w

trybie rosnącym lub maksmalna prędkość w trybie malejącym.

10. Jeśli regulator nie pracuje zgodnie z powyższymi instrukcjami, połączenia i

ustawienia powinne być ponownie sprawdzone.

11. Należy sprawdzić czy obydwie diody LED (Rys. 9) migają po przełączeniu na

waszym urządzeniu. Jeśli tak, to oznacza, że urządzenie odczytało sieć Modbus.

Jeśli nie, to oznacza, że należy sprawdzić jeszcze raz połączenia i podłączenia.

Rys. 9 Sygnalizacja komunikacji

UWAGA Status diod LED można sprawdzić tylko wtedy, gdy urządzenie jest pod napięciem.

Zachowaj odpowiednie środki bezpieczeństwa!

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 11 - 16

powrót do spisu treści

INSTRUKCJA OBSŁUGI

TRYBY PRACY

W trybie Modbus użytkownik może kontrolować parametry: Umax, Umin, Szybki

start/ Płynny start, Poziom Oﬀ/WYŁ. jest włączony / wyłączony i wartość poziomu

Oﬀ /WYŁ. jest przekazywana przez Modbus registers/rejestry.

W trybie Autonomicznym użytkownik kontroluje parametry: Umax, Umin, Szybki

start / Płynny start, Poziom Oﬀ/WYŁ. jest włączony / wyłączony i wartość poziomu

Oﬀ/WYŁ. zależy od ustawień oprogramowania (przełącznik DIP, trymery, zworki).

W trybie normalnym jeżeli poziom Oﬀ/WYŁ. jest niedostępny, Płynny start / Szybki

start jest wykonywany tylko raz – po tym jak regulator zostanie podłączony do

zasilania; zwyczajnie Płynny start/ Szybki start jest wykonywany za każdym razem

kiedy regulator jest włączony.

Kiedy jest wybrany Timer mode/Tryb timera, regulator otrzymuje impulsowy sygnał

sterowania z przełącznika sterowania zdalnego. Kiedy jest wybrany tryb logiczny,

regulator otrzymuje impulsowy sygnał sterowania z wejścia Ai.

W obydwóch trybach Timer mode/Tryb timer i Logic mode/Tryb logiczny szerokość

impulsu może być dłuższa niż 30 ms; w przeciwnym razie sygnał jest ﬁltrowany.

SYGNALIZACJA ŚWIETLNA LED NA PRZEDNIEJ POKRYWIE OBUDOWY

Kiedy zielona dioda LED w przedniej części obudowy (Rys. 10) świeci światłem

ciągłym, oznacza to, że regulator pracuje w trybie normalnym. Kiedy zielona dioda

LED miga:

►regulator pracuje w trybie sterowania zdalnego,lub

►tryb poziomu OFF/WYŁ.jest włączony i wejście analogowe znajduje się poniżej

wartości poziomu OFF/WYŁ.

Czerwona dioda LED na przedniej pokrywie obudowy (Rys. 10) wskazuje na

przegrzanie silnika. Kiedy ta dioda się świeci, regulator zatrzymuje silnik. Aby

wznowić pracę po wyeliminowaniu przyczyny przegrzania, odłącz urządzenie od

zasilania na kilka sekund, a następnie podłącz go ponownie.

Rys. 10 Sygnalizacja działania

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 12 - 16

powrót do spisu treści

MAPA REJESTRÓW MODBUS

MODBUS REGISTER MAPS

INPUT REGISTERS

Data type Description Data Values

1Analog input level unsigned int. Analog input value depending on the selected analog

input type. 0—100

0 =

100 =

0 =

100 =

0 VDC

10,0 VDC

0 mA

20,0 mA

2Current output voltage unsigned int. Actual output voltage 0

30—100

0 =

30 =

100 =

0 % Us

30 % Us

100 % Us

3Analog input type unsigned int. Type of the selected analog input 0—1 0 =

1 = 0—20 mA

0—10 VDC

4Ascending/descending

input mode unsigned int. Ascending or descending analog input mode

depending on the selected analog input type. 0—1

0 =

1 =

0 =

1 =

10—0 VDC

0—10 VDC

20—0 mA

0—20 mA

5Maximum output

voltage unsigned int. Maximum output voltage 75—100 75 =

100 = 75 % Us

100 % Us

6Minimum output

voltage unsigned int. Minimum output voltage 30—70 30 =

70 = 30 % Us

70 % Us

7 Enable oﬀ level unsigned int. Enables oﬀ level 0—1 0 =

1 = Disabled

Enabled

8Oﬀ level value unsigned int. Oﬀ level value depending on the selected analog

input type and ascending/descending analog input

mode.

0—40

60—100

Ascending mode:

0 =

400 =

0 =

200 =

Voltage

0 VDC

4,0 VDC

Current

0 mA

8,0 mA

Descending mode:

100 =

60 =

100 =

60 =

Voltage

10,0 VDC

6,0 VDC

Current

20,0 mA

12, 0 m A

9 Kick start/soft start unsigned int. Selects kick start or soft start 0—1 0 =

1 = soft start

kick start

10 Remote control input unsigned int. Remote control input 0—1 0 =

1 = Disabled

Enabled

12 L1 contr ol unsigned int. L1 contr ol 0—1 0 =

1 = Oﬀ

13 Alarm LED unsigned int. Alarm LED 0—1 0 =

1 = Oﬀ

14 ON/Stand-by LED unsigned int. ON/Stand-by LED 0—2 0 =

1 =

2 =

Oﬀ

Stand-by

15-20 Reserved, return 0

HOLDING REGISTERS

Data type Description Data Default Values

1Device slave address unsigned int. Modbus device address 1—247 1

2Modbus baud rate unsigned int. Modbus communication baud rate 1—4 2

1 =

2 =

3 =

4 =

9.600

19.200

38.400

57.6 00

3Modbus parity unsigned int. Parity check mode 0—2 10 =

1 =

2 =

8N1

8E1

8O1

4Device type unsigned int. Device type (Read only) EVSS-DM = 3005

5HW version unsigned int. Hardware version of the device (Read only) XXXX 0 x 0300

= HW version

3.00

6FW version unsigned int. Firmware version of the device (Read only) XXXX 0 x 0140

= FW version 1.40

7Operating mode unsigned int. Enables Modbus control and disables the DIP

switch and trimmers 0—1 00 =

1 =

Standalone

mode

Modbus mode

8Output override unsigned int. Enables the direct control over the output.

Always settable. Active only if holding register 7

is set to 1. 0—1 00 =

1 = Disabled

Enabled

9-10 Reserved, return 0

11 Analog input type unsigned int. Selects the analog input type of the device.

Always settable. Active only if holding register 7

is set to 1. 0—1 10 =

1 = 0—20 mA

0—10 VDC

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 13 - 16

powrót do spisu treści

12 Ascending/

descending analog

input mode unsigned int.

Ascending / descending analog input mode.

Depends on the selected analog input type.

Always settable. Active only if holding register 7

is set to 1.

0—1 1

0 =

1 =

0 =

1 =

10—0 VDC

0—10 VDC

20—0 mA

0—20 mA

13 Maximum output

voltage unsigned int. Maximum settable output voltage. Always

settable. Active only if holding register 7 is set to

1. 75—100 100 75 =

100 = 75 % Us

100 % Us

14 Minimum output

voltage unsigned int. Minimum settable output voltage. Always

settable. Active only if holding register 7 is set to

1. 30—70 30 30 =

160 = 30 % Us

00 % Us

15 Enable oﬀ level unsigned int. Enables oﬀ level. Always settable. Active only if

holding register 7 is set to 1. 0—1 00 =

1 = Disabled

Enabled

16 Oﬀ level value unsigned int.

Oﬀ level value. Depends on the selected analog

input type and ascending / descending analog

input mode. Always settable. Active only if holding

0—40

60—100 0

Ascending mode:

0 =

40 =

0 =

40 =

Voltage

0 VDC

4,0 VDC

Current

0 mA

8,0 mA

Descending mode:

100 =

60 =

100 =

60 =

Voltage

10,0 VDC

6,0 VDC

Current

20,0 mA

12,0 m A

17 Kick start/soft start unsigned int. Selects kick start or soft start. Always settable.

Active only if holding register 7 is set to 1. 0—1 10 =

1 = Soft start

Kick start

18 Kick start/soft start

duration unsigned int. Sets the duration time. Always settable. Active

only if holding register 7 is set to 1. 0—60 10 0 =

60 = 0 s

60 s

19 Remote control

functionality unsigned int.

Sets the remote control input mode. Depends on

the selected kick start or soft start mode. Always

settable. Active only if holding register 7 is set to

0—1 00 =

1 = Normal mode

Timer mode

20 Analog input

functionality unsigned int.

Sets the analog input functionality. Depends

on the selected kick start or soft start. Always

settable. Active only if holding register 7 is set to

0—1 00 =

1 = Normal mode

Logic mode

21 Operation timer unsigned int.

Sets the operation time of the device when Timer

mode by remote control input or Logic mode by

the analog input is selected. e operation time

is additional to the kick start/soft start duration

times. Always settable. Active only if holding

registers 7 and 19 or/and 20 are set to 1.

0—200 60 0 =

200 = 0 s

200 s

22-

30 Reserved, return 0

31 Output override value unsigned int. Override value for the analog output. Always

settable. Active only if holding register 8 is set to

30—100 00 =

30 =

100 =

0 % Us

30 % Us

100 % Us

32-

40 Reserved, return 0

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o Modbus przez linię szeregową, odwiedź: http://www.modbus.org/docs/Modbus_over_serial_line_V1_02.pdf

INPUT REGISTERS/REJESTRY WEJŚCIOWE (Patrz. Tabelę 1 Mapa rejestrów Modbus)

Rejestry wejściowe są tylko do odczytu. Tabela 1 pokazuje jak są zorganizowane

dane w rejestrze wejściowym. Dane pomiaru zaczynają się od adresu 1 (30001) i

kończą się na adresie 14 (30014). Inne rejestry wejściowe nie są używane. Kiedy są

zaadresowane przywracają do wartości 0.

Wszystkie dane mogą być odczytane za pomocą opcji “Read Inputs

Registers”/”Odczytać Rejestry wejściowe” Tabela 1 pokazuje jaki jest rodzaj

przywróconych danych dla każdego rejestru i w jaki sposób mają być odczytywane.

Na przykład odczytana wartość ‘300’ w rejestrze wejściowym 1 oznacza, że

sygnał wejściowy wynosi 3,0 VDC (lub 6,0 mA), odczytana wartość ‘50’ w rejestrze

wejściowym 2 oznacza, że zasilanie wyjściowe wynosi 50 % Us (115 VAC).

Input register/Rejestr wejściowy 1 (30001) pokazuje bieżącą wartość analogowego

sygnału wejściowego. Ta wartość zależy od wybranego rodzaju wejścia analogowego.

Kiedy wejście napięcia jest wybrane, wartości mieszczą się w zakresie 0—1.000 (0—

10,0 VDC). Kiedy wejście prądu jest wybrane wartości mieszczą się w zakresie od

0—1.000 (0—20,0 mA).

Input register/Rejestr wejściowy 2 (30002) pokazuje obecną wartość napięcia

wyjściowego. Ten rejestr wejściowy jest zdeterminowany przez rejestr zapisów

31 w przypadku kiedy kontrola wyjściowa (rejestr zapisów 8) jest dostępna.

Kiedy wejście sterowania głównego jest niedostępne, ten input register/ rejestr

wejściowy pokazuje wartości napięcia wyjściowego zgodnie z wybranym trybem

pracy. Wyjściowe wartości napięcia mieszczą się w zakresie od 30—100 % Us

(69—230 VAC). Odczyt wartości ‘0’ (0 VAC) sygnalizuje, że kontroler jest wyłączony.

Input register/Rejestr wejściowy 3 (30003) pokazuje rodzaj analogowego

sygnału wejściowego. Ten input register/rejestr wejściowy jest

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 14 - 16

powrót do spisu treści

określany przez holding register/rejestr zapisów 11 lub przez ustawienia

oprogramowania w pozycji 4 przełącznika DIP. Te wartości wynoszą ‘0’

(for0—20 mA) lub ‘1’ (dla 0—10 VDC).

Input register/Rejestr wejściowy 4 (30004) pokazuje wybrany tryb wejścia

analogowego. Ten input register/rejestr wejściowy jest określony przez holding

przełącznika DIP (Rys. 4), zgodnie z wybranym trybem pracy. Wartości wynoszą ‘0’

(dla trybu malejącego) lub ‘1’ (dla trybu rosnącego).

Input register/Rejestr wejściowy 5 (30005) pokazuje wartość maksymalnego

napięcia wyjściowego. Ten input register/rejestr wejściowy jest określany przez

holding register/rejestr zapisów 13 lub przez ustawienia oprogramowania maks.

trymera (Rys. 6), zgodnie z wybranym trybem pracy. Zarejestrowane wartości

mieszczą się w zakresie 75—100 (75—100 % Us VAC).

Input register/Rejestr wejściowy 6 (30006) pokazuje wartość minimalnego

napięcia wyjściowego. Ten input register/rejestr wejściowy jest określony przez

holding register/rejestr zapisów 14 lub przez ustawienia oprogramowania trymera

min. (Rys. 7), zgodnie z wybranym trybem pracy. Wartości w rejestrze znajdują się

w zakresie 30—70 % Us.

Input Register/Rejestr wejściowy 7 (30007) podaje informację o stanie poziomu

OFF/WYŁ. W Trybie autonomicznym zawiera wartość ustawioną przez pozycję

2 przełącznika DIP (Rys. 4). W trybie Modbus zawiera wartość holding register/

rejestru zapisów 15. Może być ‘0’ (niedostępny) lub ‘1’ (dostępny).

Input Register/Rejestr wejściowy 8 (30008) podaje informację o wartości

poziomu OFF/WYŁ. W trybie autonomicznym zawiera ustawienie wartości

poprzez trymer poziomu OFF/WYŁ.(Rys. 8). W trybie Modbus wynosi wartość

wyznaczoną przez holding register/rejestr zapisów 16. Zarejestrowane wartości

mieszczą się w zakresie od 0 do 40 (0—4,0 VDC / 0—8,0 mA) i od 60 do 100

(6,0—10,0 VDC / 12,0—20,0 mA). Wartości zależą od wybranego rodzaju analogowego

wejścia i trybu.

Input Register/Rejestr wejściowy 9 (30009) podaje informacje o wyborze szybkiego

lub płynnego startu. W trybie autonomicznym wartość odpowiada ustawieniu

rodzaju startu poprzez pozycję 3 przełącznika DIP. W trybie Modbus zawiera

wartość ustawioną przez holding register/rejestr zapisów 17. Zarejestrowane

wartości wynoszą ‘0’ (dla płynnego startu) lub ‘1’ (dla szybkiego startu).

Input Register/Rejestr wejściowy 10 (30010) pokazuje stan wejścia zdalnego

sterowania. Kiedy nie jest dostępny urządzenie działa w zwykłym trybie pracy.

Kiedy wejście zdalnego sterowania jest dostępne, regulator znajduje się w trybie

gotowości. Wartości zarejestrowane wynoszą ‘0’ (kiedy jest niedostępny) lub ‘1’

(kiedy jest dostępny).

Input Register/Rejestr wejściowy 11 (30011) pokazuje stan wyjścia alarmowego.

Wyjście jest wyłączone, kiedy zarejestrowana wartość wynosi ‘0’ i włącza się, kiedy

zarejestrowana wartość wynosi ‘1’.

Input Register/Rejestr wejściowy 12 (30012) pokazuje stan nieuregulowanego

wyjścia L1. Kiedy wejściowy sygnał analogowy znajduje się poniżej wartości poziomu

OFF/WYŁ. (jest dostępny) lub kiedy wejście sterowania zdalnego jest niedostępne,

napięcie wyjściowe L1 wynosi 0 = OFF/WYŁ. (0 VAC). Zwyczajnie wynosi 1 = On

(230 VAC).

Input Register/Rejestr wejściowy 13 (30013) pokazuje stan diody alarmowej LED

(Rys. 10). Wskazuje na przegrzanie silnika. Kiedy zarejestrowana wartość wynosi

‘0’ = Oﬀ/WYŁ., brak przegrzania i kiedy wartość wynosi ‘1’ = On/WŁ., wskazuje na

przegrzanie i regulator wstrzymuje silnik.

Input Register/Rejestr wejściowy 14 (30014) pokazuje stran pracy urządzenia.

Kiedy zarejestrowana wartość wynosi 0 (Oﬀ/WYŁ.), regulator jest wyłączony.

ON/WŁ./Stand-by/W gotowości dioda LED na przedniej pokrywie obudowy jest

wyłączona. Patrz Rys. 10 Sygnalizacja pracy.

Kiedy wartość wynosi ‘1’ (On/WŁ.), regulator działa zgodnie z algorytmem

sterowania i analogowy sygnał wejściowy jest powyżej wybranej wartości poziomu

OFF/WYŁ. (jeśli jest dostępny). Włączona/ ON/Stand-by / W gotowości dioda LED

(Rys. 10) świeci bez przerwy.

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 15 - 16

powrót do spisu treści

Włączona/ON/Stand-by/ W gotowości dioda miga i zarejestrowana wartość wynosi

2 (W trybie gotowości), kiedy poziom OFF/WYŁ. jest dostępny i sygnał wejścia

analogowego znajduje się poniżej wartości poziomu OFF/WYŁ.

HOLDING REGISTERS/REJESTRY ZAPISÓW (Patrz Tabela 1 Mapa Rejestrów Modbus)

Te rejestry są do odczytania/zapisu i mogą być sterowane za pomocą polecenia

“Read Holding Registers”, poleceń “Write single register” i “Write Multiple Registers”.

One są organizowane w częściach, zawierających różne rodzaje informacji. Holding

registers/Rejestry zapisów które nie są używane są tyko do odczytu. Wypisane

wartości tych rejestrów nie podają informacji o błędach Modbus; niemniej jednak nie

ma to żadnego wpływu!

■Część 1:

Ta część zawiera informację o urządzeniu i ustawienia komunikajci Modbus.

Holding register/Rejestr zapisów 1 (40001) zawiera adres na którym regulator

odpowiada głównemu urządzeniu Modbus. Adres domyślny jest ‘1’. Można zmienić

go na dwa sposoby:

1. Wysłać polecenie “Write Single Register” z adresem ‘1’ i wpisać wartość nowego

adresu.

2. Podłącz tylko swoje urządzenie do regulatora głównego lub PC aplikacji i wyślij

polecenie “Write Single Register” do adresu ‘0’ (Modbus broadcast address) i

wpisz nową wartość adresu.

Następujące dwa rejestry (2 i 3) zawierają ustawienia Modbus. Poprzez zmianę tych

rejestrów można zmienić ustawienia komunikacji. Domyślne ustawienia Modbus są

19200-E-1 tak jak jest pokazane w Modbus Protocol Speciﬁcation.

Następujące trzy rejestry (4, 5 i 6) są tylko do odczytu. One zawierają informację o

wersjach oprogramowania dysku twardego i mikrooprogramowania.

Holding register/Rejestr zapisów 7 (40007) ustawia tryb operacyjny regulatora.

Istnieją dwie opcje: Tryb autonomiczny i tryb Modbus W Trybie autonomicznym

regulator jest w zupełności kontrolowany przez sygnał wejścia analogowego i

wybrane ustawienia oprogramowania. W trybie Modbus ustawienia mogą być

kontrolowane przez główny Modbus regulator.

Holding register/Rejestr zapisów 8 (40008) jest używany dla wyjściowego

sterowania. To ustawienie jest używane do sterowania napięciem wyjściowym

poprzez uprzednio wybrane wartości. Ta wartość jest priorytetowa względem

wartości obliczonego napięcia wyjściowego integrowanego algorytmu sterowania.

Tylko szybki start/płynny start może zmienić wartość wyjściowego napięcia.

Holding registers/Rejestr zapisów 9 (40009) i 10 (40010) nie są używane. One są

tylko do odczytu.

■Część 2:

Holding register/Rejestr zapisów 11 (40011) ustawia rodzaj sygnału wejścia

analogowego. Wartość domyślna wynosi ‘1’ (0—10 VDC). ‘0’ jest dla 0—20 mA.

Holding register/Rejestr zapisów 12 (40012) określa rosnący / malejący tryb

wejścia analogowego. Wartość domyślna wynosi ‘1’ dla 0—10 VDC (sygnał napięcia

rosnącego). Wartości zarejestrowane to ‘0’ dla 10—0 VDC i ‘1’ dla 0—10 VDC kiedy

sygnał napięcia jest wybrany, i ‘0’ dla 20—0 mA i ‘1’ dla 0—20 mA kiedy bieżący

sygnał jest wybrany.

Holding register /Rejestr zapisów 13 (40013) ustawia maksymalne napięcie

wyjściowe. Wartość domyślna wynosi ‘30’ (30 % Us). Wartości w rejestrze znajdują

się w zakresie 75—100 (75—100 % Us).

Holding register/Rejestr zapisów 14 (40014) ustawia minimalne napięcie

wyjściowe Wartość domyślna wynosi ‘30’ (30 % Us). Zarejestrowane wartości

mieszczą się w zakresie od 30—70 (30—70 % Us).

Holding register/Rejestr zapisów 15 (40015) zawiera stan poziomu OFF/WYŁ.

Wartość domyślna wynosi ‘0’ (niedostępny). Oraz ‘1’ kiedy jest dostępny.

Holding register/Rejestr zapisów 16 (40016) określa poziom OFF/WYŁ. Wartość

zależy od wybranego rodzaju wejścia analogowego i trybu. Wartości zarejestrowane

mieszczą się w zakresie 0—40 (0—4,0 VDC) dla rosnącego napięcia sygnału i 60—

100 (6,0— 10,0  VDC) dla malejącego napięcia sygnału. Kiedy obecny sygnał jest

wybrany zarejestrowane wartości mieszczą się w zakresie 0—40 (0—8,0 mA) dla

sygnału rosnącego i 60—100 (12,0—20,0 mA) dla sygnału malejącego. Wartość

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

www.sentera.eu

MIW-EVSS-DM-PL-000 - 12 / 02 / 2021 16 - 16

powrót do spisu treści

domyślna wynosi ‘0’ (0 VDC).

Holding register/Rejestr zapisów 17 (40017) wybiera szybki start lub płynny start.

Wartość domyślna wynosi ‘1’ (szybki start). Wartość ‘0’ jest dla płynnego startu.

Holding register/Rejestr zapisów 18 (40018) zawiera ustawienia czasu trwania

szybkigo startu lub płynnego startu. Domyślna wartość wynosi ‘10’ (10 sekund).

Zarejestrowane wartości wynoszą od ‘0’ do ‘60’ (0—60 sekund). Te ustawienia są

dostępne tylko przez tryb Modbus

Holding register/Rejestr zapisów 19 (40019) wybiera zdalne sterowanie wejścia.

Domyślna wartość wynosi ‘0’ dla normalnego trybu. Wartość ‘1’ jest dla trybu timer.

Te ustawienia są dostępne tyko w trybie Modbus. Tryb OFF/WYŁ. nie jest używany

w trybie timer.

Holding register/Rejestr zapisów 20 (40020) wybiera funkcjonalność wejścia

analogowego. Wartość domyślna wynosi ‘0’ dla trybu zwykłego; ‘1’ jest dla trybu

logicznego. To ustawienie jest dostępne tylko w trybie Modbus.

Holding register/Rejestr zapisów 21 (40021) zawiera wartości timera

operacyjnego. Rejestr zapisów jest dostępny tylko w trybie timer i/lub trybie

logicznym. Wartość domyślna wynosi ‘60’ (60 sekund). Zarejestrowane wartości

mieszczą się w zakresie od 0 do 200 (0—200 sekund). To ustawienie jest dostępne

tylko w trybie Modbus. Czas pracy odpowiada sumie czasu trwania szybkiego

startu/ płynnego startu i wartość czasu trwania operacyjnego timera. Kiedy czas

pracy upłynie, tylko wejście zdalnego sterowania lub wejście analogowe może

zrestartować urządzenie.

Następne holding registers/Rejestry zapisów 22 (40022)—30 (40030) nie są

używane. One są tylko do odczytu.

Holding register/Rejestr zapisów 31 (40031) określa wartość napięcia wyjściowego

w trybie Modbus kiedy wejście sterowania jest dostępne. Ustawienie wartości

sterowania nie zależy od innych ustawień z wyjątkiem wyboru szybkiego lub

płynnego startu. Wartość domyślna wynosi ‘0’ (VAC). Wartość zarejestrowana

mieści się w zakresie 30—100 (30—100 % Us). Ona może być również ‘0’ (0 % Us).

Następne holding registers/Rejestry zapisów 32 (40032)—40 (40040) nie są

używane. One są tyko do odczytu.

TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE

Unikać wstrząsów i ekstremalnych warunków; Przechowywać w oryginalnym

opakowaniu.

GWARANCJA I OGRANICZENIA

Dwa lata od daty dostawy po wykryciu wad produkcyjnych. Wszelkie modyﬁkacje

lub zmiany produktu zwalniają producenta z jakichkolwiek obowiązków. Producent

nie ponosi odpowiedzialności za niezgodności w danych technicznych i rysunkach

spowodowanych błędami drukarskimi, ponieważ urządzenie może zostać

wyprodukowane po dacie publikacji instrukcji.

KONSERWACJA

W normalnych warunkach pracy produkt nie wymaga konserwacji. Jeśli jest brudny,

wytrzyj suchą lub wilgotną szmatką. W przypadku silnego zanieczyszczenia oczyścić

nieagresywnym środkiem czyszczącym. W takim przypadku urządzenie musi

zostać odłączone od zasilania. Upewnij się, że płyn nie dostał się do urządzenia. Po

oczyszczeniu podłącz go tylko po jego całkowitym wyschnięciu do całkowicie suchej

sieci.

EVSS ELEKTRONICZNY CYFROWY REGULATOR

PRĘDKOŚCI WENTYLATORA Z TK

Sentera Controls EVSS1-15-DM instrukcja

Marka: Sentera Controls

Model: EVSS1-15-DM

Typ: instrukcja

ściągnij PDF

raport

Sentera Controls EVSS1-15-DM instrukcja

Sentera Controls EVSS1-15-DM instrukcja

Powiązane dokumenty

Inne dokumenty