Gebrauchsanweisung
Instructions for use
Mode d’emploi
Gebruiksaanwijzing
Istruzioni per l’uso
Brugsanvisning
Bruksanvisning
Käyttöohje
Manual de utilização
Instrucciones para el uso
Instrukcje użytkowania
Használati utasítás
Инструкци
Я за употреба
Návod k použití
Návod na použitie
Instruc∑iuni de utilizare
Инструкции по эксплуатации
Қолдану бойынша нұсқаулық
Інструкція з експлуатації
a
b
c
1
d
e
f
g
( )
2
3
4
5
6
7
8
9
11
10
13
14
12
B
A
PL 1
PRZEZNACZENIE
Niniejsza pralka przeznaczona jest wyłącznie do prania i
wirowania bielizny w ilości, które na bieżąco znajduje się
w gospodarstwach domowych.
• W czasie korzystania z pralki należy stosować się do
zaleceń podanych w niniejszej “Instrukcji obsługi” oraz
w “Tabeli programów”.
• “Instrukcję obsługi” i “Tabelę programów” należy
zachować; i przekazać je kolejnemu użytkownikowi w
przypadku sprzedaży lub przekazania urządzenia.
ŚRODKI OSTROŻNOŚCI I OGÓLNE ZALECENIA
1. Wskazówki dotyczące
bezpieczeństwa
• Pralka służy wyłącznie do użytku
domowego.
• Zabrania się przechovywania
łatwopalnych cieczy w pobliżu
urządzenia.
• Na pralce nie wolno kłaść
żadnych urządzeń elektrycznych.
• Pralkę mogą obsługiwać dzieci
powyżej 8 lat oraz osoby o
obniżonej sprawności fizycznej,
zmysłowej czy intelektualnej,
jak też osoby nie posiadające
wystarczającego doświadczenia
lub wiedzy, pod warunkiem iż
będą one pod nadzorem albo
jeśli zostały one pouczone przez
odpowiednią osobę odnośnie
bezpiecznego korzystania z
pralki i którym są zrozumiałe
ewentualne ryzyka płynące z
korzystania z niej. Dzieciom
nie wolno bawić się z pralką.
Dzieciom bez nadzoru nie
wolno wykonywać czynności
dotyczących utrzymania lub
konserwacji pralki
• Pralki nie należy używać przy
temperaturach poniżej 5°C.
• Dla modeli wolnostojących:
chcąc na wierzchu pralki
postawić suszarkę należy
skontaktować się z naszym
serwisem technicznym lub ze
specjalistycznym sprzedawcą,
aby sprawdzić, czy jest to
możliwe. Na pralce można
zamontować suszarkę tylko
pod warunkiem zastosowania
odpowiedniego zestawu mon-
tażowego, który można nabyć
w naszym punkcie serwisowym
lub specjalistycznym punkcie
sprzedaży.
• Urządzenia nigdy nie należy bez
potrzeby pozostawiać w stanie
włączonym.
• Jeśli pralka nie jest używana
należy zamknąć zawór wody.
• Przed przystąpieniem do
czyszczenia lub konserwacji
urządzenia, należy je wyłączyć
lub odłączyć od sieci.
• Nie wolno nigdy otwierać drzwi-
czek na siłę ani używać ich jako
stopnia.
• Jeśli to konieczne, przewód
zasilający może być wymieniony
na identyczny, zakupiony
w serwisie technicznym.
Przewód zasilający może być
wymieniony wyłącznie przez
wykwalifikowanego technika lub
naszej obsłudze posprzedażnej.
• Dzieci młodsze niż trzyletnie
powinny być trzymane z dala od
pralki lub pozostawać pod stałą
opieką.
• Nie wolno grubym dywanem
zasłaniać otworów
wentylacyjnych znajdujących się
w podstawie pralki
PL 2
• Jeśli chcecie umieścić pralkę
na podstawce (lub jakimkolwiek
podwyższeniu), to upewnijcie się
czy jest ona:
- wystarczająco pewna, tak
aby utrzymała znaczny ciężar
pralki,
- idealnie wypoziomowana,
- dostatecznie duża, a
otoczenie pralki nie pozwala
jej na przesuwanie się z
wyznaczonego miejsca
w przypadku zaistnienia
nietypowych warunków
działania pralki.
• W przypadku, gdy pralka jest
modelem do zabudowania:
- nie należy z nią manipulować
dopóty, dopóki nie zostanie
zabudowana do aneksu
kuchennego
- nie wolno usuwać wierzchniej
pokrywy.
2. Opakowanie
• Materiały opakowaniowe mogą być w 100%
wykorzystane jako surowce wtórne i oznaczone są
odpowiednim symbolem . Należy przestrzegać
obowiązujących lokalnych przepisów dotyczących
usuwania opakowań.
3. Utylizacja opakowań i starych pralek
• Pralka została wyprodukowana z materiałów
nadających się do przetworzenia. Należy ją złomować
zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi
utylizacji odpadów.
• Przed złomowaniem urządzenia, należy usunąć
resztki proszku oraz odciąć kabel zasilający, aby
pralka nie była już zdolna do pracy.
• Niniejsza pralka została oznakowane zgodnie z
Dyrektywą 2002/96/WE w sprawie zużytego sprzętu
elektronicznego i elektrotechnicznego (WEEE).
Zapewniając prawidłową utylizację niniejszego
produktu, pomogą Państwo zapobiec ewentualnym
negatywnym skutkom dla środowiska naturalnego
i zdrowia człowieka, wynikającym z nieprawidłowej
utylizacji niniejszego produktu.
• Symbol umieszczony na produkcie lub na
dołączonych do niego dokumentach oznacza, że
niniejszy produkt nie jest klasyfikowany jako odpad
z gospodarstwa domowego. Urządzenie, w celu jego
złomowania, należy zdać w odpowiednim punkcie
utylizacji odpadów w celu recyklingu komponentów
elektrycznych i elektronicznych.
• Utylizacja powinna być przeprowadzona zgodnie
z lokalnymi przepisami dotyczącymi usuwania
odpadów. Bardziej szczegółowe informacje na temat
odzyskiwania i recyklingu niniejszego produktu
można uzyskać w siedzibie miejscowych władz, służb
zajmujących się usuwaniem odpadów lub w sklepie, w
którym produkt został zakupiony.
4. Mróz
• Pralki nie należy ustawiać w pomieszczeniu w którym
temperatura może spaść poniżej 0°C. Jeżeli zachodzi
taka konieczność należy sprawdzić czy z pralki
została wypuszczona wszystka woda.
• Należy odłączyć wąż doprowadzający od wentylu
doprowadzającego i wypuścić z niego wszystką wodę.
• Należy odłączyć wąż odprowadzający od syfonu lub
umywalki i wypuścić z niego wszystką wodę.
• Należy wypuścić resztki wody z bębna pralki zgodnie
z instrukcją zawartą w rozdziale “Wypuszczenie
resztki wody”.
5. Deklaracja zgodności z normami UE
• Urządzenie jest zgodne z następującymi normami
europejskimi: Dyrektywa 2006/95/WE dot. niskiego
napięcia Dyrektywa 2004/108/WE dotycząca
kompatybilności elektromagnetycznej
Producent nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek
uszkodzenie bielizny spowodowane nieodpowiednim
i niewłaściwym przestrzeganiem instrukcji pielęgnacji
bielizny, które są zamieszczone na etykietach odzieży lub
bielizny.
PL 3
PRZED UŻYCIEM PRALKI PO RAZ PIERWSZY
1. Rozpakowanie i sprawdzenie
• Po rozpakowaniu należy się upewnić, czy pralka nie
jest uszkodzona. W przypadku wątpliwości nie używać
urządzenia. Należy skontaktować się z serwisem
technicznym lub sprzedawcą.
• Części opakowania (worki plastikowe, kawałki
polistyrenu itd.) należy trzymać z dala od dostępu
dzieci, gdyż stanowią one potencjalne zagrożenie.
• Jeśli pralka przed dostawą była narażona na działanie
niskiej temperatury, przed jej uruchomieniem, należy
przez kilka godzin pozostawić ją w pomieszczeniu o
temperaturze pokojowej
2. Odkręć śruby blokujące
• Pralka jest wyposażona w śruby blokujące
zapobiegające ewentualnemu uszkodzeniu wnętrza
w czasie transportu. Przed przystąpieniem do
użytkowania pralki należy usunąć śruby blokujące.
• Po ich wyjęciu, należy zaślepić otwory 4 dołączonymi
w komplecie plastikowymi zaślepkami.
3. Instalowanie pralki
• Usunąć folię ochronną z panelu sterowania (jeśli
zakupiony model został wyposażony w panel).
• Przesunąć urządzenie nie podnosząc go za wierzch.
• Pralkę należy umieścić na stabilnej i równej podłodze,
jeśli to możliwe w kącie pomieszczenia.
• Sprawdzić, czy pralka stoi stabilnie na podłodze, na
wszystkich czterech nóżkach i sprawdzić za pomocą
poziomicy, czy jest dokładnie wypoziomowana.
• W przypadku podłogi drewnianej bądź podłóg
pływających (na przykład niektórych parkietów albo
podłóg laminowanych) należy umieścić urządzenie
na przyśrubowanej do podłogi płycie sklejkowej o
minimalnych wymiarach 60 x 60 cm i minimalnej
grubości 3 cm.
• Należy zadbać o to, aby otwory wentylacyjne
znajdujące się w podstawie urządzenia (jeśli
zapewniono je w danym modelu pralki) nie zostały
przysłonięte przez wykładzinę lub inny materiał.
4. Podłączenie wody
• Należy podłączyć wąż doprowadzający pitną wodę
zgodnie z zaleceniami dostawcy wody.
• Modele z jednym przyłączem wody: zimna woda
• Modele z dwoma przyłączami wody: zimna i
ciepła woda, albo tylko zimna woda (patrz rozdział
“Wskazówki dotyczące instalacji”).
• Zawór: gwint 3/4” do węża dopływowego
• Ciśnienie wody (ciśnienie przepływu): 100-1000 kPa
(1-10 bar).
• Do podłączenia wodnego należy użyć nowego węża.
Nie należy wykorzystywać do tego celu starych węży.
• W przypadku modeli u których możliwe jest
podłączenie ciepłej wody jej temperatura nie może
przekroczyć 60°C.
•
5. Odpompowanie
• Mocno przymocuj wąż odprowadzający wodę do
syfonu, lub innego odpływu wody.
• Jeśli pralka jest podłączona do wbudowanego
systemu spustowego, powinien on być wyposażony
w odpowietrzenie zapobiegające powstaniu efektu
syfonowego.
6. Podłączenie do sieci elektrycznej
• Podłączenia elektryczne muszą być wykonane przez
wykwalifikowanego technika zgodnie z instrukcjami
producenta i obowiązującymi przepisami lokalnymi.
• Dane dotyczące napięcia, zużycia energii oraz
zabezpieczeń elektrycznych są podane na tabliczce
wewnątrz drzwiczek.
• Urządzenie musi być podłączone do sieci wyłącznie
za pomocą gniazdka z bolcem uziemiającym,
zgodnie z obowiązującymi przepisami. Uziemienie
jest obowiązkowe i wymagane zgodnie z prawem.
Producent zrzeka się wszelkiej odpowiedzialności za
szkody wyrządzone osobom, zwierzętom domowym
lub mieniu, będące następstwem nieprzestrzegania
powyższych wskazówek.
• Nie stosować przedłużaczy ani rozdzielaczy.
• Podłączenie pralki winno być tak wykonane, aby po
jej zainstalowaniu zapewniało dostęp do gniazdka
zasilającego lub do 2-biegunowego wyłącznika
odłączającego od sieci.
• Nie należy używać pralki, jeśli uległa uszkodzeniu
podczas transportu. O wszelkich uszkodzeniach
należy informować serwis techniczny.
• Wymiany kabla zasilającego może dokonać tylko
serwis techniczny.
• Przy użyciu łącznika różnicowoprądowego bez wbu-
dowanego zabezpieczenia nadmiarowoprądowego,
należy używać jedynie typu oznaczonego
PL 4
OPIS PRALKI
(rys. 1)
- W zależności od modelu
a. Wierzch (u wolnostojących modeli) / Wierzchnia
pokrywa (u modeli do zabudowy)
b. Szufladka na środki piorące
c. Panel sterowania
d. Tabliczka serwisowa (po wewnętrznej stronie
drzwiczek)
e. Drzwiczki
f. Dostęp do pompy i zabezpieczającego wężyka
odpływowego (w przypadku kiedy wchodzi w skład
modelu) znajduje się za podstawą.
g. Regulowane nóżki
DRZWICZKI
• Drzwiczki pralki otwieramy pociągając za rączkę w
kierunku do siebie.
• Aby zamknąć drzwiczki, należy je docisnąć (zamek
zaskoczy na miejsce).
PRZED PIERWSZYM CYKLEM PRANIA
Aby usunąć resztki wody pozostałe po próbach fabryc-
znych zalecamy przeprowadzenie krótkiego cyklu prania
bez żadnego wsadu.
1. Odkręcić zawór wody.
2. Zamknąć drzwiczki.
3. Wsypać małą ilość środku piorącego (maksymalnie
1/3 ilości zalecanej przez producenta dla słabo
zabrudzonej bielizny) do przegródki prania
zasadniczego w szufladzie na środki piorące.
4. Wybrać i uruchomić program “Syntetyczne
60°C” (zajrzyj do oddzielnie dostarczanej „Tabeli
programów”).
PRZYGOTOWANIE PRANIA
Posegregować bieliznę
1. Posegregować bieliznę według...
• Rodzaju tkaniny / symbolu znajdującego się na
metce
bawełna, tkaniny mieszane, tkaniny łatwe do prania
i prasowania/syntetyczne, wełna, tkaniny do prania
ręcznego.
• Koloru
Oddzielić sztuki kolorowe od białych. Nowe rzeczy
kolorowe prać osobno.
• Wymiarów
Należy prać bieliznę o różnych wymiarach w tym
samym wsadzie, aby poprawić skuteczność prania
i aby zapewnić bardziej równomierne rozłożenie
wewnątrz bębna.
• Delikatności
Rzeczy drobne (np. rajstopy nylonowe, paski, itp.) lub
z zapinkami (np. biustonosze) należy prać w woreczku
lub zamykanej poszewce na poduszkę. Zdjąć kółka z
firanek lub prać je z kółkami w woreczku z bawełny.
2. Opróżnić kieszenie
Monety, agrafki itp. mogą uszkodzić prane tkaniny
oraz bęben pralki i zbiornik.
3. Zamknięcia
Zasunąć zamki, zapiąć guziki i haftki; luźne paski lub
wstążki powinno się związać razem.
Wywabianie plam
• Plamy z krwi, mleka, jaj, itp. na ogół są usuwane w
trakcie enzymatycznej fazy programu prania.
• Usuwając plamy z wina, kawy, herbaty, trawy,
owoców, itp. dodać wywabiacza plam do komory
prania zasadniczego w szufladzie na proszek.
• Bardzo zabrudzone obszary należy, w razie
konieczności, dodatkowo wstępnie przeprać w
wywabiaczu plam.
Farbowanie i wybielanie
• Należy używać jedynie takich barwników i wybielaczy,
które są przeznaczone do użytku w pralkach
automatycznych.
• Należy przestrzegać instrukcji producenta.
• Barwniki lub wybielacze mogą powodować
zabarwienie części pralki wykonanych z plastyku i
gumy.
Wkładanie prania
1. Otworzyć drzwiczki.
2. Włożyć bieliznę do bębna, kolejno sztuka po
sztuce, nie przekraczając wielkości wsadu. Należy
przestrzegać wielkości wsadów podanych w Tabeli
programów (przeciążenie pralki może prowadzić do
niesatysfakcjonujących wyników prania i zagniecenia
tkanin).
3. Zamknąć drzwiczki.
PL 5
ŚRODKI PIORĄCE I ZMIĘKCZAJĄCE
Środki piorące i dodatki do prania powinny być
przechowywane w suchym i niedostępnym dla
dzieci miejscu
Nie stosować rozpuszczalników (terpentyna,
benzyna itd.); nie prać w pralce rzeczy, które
były czyszczone rozpuszczalnikami lub płynami
łatwopalnymi.
Należy używać jedynie takich środków piorących i
dodatków do prania, które są przeznaczone do użytku
domowego w pralkach automatycznych. Należy
przestrzegać zaleceń na etykietach odzieży
Wybór rodzaju proszku zależy od:
• rodzaju tkaniny
• koloru;
• temperatury prania;
• stopnia i rodzaju zabrudzenia.
Rodzaj tkaniny Rodzaj proszku
Białe, wytrzymałe
materiały (zimna-95°C):
silne środki piorące z wybielac-
zem
Białe, delikatne materiały
(zimna-40°C):
środki piorące z wybielaczem i/
albo optycznym rozjaśniaczem
Jasne/pastelowe kolory
(zimna-60°C):
piorące z wybielaczem i/albo
optycznym rozjaśniaczem
Intensywne kolory
(zimna-60°C):
środki piorące do kolorowej
odzieży bez wybielacza/optycz-
nego rozjaśniacza
Czarne/ciemne kolory
(zimna-60°C):
specjalne środki piorące
przeznaczone do czarnej/
ciemnej odzieży
W przypadku tkanin wymagających specjalnej pielęgnacji
(np. wełna lub mikrofibra) zalecamy użycie specjalnych
środków piorących, dodatków do prania albo środków do
prania wstępnego dostępnych na rynku. Więcej informacji
można znaleźć na stronie internetowej www.cleanright.
eu.
Nie należy używać płynnych środków piorących do prania
zasadniczego w przypadku wyboru opcji “Pranie wstępne”
Nie należy używać płynnych środków piorących przy
wyborze funkcji opóźnionego startu/końca programu (w
zależności od modelu)
Dozowanie
Należy postępować zgodnie ze wskazówkami na
opakowaniu detergentu w zależności od:
• stopnia i rodzaju zabrudzenia;
• wielkości wsadu;
- pełny wsad: należy postępować według wskazań
producenta detergentu;
- połowa wsadu: 3/4 ilości stosowanej przy pełnym
wsadzie;
- wsad minimalny (około 1 kg): połowa porcji dla
pełnego wsadu;
W przypadku kiedy na opakowaniu środka piorącego nie
jest podana wielkość wsadu bielizny, producenci z reguły
zalecają: 4,5 kg bielizny w przypadku koncentrowanego
środka piorącego a 2,5 kg bielizny w przypadku
delikatnego środka piorącego
• twardość wody w miejscu zamieszkania (należy się
ewentualnie zwrócić o informacje do odpowiedniej
instytucji): woda miękka wymaga mniej detergentu niż
twarda.
UWAGA:
Użycie zbyt dużej ilości środka piorącego spowoduje
powstanie nadmiaru piany w następstwie czego pranie jest
mniej skuteczne. W przypadku kiedy pralka stwierdzi nadmiar
piany może zatrzymać wirowanie lub przedłużyć trwanie cyklu
prania i zwiększyć zużycie wody (patrz uwagi o nadmiarze
piany w rozdziale “Instrukcja usuwania problemów”).
Niewystarczająca ilość proszku może z czasem spowodować
szarość prania lub powstawanie osadów na bębnie, wężu lub
grzałce.
Dozowanie środków piorących i
dodatkowych (Rys. 2)
Przegródka do prania wstępnego
• Środek piorący do prania wstępnego (jedynie po
aktywowaniu funkcji “Pranie wstępne”).
Przegródka do prania zasadniczego
• Środek piorący do prania zasadniczego (należy go
dodawać przy wszystkich programach prania).
• Środki do usuwania plam (do wyboru).
• Środki do zmiękczania wody (do wyboru; zaleca się
stosować począwszy od 4 klasy i wyższej.
Przegródka środka do awiważu
• Środek do awiważu (do wyboru).
• Skrobia rozpuszczona w wodzie (do wyboru).
Przy dozowaniu środków piorących lub dodatkowych nie
należy przekraczać poziomu oznaczonego “MAX”. Jeśli
zastosujesz środek piorący w płynie, to szufladkę zamknij
natychmiast po jej napełnieniu środkiem piorącym.
W celu uzyskania dodatkowych informacji dotyczących
stosowania środków piorących lub do awiważu w
poszczególnych programach należy przejrzeć dołączoną
tabelę z programami.
Stosowanie wybielaczy chlorowych
• Tkaniny należy prać używając do tego odpowiedniego
programu (Bawełna, Syntetyczne), dodając odpowiedniej
ilości chlorowego wybielacza do komory PŁYNU
ZMIĘKCZAJĄCEGO (należy pamiętać o dokładnym
zamknięciu pokrywy komory).
• Bezpośrednio po zakończeniu programu należy
uruchomić program “Płukanie i Wirowanie” tak, aby
usunąć zapach wybielacza; można też dodać płynu
zmiękczającego.
• Do komory płynu zmiękczającego nie wolno
jednocześnie dodawać wybielacza chlorowego oraz
płynu zmiękczającego.
• Przy zastosowaniu wybielaczy na bazie oksygenów,
dotrzymuj zalecenia ich producentów.
Stosowanie krochmalu
• Wybrać program “Płukanie i Wirowanie” i upewnić się,
czy prędkość wirowania nie przekracza 800 obr/min.
• Uruchomić program i wysunąć szufladę na pro-
szek tak, aby zobaczyć około 3 cm komory płynu
zmiękczającego.
• W czasie, gdy do szuflady na proszek wlewa się
woda, wlać roztwór krochmalu do komory płynu
zmiękczającego.
PL 6
ODPOMPOWANIE RESZTEK WODY/CZYSZCZENIE FILTRA
Zalecamy regularne sprawdzanie i czyszczenie filtra, co
najmniej dwa lub trzy razy do roku, szczególnie:
• Zapala się kontrolka “Wyczyścić pompę”
• Gdy pralka nie wypompowuje wody dokładnie lub, gdy
nie działa wirowanie.
• W przypadku kiedy pralka znajduje się w
pomieszczeniu, w którym dochodzi do spadku
temperatury poniżej 0°C należy wypuścić resztkę
wody aby nie dopuścić do uszkodzenia urządzenia.
WAŻNE: przed rozpoczęciem odpompowywania wody
należy upewnić się, że woda zdążyła ostygnąć.
1. Zatrzymać urządzenie i wyjąć wtyczkę z gniazdka.
2. Należy usunąć podstawę (w zależności od modelu):
- Nacisnąć zatrzaski po prawej i lewej stronie
podstawy (jeżeli stanowią część modelu) w
kierunku w dół w celu uwolnienia podstawy a
następnie podstawę usunąć (rys. 3).
- Należy usunąć podstawę używając do tego
syfonu szufladki przeznaczonej do dozowania
środka piorącego: z jednej strony podstawy należy
nacisnąć ręką w kierunku w dół, następnie zasunąć
nos syfonu do przerwy między podstawą a
przodem pralki i podstawę wybrać (rys. 4).
- U modeli do zabudowy: zdjąć cokół z aneksu
kuchennego
3. W pobliżu pralki należy umieścić pojemnik.
4. W przypadku kiedy pralka posiada abezpieczający
wężyk spustowy: należy uwolnić zabezpieczający
wężyk spustowy z uchwytu lub wyciągnąć z pralki
(w zależności od modelu). W przypadku kiedy pralka
nie posiada zabezpieczającego wężyka spustowego:
należy pod filtrem umieścić szerokie płaskie naczynie
(rys. 6) przeskoczyć kroki 5 - 8 i kontynuować
czynność krokiem 9.
5. Należy trzymać koniec zabezpieczającego wężyka
spustowego w naczyniu zbierającym i wyciągnąć
korek wężyka (rys. 5).
6. Należy poczekać aż wycieknie wszystka woda a
następnie znowu zasunąć korek do wężyka (rys. 7).
7. Zabezpieczający wężyk spustowy należy umocować
do uchwytu lub zasunąć z powrotem do pralki (w
zależności od modelu).
8. Na podłogę, przed filter należy podłożyć ściereczkę
wchłaniającą wodę (np.: ręcznik).
9. Filter należy powoli uchylić obracając w kierunku
odwrotnym od wskazówek zegara (rys. 8); i poczekać
aż wycieknie wszystka woda a następnie odkręcić i
wybraćt.
10. Tylko do czyszczenia filtra: należy wyczyścić filter
i komorę, w której jest umieszczony a następnie
skontrolować czy rotor pompki może sią swobodnie
obracać w komorze.
11. Następnie należy włożyć z powrotem filter i zakręcić
go w kierunku ruchu wskazówek zegara aż do oporu.
12. Należy nalać około 1 litra wody do szufladki na środek
piorący w celu aktywowania Eco systemu”. Należy
skontrolować czy filter jest odpowiednio włożony i
uszczelniony.
13. Następnie należy znowu umocować podstawę (rys. 9);
w razie potrzeby należy nachylić pralkę w kierunku
do tyłu (do tego konieczna jest pomoc drugiej osoby).
U modeli do zabudowy: cokół aneksu kuchennego
należy przymocować z powrotem.
14. Włączyć pralkę ponownie do sieci. Pralka jest
ponownie gotowa do pracy.
OBSŁUGA I KONSERWACJA
Zawsze należy odłączyć pralkę przed wykonaniem jakichkolwiek czynności konserwacyjnych.
Czyszczenie szufladky na środek piorący
1. Wyciągnij szufladkę do maks. położenia. Palcem
przyciśnij miejsce, gdzie syfon jest oznaczony
znakiem “PUSH” (rys. 10) czym szufladkę odblokujesz
i możesz ją całą wyciągnąć.
2. Wyjmij syfon z szufladki na awiważ pociągając w górę
(rys. 11).
3. Przemyć wszystkie części pod bieżącą wodą.
4. Wyczyścić komorę szufladky za pomocą wilgotnej
szmatki.
5. Zamontuj s powrotem syfon do komory płynu
zmiękczającego, wciskając w dół na docisk; następnie
wsuń szufladkę s powrotem do pojemnika na dozow-
anie środków piorących.
Wąż dopływowy
(rys. 12, 13 i 14, w zależności od modelu)
Regularnie kontroluj, czy wąż nie jest zagięty i czy jest
bez pęknięć. Jeśli na wężu zasilania widoczne jest
uszkodzenie, wymień go za nowy takiego samego typu,
który możesz zakupić w punkcie serwisowym albo w
specjalizowanym punkcie sprzedaży.
Jeśli wąż dopływowy twojej pralki jest zgodny z typem
węża na rysunku 13 a pralka nie pompuje wodę,
skontroluj okienko zaworu bezpieczeństwa (A). Jeśli jest
czerwone, to znaczy, że funkcja bezpieczeństwa węża
- zatrzymanie wody - była inicjowana, i wąż musi być
wymieniony za nowy, który możesz zakupić w punkcie
serwisowym albo w specjalizowanym punkcie sprzedaży.
Aby odkręcić wąż dopływowy przedstawiony na obrazku
13 trzeba nacisnąć zwolnienie blokady (B) (jeśli jest
dostępna) w czasie odkręcania.
Jeśli wąż dopływowy jest z przeźroczystą wierzchnią
warstwą (rys. 14), regularnie kontroluj jego kolor. Jeśli
kolor przeźroczystej powierzchni węża ściemniał, jest to
znak, że wąż jest pęknięty i powinien być wymieniony.
Powiadom punkt serwisowy albo fachowca, aby wąż
wymienił.
Czyszczenie filtra siatkowego w wężu
dopływowym
1. Zakręcić zawór i poluzować końcówkę węża
dopływowego.
2. Przeczyścić wewnętrzny filtr i przykręcić wąż
dopływowy z powrotem do zaworu.
3. Następnie odkręcić wąż dopływowy z tyłu pralki.
4. Wyjąć filtr siatkowy z przyłącza pralki za pomocą
szczypiec i oczyścić.
5. Zamontować z powrotem filtr siatkowy i przykręcić
wąż dopływowy.
6. Odkręcić zawór wody i sprawdzić, czy połączenia są
całkowicie szczelne.
PL 7
Obudowa i panel sterowania
• Umywać miękką i wilgotną ściereczką. Osuszyć
miękką ściereczką.
Wnętrze pralki
• Po zakończeniu prania należy przez pewien czas
pozostawić drzwiczki uchylone, aby umożliwić
wyschnięcie bębna.
• Jeśli pranie nigdy nie jest prane w temperaturze 95°C
lub jest rzadko prane w tej temperaturze, zaleca się
okresowe uruchomienie programu w tej temperaturze
bez wkładania prania do bębna i dodanie niewielkiej
ilości proszku. Pozwala to na utrzymanie wnętrza
pralki w czystości.
Uszczelka drzwiczek
• Uszczelkę drzwiczek należy po każdym praniu
wysuszyć przy użyciu bawełnianej ściereczki
wchłaniającej wodę; przed zamknięciem drzwiczek
pustej pralki należy sprawdzić, czy uszczelka jest
sucha.
• Sprawdzać okresowo stan uszczelki drzwiowej.
Filtr
• Sprawdzać i czyścić filtr dwa lub trzy razy do roku
(patrz. “Odpompowanie resztek wody/Czyszczenie
filtra”).
Nie stosować środków do czyszczenia zawierających
rozpuszczalniki, proszek do czyszczenia, szkło lub
uniwersalne środki do czyszczenia i łatwopalne płyny.
Mogą uszkodzić powierzchnię plastikową lub inne
części pralki.
POZOSTAJĄCA WILGOTNOŚĆ ODZIEŻY PO ODWIROWANIU
Stopień wilgotności odzieży po odwirowaniu zależy
głównie od rodzaju materiału, wybranego programu
i prędkości wirowania. Najniższy stopień wilgotności
można uzyskać przez wybranie programu piorącego
według etykiety energetycznej z maksymalną prędkością
wirowania. Ten program jest oznaczony w osobnej
tabeli programów jako “Program odnoszący się do
etykiety energetycznej“. Poniżej znajduje się przegląd
stopni wilgotności (%) powiązany z różnymi klasami
efektywności odwirowania:
TRANSPORT I PRZESTAWIANIE
Pralki nie należy przesuwać trzymając ją za wierzch
(jeśli jest dostępny).
1. Wyjąć wtyczkę z gniazdka.
2. Zakręcić zawór.
3. Sprawdzić, czy drzwiczki urządzenia i szuflada na
proszek są prawidłowo zamknięte.
4. Odłączyć wąż dopływowy i spustowy.
5. Spuścić resztki wody z pralki i z węży (patrz.
“Odpompowanie resztek wody/Czyszczenie filtra”).
6. Zainstalować śruby transportowe (obowiązkowo).
AKCESORIA
Kontaktując się z serwisem technicznym lub
specjalistycznym sklepem można dokupić do niektórych
wolnostojących modeli:
• Szufladę dolną, która może zostać zamontowana
pod pralką. Powoduje ona podniesienie pralki, co
ułatwia wkładanie i wyjmowanie prania, eliminując
konieczność schylania się. Dodatkowo może służyć
jako schowek.
• Zestaw nadbudowy przy pomocy którego można na
pralce umocować suszarkę do bielizny.
• Półkę nadbudowy, przy pomocy której można na
pralce umocować suszarkę do bielizny dzięki czemu
zaoszczędzi się miejsce a napełnianie i wypróżnianie
suszarki będzie łatwiejsze.
• Blat, umożliwiający zabudowanie pralki w ciągu
kuchennym. Należy dowiedzieć się w centrum
serwisowym lub w punkcie sprzedaży czy Wasza
pralka może być zabudowana.
SERWIS TECHNICZNY
Przed zwróceniem się do serwisu:
1. Należy spróbować samodzielnie rozwiązać problem
(patrz “Instrukcja wyszukiwania usterek”).
2. Ponownie uruchomić program, aby sprawdzić czy
usterka została usunięta.
3. Jeżeli urządzenie nadal nie pracuje poprawnie, należy
skontaktować się z serwisem technicznym.
Należy podać:
• Rodzaj usterki.
• Model pralki.
• Numer serwisowy (numer ten znajduje się na tabliczce
po słowie SERVICE).
Naklejka serwisowa znajduje się wewnątrz
drzwiczek.
• Dokładny adres.
• Numer telefonu wraz z numerem kierunkowym.
Numery telefoniczne i adresy punktów serwisowych
znajdują się w książce gwarancyjnej. Można też
skontaktować się ze sprzedawcą urządzenia.
Producent:
Whirlpool Europe s.r.l.
Viale Guido Borghi 27
21025 Comerio (VA)
Italy
Klasa efektywności
odwirowania
Pozostający stopień wilgotności w %
A (= najbardziej
efektywna)
mniej niż 45
B 45 albo więcej, ale mniej niż 54
C 54 albo więcej, ale mniej niż 63
D 63 albo więcej, ale mniej niż 72
E 72 albo więcej, ale mniej niż 81
PL 8
INSTRUKCJA WYSZUKIWANIA USTEREK
Pralka ta jest wyposażona w automatyczne funkcje bezpieczeństwa. Pozwala to na szybkie wykrycie usterek i
odpowiednią reakcję systemu zabezpieczenia. Usterki są zazwyczaj tak drobne, że można je naprawić w ciągu
kilku minut.
Problem Przyczyny - Rozwiązania - Porady
Pralka nie uruchamia się, nie
zapalają się żadne kontrolki
• Wtyczka nieprawidłowo włożona do gniazdka sieciowego.
• Awaria gniazdka zasilającego lub spalony bezpiecznik (sprawdzić za pomocą
lampy stołowej lub innego urządzenia elektrycznego).
• Pralka automatycznie wyłącza się, aby dzięki temu oszczędzać energię
przed rozpoczęciem lub po zakończeniu programu. W celu włączenia pralki
należy najpierw ustawić pokrętło wyboru programów na “Off/O” (wyłączyć), a
następnie tym samym pokrętłem wybrać odpowiedni program.
Pralka nie uruchamia się mimo
naciśnięcia przycisku “Start
(Pauza)”
• Nieprawidłowo zamknięte drzwiczki.
• Funkcja “Zabezpieczenie przed dziećmi/przyciski zablokowane” została
włączona (w przypadku, kiedy jest do dyspozycji w Waszym modelu). W
celu odblokowania przycisków należy równocześnie przycisnąć oba przyciski
oznaczone symbolem klucza, trzymając przyciśnięte przynajmniej 3 sekundy.
Symbol klucza zniknie z wyświetlacza a program może być rozpoczęty.
Pralka zatrzymuje się podczas
trwania programu i miga
kontrolka “Start (Pauza)
• Uruchomiona funkcja “Zatrzymanie płukania”.Aby odwirować pranie należy
nacisnąć przycisk “Start (Pauza)”. Aby odprowadzić wodę bez wirowania
należy wybrać program „Odprowadzanie wody“ (jeśli jest dostępny) lub
przycisnąć przez co najmniej 3 sekundy przycisk „Reset/Odprowadzanie
wody“.
• Nastąpiła zmiana programu - ponownie wybrać żądany program i nacisnąć
przycisk “Start (Pauza)”.
• Program został przerwany i otwarto drzwiczki - zamknąć drzwiczki i ponownie
uruchomić program naciskając przycisk “Start (Pauza)”.
• Został włączony system zabezpieczający urządzenia (patrz. “Opis kodów
sygnalizujących usterkę” w tabeli programów.
• Zakręcony zawór wody lub zagięty wąż dopływowy (zapala się kontrolka
“Zakręcony zawór wody”)..
Obecność resztek proszku i do-
datków w szufladzie na proszek
i/lub dodatki
• Zbyt mała ilość doprowadzanej wody; Filtr siatkowy w wężu dopływowym
może być zatkany (patrz. “Obsługa i konserwacja”).
Pralka wpada w drgania podc-
zas wirowania
• Śruby blokujące nie zostały usunięte; Przed przystąpieniem do
użytkowania pralki należy usunąć śruby blokujące.
• Pralka nie jest wypoziomowana / stoi niestabilnie na czterech nóżkach (patrz
osobna “Instrukcja instalacji”).
Po zakończeniu programu
bielizna nie jest dobrze
odwirowanar
• Brak równowagi w czasie wirowania spowodował zablokowanie funkcji
wirowania, aby ochronić pralkę przed awarią (patrz “Brak równowagi w czasie
wirowania“).
• Nadmierna ilość piany, która uniemożliwia wykonanie cyklu wirowania;
wybrać i uruchomić program “Płukane i Wirowanie”. Należy unikać zbyt dużej
ilości detergentu (patrz “Detergenty i dodatki”).
• Przycisk “Wirowanie” został ustawiony na niską prędkość wirowania.
“Brak równowagi w czasie
wirowania“.
W trakcie programu miga
kontrolka “Odwirowanie/
Odprowadzanie wody“ albo na
wyświetlaczu miga prędkość
wirowania, albo miga kontrolka
prędkości wirowania po
zakończeniu programu (w
zależności od modelu). Odzież
jest ciągle mokra.
Niewyważenie odzieży w czasie wirowania spowodowało zablokowanie progra-
mu, aby ochronić pralkę przed awarią. Z tego powodu odzież jest ciągle mokra.
Przyczyną braku równowagi mogą być: mała ilość odzieży (jedynie kilka
większych lub absorbujących wodę sztuk) albo duże/ciężkie sztuki odzieży.
• W miarę możliwości należy unikać prania małych ilości odzieży.
• Przy praniu wielkich bądź ciężkich sztuk zalecane jest dodanie sztuk odzieży
o różnych rozmiarach.
Aby odwirować mokre pranie należy włożyć do pralki rzeczy różnej wielkości i
wybrać program “Płukanie i odwirowanie“.
Pralka zatrzyma się na kilka
minut podczas trwania progra-
mu; wygląda na to, że program
nie będzie kontynuowany.
Jest to normalna zdolność pralki do optymalizacji fazy płukania. Jedną z
przyczyn przerwania programu może być nasypanie zbyt dużej ilości środka
piorącego; Pralka automatycznie przerwie program, aby zmniejszyła się ilość
piany.
Przerwanie może się powtarzać kilkakrotnie zanim ilość piany zmniejszy się na
tyle aby mógł być kontynuowany cykl prania. Jeżeli stale występuje nadmiar pi-
any rozświeci się lampka “Serwis” a na wyświetlaczu wyświetli się symbol “F18”
lub “Fod” - patrz polecenia dotyczące lampki “Serwis” na dalszych stronach.
PL 9
Problem Przyczyny - Rozwiązania - Porady
Po zakończeniu prania
na ubraniach znajdują
się pozostałości
proszku
Białawe pozostałości proszku na tkaninach ciemnych są następstwem
nierozpuszczalnych dodatków, znajdujących się w proszkach pozbawionych
fosforanów.:
- unikać dodawania nadmiernej ilości proszku, stosować detergenty w płynie, jeśli top
możliwe, wybrać opcje “Intensywne płukanie”, wyszczotkować pranie
Czas trwania
programu jest
wyraźnie dłuższy lub
krótszy w porównaniu
z tym co jest podane w
tabeli programów lub
na wyświetlaczu (jeżeli
jest do dyspozycji)
Jest to normalna zdolność pralki do przystosowania się do warunków, które mogą mieć
wpływ na długość programu np: nadmiar piany, nierównowaga wsadu z powodu ciężkich
kawałków bielizny, zbyt długie nagrzewanie z powodu niskiej temperatury doprowadzanej
wody itd. Oprócz tego, system odczytu pralki dostosuje długość cyklu prania do wielkości
wsadu bielizny.
Na podstawie tych danych podczas trwania programu zostanie przeliczona długość
trwania programu a w razie potrzeby będzie aktualizowana; na wyświetlaczu (jeżeli
jest do dyspozycji), podczas fazy przeliczania pokaże się animacja. Przy małych
wsadach bielizny informacja o czasie trwania cyklu podana w tabeli programów może
być skrócona aż na połowę ( 50%).
Opisanie kontrolek indykujących usterkę
Zapalona kontrolka
indykująca usterkę
Komunikat na
wyświetlaczu (jeśli
dostępny w pralke)
Opis - Przczyny - Rozwiązania
“Serwis”
Od “F03” do “F43”
(oprócz “F18” i “F24”)
“Awaria modułu elektrycznego”
Nacisnąć i przez co najmniej 3 sekundy przytrzymać
wciśnięty przycisk “Kasowanie”.
“F24”
Ten symbol może się wyświetlić w przypadku prania
bielizny o dużej chłonności, lub w przypadku kiedy wsad
bielizny jest duży a program był nastawiony na małą
ilość bielizny. Nie należy przepełniać pralki! Należy
przycisnąć przycisk “Reset” przynajmniej na 3 sekundy,
w celu przerwania programu. Należy wybrać i włączyć
program “Płukanie i wirowanie” w celu poprawnego
zakończenia przerwanego cyklu prania.
“F02” lub “FA”
“Awaria systemu Woda stop”
Należy przekręcić gałkę pragramatora do pozycji “Off/O”
(wyłączyć), wyciągnąć wtyczkę z gniazdka sieciowego i
zamknąć wentyl doprowadzenia wody.
Następnie:
• Włączyć pralkę ponownie do sieci.
• Odkręcić zawór wody (natychmiastowy dopływ wody
do urządzenia, mimo że pralka jest wyłączona,
oznacza obecność awarii; zamknąć zawór i wezwać
serwis techniczny).
• Wybrać i uruchomić żądany program.
“F18” lub “Fod”
“Nadmierna ilość piany”
Z powodu nadmiernej ilości piany program został przer-
wany. W przypadku wyboru funkcji “Zalecane dozowanie”
jeżeli jest u modelu do dyspozycji), Należy skontrolować
czy dozowanie nastawione dla różnych grup programów
odpowiada zalecanej ilości użytych środków piorących
(szczegóły są podane w oddzielnej instrukcji “Zalecane
dozowanie”).
• Wybrać i uruchomić program “Płukane i Wirowanie”.
• Ponownie wybrać i uruchomić żądany program
dodając tym razem mniej detergentu. Należy także
przeczytać ustęp “Pralka się zatrzyma ...” na pierwszej
stronie “Instrukcja usuwania zakłóceń”.
PL 10
Zapalona kontrolka
indykująca usterkę
Opis - Przczyny - Rozwiązania
“Zakręcony zawór
wody”
Brak lub niedostateczny dopływ wody do pralki. Miga kontrolka “Start (Pauza)”.
Sprawdzić, czy:
• Zawór wody jest całkowicie otwarty i czy ciśnienie wody jest dostateczne.
• Wąż dopływowy nie jest zagięty.
• Filtr siatkowy w wężu dopływowym nie jest zatkany (patrz “Obsługa i konserwacja”.
• Wąż dopływowy nie jest zamarznięty.
• Okienko kontrolne zaworu bezpieczeństwa na wężu dopływowym jest czerwone
(pod warunkiem, że zakupione urządzenie zostało wyposażone w wąż dopływowy
jaki pokazano na rysunku “13” - patrz poprzedni rozdział “Obsługa i konserwacja”);
wymienić wąż na nowy, dostępny w naszym serwisie technicznym lub w specjalistyc-
znym punkcie sprzedaży.
Po wyeliminowaniu problemu, należy ponownie uruchomić program naciskając przycisk
“Start (Pauza)”. Jeśli usterka wystąpi ponownie, prosimy skontaktować się z serwisem
technicznym
“Wyczyścić pompę”
Pralka nie wypompowuje wody. Pralka zatrzymuje się podczas odpowiedniego cyklu
programu; wyjąć wtyczkę z gniazdka i sprawdzić, czy:
• Wąż spustowy jest zagięty lub przepływ wody jest zablokowany z innego powodu.
• Filtr lub pompa nie są zatkane (patrz rozdział “Odpompowanie resztek wody/Czyszc-
zenie filtra”; przed rozpoczęciem odpompowywania wody należy upewnić się, że
woda zdążyła ostygnąć).
• Wąż odpływowy nie jest zamarznięty.
Po usunięciu problemu nacisnąć i przez co najmniej 3 sekundy przytrzymać
wciśnięty przycisk “Kasowanie”; oraz ponownie uruchomić wybrany
program. Jeśli usterka wystąpi ponownie, prosimy skontaktować się z
serwisem technicznym
Jeśli pralka nie posiada wyświetlacza czasu pozostałego do końca cyklu, należy sprawdzić, które z wyżej
wymienionych przyczyn mogą być powodem usterki oraz postępować zgodnie z odpowiednimi instrukcjami.
PL 11
WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE INSTALACJI
Obrazki znajdują sie na okładce instrukcji obsługi
U modeli do zabudowy: popatrz do oddzielnie
dostarczonej “Instrukcji instalacyjnej”.
Niewłaściwa instalacja może być przyczyną hałasu,
nadmiernych wibracji oraz wyciekania wody.
Modele wolnostojące: NIE przesuwać urządzenia
trzymając go za blat.
ODKRĘCIĆ ŚRUBY TRANSPORTOWE!
(rys.15)
Ważne:
- Nieodkręcone śruby transportowe mogą
uszkodzić urządzenie!
- Śruby należy zachować na wypadek konieczności
transportu urządzenia w przyszłości; w takim
wypadku, należy przykręcić śruby transportowe
postępując w odwrotnej kolejności.
1. Poluzuj i odkręć wkręty wszystkich 4 śrub
transportowych; użyj klucza 13 mm (rys. 16a,b).
2. Następnie dokręć wkręty ponownie na odległość ok.
2 cm, po czym wyciągnij plastikowe elementy z tyłu
pralki, przechylając je i ciągnąc za wkręty (rys. 16c,
d, e).
3. Plastikowe zaślepki dostarczone wraz z pralką wciśnij
w otwory, aby je zamknąć. (rys. 16f).
REGULACJA NÓŻEK
Urządzenie należy zainstalować na solidnym i równym
podłożu (w razie potrzeby, użyć poziomnicy). W przypadku
instalacji pralki na drewnianej lub nierównej podłodze,
należy podłożyć pod nią płytę ze sklejki o wymiarach 60
x 60 cm i grubości co najmniej 3 cm. Płytę taką należy
zamocować do podłogi. Jeśli podłoga nie jest równa to
należy dokonać regulacji za pomocą 4 nóżek urządzenia;
nie stosować podkładek z drewna lub innych materiałów.
Wykręć ręcznie nóżki pralki, 2 - 3 obroty w kierunku do
ruchu wskazówek zegara, następnie poluzuj nakrętkę za
pomocą klucza 13 mm (rys. 17, 18).
Podnieść pralkę nieznacznie i obracając nóżką,
wyregulować jej wysokość (rys. 18).
Ważne: dokręcić mocno przeciw nakrętkę w kierunku
przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, ku obudowie
urządzenia. (rys. 19, 20).
PODŁĄCZANIE WĘŻA DOPŁYWOWEGO
WODY
W przypadku kiedy nie został jeszcze podłączony wąż
do napuszczania wody, należy ręcznie przykręcić zagięty
koniec węża do wentylu na tylnej stronie pralki (rys. 21,
22). Ręcznie należy przykręcić równy koniec węża do
napuszczania wody do kranu dokręcając nakrętkę.
Uwaga:
• Na wężu nie może być żadnych zagięć!
• Urządzenie nie może być podfączane do baterii
mieszalnikowej bezciśnieniowego grzejnika wody.
Sprawdź szczelność podfączeń poprzez cafkowite
odkręcenie kurka.
• Jeśli wąż dopfywowy nie jest dostatecznie dfugi,
należy zastąpić go innym o odpowiedniej dlugości i
odpornym na ciśnienie (min. 1000 kpa, zgodny z CEN
61770). Jeżeli potrzebny jest dłuższy wąż proszę się
zwrócić do naszego działu obsługi klientów lub punkt
sprzedaży.
• Sprawdzić, czy wąż dopfywowy nie pęka lub nie kruszy
się. W razie potrzeby, wymienić go.
• Pralka może być zamontowana bez zaworu zwrotnego.
PODŁĄCZANIE WĘŻA SPUSTOWEGO
1. W przypadku kiedy wąż wypuszczający jest
podłączony tak, jak podano na rysunku 23: Należy go
uwolnić z uchwytów oznaczonych strzałkami.
2. W przypadku, gdy wąż spustowy jest zainstalowany
w górnej części pralki (rys. 24): Odłączyć wąż z obu
klamer oznaczonych strzałkami (w zależności od
modelu).
3. Mocno przymocuj wąż odprowadzający wodę do
syfonu, lub innego odpływu wody.
• Upewnić się, że wąż nie jest zagięty.
• Przymocować wąż tak, aby nie mógf spaść.
• Wąż spustowy nie może być zawieszany na mafych
umywalkach.
• Aby przedfużyć wąż, należy zastosować wąż takiego
samego typu i zabezpieczyć pofączenia zaciskami.
• Wysokość syfonu – podłączenie węża
wypuszczającego musi być na wysokości od 60 cm
do 125 cm.
• Maksymalna długość węża wypuszczającego:
2,50 m (w tym przypadku maksymalna wysokość
umocowania wynosi 90 cm).
PODŁĄCZĘNIE ELEKTRYCZNE
• Użyć gniazdka z uziemieniem.
• Nie stosować przedfużaczy ani rozdzielaczy.
• Kabel zasilający może być wymieniany tylko przez
wykwalifikowanego elektryka.
• Podfączenia elektryczne muszą być zgodne z
obowiązującymi przepisami lokalnymi.
K - 10/2014
15
≈ 2 cm
16
a
b
c
d
e
f
17
18
19
20
21
22
23 24
W10748651
PL
10/2014
-
1
-
2
-
3
-
4
-
5
-
6
-
7
-
8
-
9
-
10
-
11
-
12
-
13
-
14
-
15
-
16
