AL-KO GTE 450 Comfort Instrukcja obsługi

Kategoria
Przycinarki do trawy
Typ
Instrukcja obsługi

Ten podręcznik jest również odpowiedni dla

Oryginalnej instrukcji
440 083_a 103
ORYGINALNEJ INSTRUKCJI
Spis rzeczy
O tym podręczniku.........................................103
Opis produktu.................................................103
Zestawienie produktów.................................. 104
Wskazówki bezpieczeństwa...........................105
Montaż............................................................106
Uruchomienie................................................. 106
Obsługa.......................................................... 107
Przeglądy i konserwacja................................ 107
Składowanie................................................... 108
Utylizacja........................................................ 108
Usterki i ich usuwanie....................................108
Gwarancja...................................................... 109
Deklaracja zgodności WE.............................. 109
O TYM PODRĘCZNIKU
Przed przystąpieniem do uruchomienia na-
leży przeczytać niniejszą dokumentację. Jest
to warunkiem zagwarantowania bezpiecznej
pracy i bezusterkowego użytkowania.
Przestrzegać wskazówek bezpieczeństwa i
ostrzeżeń zawartych w niniejszej dokumen-
tacji oraz na urządzeniu.
Niniejsza dokumentacja stanowi nieodzowną
część opisywanego produktu i powinna być
przekazana nabywcy razem z urządzeniem.
Wyjaśnienie znaków
UWAGA!
Stosować się dokładnie do znaków ost-
rzegawczych, aby uniknąć szkód osobo-
wych lub mienia.
ADVICE
Specjalne wskazówki w celu lepszego
zrozumienia i obsługi.
OPIS PRODUKTU
Niniejsza dokumentacja opisuje ręczną, elek-
tryczną podkaszarkę do trawy.
Dane techniczne
Dane techniczne zgodnie z poniżej wyszczegól-
nionymi normami:
Bezpieczeństwo maszyn wg EN 786, 5.1.1,
Załącznik E i D,
Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej i po-
ziomów energii akustycznej wg DIN EN ISO
3744:2010
Pomiar drgań mechanicznych w okolicach uch-
wytu wg EN 28662-1:1992
ADVICE
Podane wartości zostały określone za
pomocą znormalizowanych metod ba-
dawczych i można je stosować w celu
porównania między sobą różnego typu
narzędzi elektrycznych.
Dodatkowo, wartości te mogą być przy-
datne do oszacowania przed rozpoc-
zęciem pracy wywołanych wibracjami
obciążeń dla użytkownika.
OSTRZEŹENIE!
W zależności od tego, w jaki sposób będ-
zie użytkowane narzędzie elektryczne,
rzeczywiste wartości wibracji mogą od-
biegać od podanych.
Należy podjąć działania w celu ochrony
przed obciążeniami wywołanymi przez
wibracje. Należy przy tym uwzględnić
cały czas trwania pracy, a więc także
momenty, w których narzędzie elek-
tryczne pracuje bez obciążenia lub jest
wyłączone.
Właściwe działania obejmują miedzy in-
nymi regularną konserwację i utrzymy-
wanie narzędzia oraz nasadek do nar-
zędzia w dobrym stanie technicznym, ut-
rzymywanie dłoni w stanie rozgrzanym,
regularne przerwy oraz dobre zaplano-
wanie przebiegu pracy.
OSTRZEŹENIE!
Należy nosić ochronniki słuchu, aby za-
pobiec uszkodzeniu słuchu.
Symbole na urządzeniu
Uwaga! Zachować szczególną
ostrożność przy obsłudze.
Przed uruchomieniem urządze-
nia należy przeczytać instrukcję
obsługi!
Niebezpieczeństwo spowo-
dowane przedmiotami wyrzu-
canymi z dużą siłą!
pl
Opis produktu
104 GTE 350 / 450 / 550
Nie dopuszczać osób trzecich
do obszaru zagrożenia.
Odstęp pomiędzy urządzeniem
i osobami postronnymi musi
wynosić co najmniej 15 m.
Nie wystawiać urządzenia na
działanie wilgoci lub mokrego
otoczenia.
Nosić okulary ochronne, hełm
ochronny, stosować środki
ochrony słuchu.
Wtyczkę należy natychmiast
odłączyć od sieci, gdy kabel
przedłużający został uszkodz-
ony lub przecięty!
Regulowany trzonek teleskopowy
Podkaszarka jest wyposażona w regulowany
trzonek teleskopowy. W ten sposób można dosto-
sować urządzenie do indywidualnych rozmiarów
ciała i obracać głowicę z silnikiem.
Obrotowa i regulowana głowica przycinająca
GTE 450 i 550 jest wyposażona w obrotową gło-
wicę przycinającą z regulacją pochylenia.
Tippautomatik
W głowicy żyłki zintegrowano moduł Tippautoma-
tik (8-4) dzięki czemu można regulować długość
linek tnących w trakcie pracy silnika.
Urządzenia zabezpieczające i ochronne
Zabezpieczenie przed dziećmi
Otwór o średnicy 5 mm umieszczony na wyłącz-
niku samoczynnym silnikowym przewidziano na
zamocowanie kłódki*. Kłódka zapobiega niech-
cianemu uruchomieniu urządzenia.
* nie wchodzi w zakres dostawy
Samoczynny wyłącznik ochronny silnika
Podkaszarka do trawy jest wyposażona w samoc-
zynny wyłącznik silnikowy, który wyłącza silnik w
razie przeciążenia urządzenia.
Po fazie ochłodzenia, trwającej ok. 15 minut
można ponownie włączyć podkaszarkę do trawy.
UWAGA!
Niebezpieczeństwo urazu!
Instalacje zabezpieczające nie mogą
być wyłączane.
Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem
To urządzenie służy do przycinania domowych
trawników. Inne wykorzystanie urządzenia jest
niezgodne z przeznaczeniem.
Urządzenie nie jest przeznaczone do ob-
sługi przez osoby (także dzieci) o ogranic-
zonych możliwościach fizycznych, umysło-
wych, z upośledzeniem zmysłów lub niepo-
siadających odpowiedniego doświadczenia i/
lub wiedzy, chyba ,że one nadzorowane
przez odpowiednie osoby lub otrzymały od
nich instrukcje, jak należy obsługiwać urząd-
zenie. Dzieci należy nadzorować, aby upew-
nić się, że nie będą bawić się urządzeniem.
UWAGA!
Urządzenia nie wolno stosować do
celów komercyjnych.
ZESTAWIENIE PRODUKTÓW
Opis produktu(1) podaje podstawowe informacje
o produkcie.
1-1 Rękojeść górna
1-2 Włącznik z zabezpieczeniem przed
dziećmi
1-3 Wtyk urządzenia
1-4 Uchwyt przewodu zasilającego
1-5 Dodatkowa rękojeść
1-6 Uchwyt z dodatkową szpulą linki*
1-7 Trzonek teleskopowy
1-8 Górna tuleja prowadząca
1-9 Dolna tuleja prowadząca
1-10 Przycisk regulacji głowicy przycinającej*
1-11 Głowica przycinająca z silnikiem
1-12 Pałąk ochronny dla roślin
1-13 Koło prowadzące*
1-14 Tarcza ochronna z odcinaczem linki
1-15 Szpula linki
* zależnie od urządzenia
Wskazówki bezpieczeństwa
440 083_a 105
WSKAZÓWKI BEZPIECZEŃSTWA
UWAGA!
Obrót narzędzia przycinającego trwa
jeszcze po wyłączeniu silnika.
Przed użyciem urządzenia skontrolować
przewody zasilające i przedłużające pod ką-
tem oznak uszkodzeń lub starzenia się.
Przewody przedłużające trzymać z dala od
elementów tnących.
Jeżeli podczas użytkowania urządzenia dos-
zło do uszkodzenia przewodu, urządzenie
należy natychmiast odłączyć od sieci elek-
trycznej. NIE DOTYKAĆ PRZEWODU DO
MOMENTU ODŁĄCZENIA OD SIECI ELEK-
TRYCZNEJ.
Pracując podkaszarką należy zawsze nosić
odpowiednie ubranie, ochronne okulary na
oczy oraz rękawice
Nigdy nie zezwalać osobom niezaznajo-
mionym z obsługą urządzenia lub dzieciom
na jego eksploatacje lub konserwację. Lo-
kalne przepisy mogą określać minimalny
wiek dla osób obsługujących urządzenie.
Przerwać użycie maszyny, gdy w jej pobliżu
znajdą się osoby, przede wszystkim dzieci
lub zwierzęta domowe.
Kosić tylko przy dobrym oświetleniu światłem
dziennym lub sztucznym.
Przed uruchomieniem maszyny i po jakimkol-
wiek zderzeniu jej z przeszkodą, należy
skontrolować pod kątem oznak zużycia lub
uszkodzenia i zlecić wykonanie niezbędnych
napraw.
Nigdy nie używać urządzenia z uszkodz-
onymi lub brakującymi urządzeniami zabez-
pieczającymi.
Zawsze trzymać ręce i stopy z dala od ele-
mentu przycinającego, przede wszystkim w
trakcie włączania silnika,
Zagrożenie spowodowania obrażeń ciała jest
powodowane przez każdy element służący
do przycinania linki.
Po wyciągnięciu nowej linki maszynę należy
zawsze trzymać w normalnej pozycji roboc-
zej zanim zostanie ona uruchomiona.
Nigdy nie montować metalowych elementów
przycinających.
Stosować tylko oryginalne części zamienne.
Przed dokonaniem kontroli, czyszczenia lub
prac przy maszynie i w przypadku jej nieuży-
wania należy wyciągnąć wtyczkę zasilającą.
Należy zwracać uwagę, aby otwory wentyla-
cyjne były czyste.
Pomimo technicznych i dodatkowych dzi-
ałań zabezpieczających zawsze istnieje ry-
zyko podczas pracy za pomocą tej maszyny.
Mechanizm tnący utrzymywać z dala od ciała
i odzieży.
Usuwać ciała obce z obszaru roboczego.
Urządzenia używać tylko w nienagannym
stanie technicznym
Z osłony, głowicy linki i silnika zawsze usu-
wać skoszoną trawę.
Nie dopuszczać osób postronnych do nie-
bezpiecznego obszaru.
Osoby, które nie są obeznane z kosiarką, po-
winny przećwiczyć obchodzenie się z urząd-
zeniem przy wyłączonym silniku.
Należy nosić odpowiednią odzież roboczą.
Podczas pracy zwrócić uwagę na pewne
oparcie.
Urządzenie należy obsługiwać zawsze
dwiema rękami.
Nie dopuszczać osób trzecich do obszaru za-
grożenia.
Nie pozostawiać urządzenia bez nadzoru.
Podczas koszenia na zboczu stać zawsze
poniżej urządzenia tnącego.
Przy pracy na pochyłościach:
Nigdy nie pracować na zboczu gładka i
śliska.
Zawsze uważać na bezpieczne oparcie.
ścinać trawę zawsze w poprzek po-
chyłości, nigdy z góry lub pod górę.
Nie ścinać trawy na pochyłościach
powyżej 20° pochyłu!
Zachować szczególną ostrożność podc-
zas wykonywania zwrotów!
Po zetknięciu z ciałami obcymi:
Wyłączyć silnik.
Sprawdzić urządzenie pod kątem usz-
kodzeń.
Urządzenia nie obsługiwać pod wpływem al-
koholu, środków odurzających lub leków.
Należy przestrzegać przepisów dotyczących
zapobiegania wypadkom.
pl
Wskazówki bezpieczeństwa
106 GTE 350 / 450 / 550
Bezpieczeństwo elektryczne
PRZESTROGA!
Niebezpieczeństwo podczas dotyka-
nia elementów pod napięciem!
Wtyczkę należy natychmiast odłączyć
od sieci, gdy kabel przedłużający został
uszkodzony lub przecięty! Zalecamy po-
dłączenie poprzez wyłącznik zabezpiec-
zający FI ze znamionowym prądem usz-
kodzeniowym < 30 mA.
Wartość napięcia sieciowego w domu musi
być zgodna z danymi napięcia sieciowego w
danych technicznych - nie stosować innego
napięcia zasilającego.
Stosować tylko kable przedłużające, które
przewidziane do użytku na wolnym powietrzu
- minimalny przekrój 1,5 mm
2
. Bęben do na-
wijania kabla należy zawsze całkowicie ro-
zwinąć.
Nie wolno używać uszkodzonych lub pęknię-
tych kabli przedłużających.
Przed każdym użyciem należy skontro-
lować stan kabla przedłużającego.
Zamocować przewód przedłużający w uch-
wycie przewodu zasilającego.
Nie wystawiać urządzenia na działanie wil-
goci lub mokrego otoczenia.
Trzymać dzieci z dala od urządzeń podłącz-
onych do sieci elektrycznej.
MONTAŻ
UWAGA!
Urządzenie można uruchomić dopiero
po całkowitym złożeniu.
Montaż tarczy ochronnej
ADVICE
Nóż wbudowany w pokrywę ochronną
automatycznie przycina linkę tnącą na
optymalną długość.
GTE 350
1. Założyć tarczę ochronną na głowicę przycina-
jącą (2-1).
2. Zwracać przy tym uwagę, aby linka leżała
swobodnie.
3. Zamocować za pomocą dołączonych 4 śrub.
GTE 450, GTE 550
1. Założyć tarczę ochronną na głowicę przycina-
jącą (2-1).
2. Zwracać przy tym uwagę, aby linka leżała
swobodnie.
3. Przykręcić tarczę od tyłu za pomocą dołącz-
onych śrub (2-1).
4. Nałożyć na osłonę koło prowadzące i do-
kręcić śruby (2-2).
Montaż dodatkowej rękojeści
GTE 350
1. Lekko rozsunąć pałąk dodatkowej rękojeści
(3-1).
2. Nasunąć dodatkową rękojeść na mocowanie
(3-2).
3. Zatrzasnąć dodatkową rękojeść w zazębie-
niu.
4. Nałożyć uchwyt sworznia i przykręcić swor-
zeń mocujący (3-3).
GTE 450, GTE 550
Za pomocą dźwigni przechylającej ulokowanej w
dodatkowej rękojeści można dostosować pochy-
lenie rękojeści do indywidualnych potrzeb.
1. Przesunąć mocowanie na trzonek.
2. Lekko rozsunąć pałąk dodatkowej rękojeści
(3-1).
3. Nasunąć dodatkową rękojeść na mocowanie
(3-2).
4. Zatrzasnąć dodatkową rękojeść w zazębie-
niu.
5. Nasunąć dźwignię przechylającą z mocowa-
niem sworznia na sworzeń mocujący.
6. Dokręcić sworzeń mocujący w taki sposób,
aby dźwignię przechylającą można było po-
ruszać bez dużego wysiłku (3-3).
URUCHOMIENIE
UWAGA!
Przed rozpoczęciem użytkowania na-
leży zawsze przeprowadzać kontrolę
wzrokową.
Regulacja trzonka teleskopowego
1. W celu zwolnienia górnej tulei regulującej
przekręcić ją o 180° w prawo (4-1).
2. Dostosować trzonek teleskopowy do indywi-
dualnych rozmiarów ciała. Trzonek telesko-
powy można wydłużyć o ok. 10 cm (4-2).
3. Dokręcić tuleję regulującą (4-3).
Uruchomienie
440 083_a 107
Obracanie głowicy przycinającej
Aby np. przyciąć krawędź trawnika, głowicę przy-
cinającą można obrócić o 180°(5, 6).
1. Zwolnić dolną tuleję regulującą (5-1).
2. Obrócić trzonek teleskopowy o 180° (5-2).
3. Dokręcić tuleję regulującą (5-3, 6-1).
Regulacja pochylenia głowicy przycinającej
Dzięki zmiennemu kątowi pochylenia można
także przyciąć trawę w niedostępnych miejscach,
np. pod ławkami, występami itp.
1. Nacisnąć przycisk regulacji (7-1).
2. Zatrzasnąć głowicę przycinającą w pozycji
właściwego pochylenia (7-2).
3. Zwolnić przycisk regulacji.
ADVICE
Przed uruchomieniem urządzenia
usunąć element ochronny odcinacza
linki.
Uruchomienie podkaszarki trawy
1. Przewód przedłużający przeprowadzić przez
uchwyt przewodu zasilającego.
2. Podłączyć przewód zasilający do sieci elek-
trycznej.
3. Stanąć w stabilnej pozycji.
4. Trzymać urządzenie obiema dłońmi. Nie
ustawiać głowicy przycinającej na podłożu
5. Jedną dłonią ująć rękojeść dodatkową, drugą
-górną rękojeść.
6. Nacisnąć i przytrzymać przełącznik umieszc-
zony w górnej rękojeści. Urządzenie rozpocz-
nie pracę.
7. Pozwolić na jałowy bieg podkaszarki do trawy
przez kilka chwil. Dzięki temu linki tnące zost-
aną przycięte na odpowiednią długość.
8. Gdy przełącznik zostanie zwolniony, urządze-
nie wyłączy się.
ADVICE
Po wyłączeniu urządzenia, głowica z
linkami tnącymi pracuje jeszcze przez
kilka sekund.
OBSŁUGA
Włączyć urządzenie zanim zbliży się do
trawy, która ma zostać przycięta.
Urządzenie lekko pochylić do przodu, wyko-
nywać powolne ruchy (9).
Aby przyciąć trawę, urządzenie należy obra-
cać w prawo i w lewo (9).
Dłuższą trawę należy przycinać etapami. Zawsze
zaczynać od góry i przesuwać się w dół (10-1,
10-2).
ADVICE
Podczas pracy głowicą z linkami muskać
stale trawę. Tippautomatik na bieżąco
zapewnia optymalną długość linki.
Należy stosować pałąk ochronny dla roślin,
aby utrzymywać urządzenie w odpowiedniej
odległości od przeszkód (11-1).
Resztki przyciętej trawy usuwać tylko przy
zatrzymanym silniku.
UWAGA!
Wartość drgań podczas pracy elektro-
narzędzia może się różnić od podanej,
w zależności od obszaru zastosowania
narzędzia.
Nie przeciążać urządzenia podczas pracy.
PRZEGLĄDY I KONSERWACJA
PRZESTROGA!
Zagrożenie wywołane prądem elek-
trycznym!
Przed wykonaniem jakichkolwiek prac
konserwacyjnych i utrzymujących ur-
ządzenie w dobrym stanie technicznym
odłączyć urządzenie od sieci elektrycz-
nej i zabezpieczyć przed ponownym
włączeniem.
Po użyciu urządzenia należy wyjąć wtyczkę
zasilającą i sprawdzić maszynę pod kątem
uszkodzeń.
Urządzenie przechowywać w miejscu su-
chym i niedostępnym dla dzieci oraz osób
nieupoważnionych.
Usterki elektryczne zlecić do usunięcia
wyłącznie wyspecjalizowanemu serwisowi.
Nigdy nie używać urządzenia, jeżeli brak jest
ostrza odcinacza linki lub jest ono uszkod-
zone.
Z osłony, głowicy linki i silnika zawsze usu-
wać skoszoną trawę.
Nie spryskiwać urządzenia wodą! Wnikająca
woda (instalacja zapłonowa, gaźnik...) może
być przyczyną usterek.
Nie wystawiać urządzenia na działanie wil-
goci lub mokrego otoczenia.
Urządzenie należy kontrolować w regular-
nych odstępach czasu pod kątem prawidło-
wego stanu technicznego.
pl
Przeglądy i konserwacja
108 GTE 350 / 450 / 550
Nie stosować żadnych środków czyszczą-
cych ani rozpuszczalników. Wskutek tego ur-
ządzenie ulegnie nienaprawialnemu uszkod-
zeniu.
Wymiana szpuli linki
(szpula z linka zamienną GTE nr kat. 112966)
1. Poprzez naciśnięcie na obie blokady otwor-
zyć pokrywę (8-1).
2. Wyjąć pustą szpulę linki (8-2).
3. Włożyć nową szpulę linki.
4. Zwrócić uwagę na to, by sprężyna była po-
nownie zamontowana (8-3).
5. Wyciągnąć linkę po obu stronach.
6. Założyć pokrywę i zatrzasnąć blokady.
SKŁADOWANIE
Urządzenie i osprzęt należy czyścić po
każdym użyciu.
ADVICE
Zawiesić podkaszarkę do trawy za ręko-
jeść. Dzięki temu unika się niepotrzeb-
nego obciążenia głowicy.
Przechowywać urządzenie w suchym mie-
jscu, zabezpieczonym od mrozu.
UTYLIZACJA
Wysłużonych urządzeń, baterii lub
akumulatorów nie należy wyrzucać do
odpadów z gospodarstw domowych!
Opakowanie, urządzenie i wyposażenie
są wykonane z materiałów podlegających
recyklingowi i należy je utylizować.
USTERKI I ICH USUWANIE
Usterka Możliwa przyczyna Rozwiązanie
Silnik nie działa Wyłącznik samoczynny silnikowy
wyłączył silnik.
Brak napięcia sieci elektrycznej
Odczekać, aż samoczynny wyłącz-
nik silnikowy ponownie włączy
podkaszarkę.
Sprawdzić bezpieczniki / wyłącz-
nik (ochronny) różnicowo-prądowy,
zlecić elektrykowi kontrolę zasila-
nia w energię elektryczną
Skontrolować przewód przedłuża-
jący, jeżeli to konieczne, zastoso-
wać nowy
Podkaszarka wibruje Szpula linki jest zabrudzona Oczyścić szpulę linki, jeśli po-
trzeba, wymienić.
Szpula linki jest pusta Wymienić szpulę linkiTrawa jest źle przycięta
Niewystarczająca długość linki Ustawić długość linki
ADVICE
W przypadku usterek, które nie zostały wyszczególnione w tej tabeli lub których użytkownik nie
może usunąć samodzielnie należy zwrócić się do odpowiedniej placówki obsługi klienta.
Gwarancja
440 083_a 109
GWARANCJA
Wszystkie wady materiałowe lub produkcyjne urządzenia usuwamy w czasie obowiązywania okresu
gwarancyjnego poprzez naprawę lub wymianę na nowe urządzenie według naszego uznania. Okres
obowiązywania gwarancji zależny jest od ustawodawstwa danego kraju, w którym urządzenie zostało
zakupione.
Nasze zobowiązanie udzielenia gwarancji obo-
wiązuje tylko w przypadku:
przestrzegania instrukcji obsługi
prawidłowej obsługi
stosowania oryginalnych części zamiennych
Gwarancja wygasa w przypadku:
samowolnych prób naprawy urządzenia
samowolnych zmian technicznych
zastosowania niezgodnego z przeznaczeniem
Gwarancja nie obejmuje:
uszkodzeń lakieru będących wynikiem normalnego zużycia
części zużywalnych, które na liście części zamiennych zostały oznakowane ramką [xxx xxx (x)]
silników spalinowych (obowiązują tu przepisy gwarancyjne odpowiednich producentów silników)
Okres gwarancyjny rozpoczyna się wraz z datą zakupu przez pierwszego odbiorcę końcowego. Decy-
duje data na dowodzie zakupu. Proszę zwrócić się wraz z niniejszą deklaracją oraz oryginałem dowodu
zakupu do sprzedawcy lub najbliższego punktu obsługi klienta. Niniejsza deklaracja nie narusza usta-
wowych roszczeń Kupującego z tytułu wad w stosunku do Sprzedającego.
DEKLARACJA ZGODNOŚCI WE
Niniejszym oświadczamy, że produkt we wprowadzonej przez nas do obrotu wersji odpowiada wymaganiom zharmonizowanym dyrekty-
wom UE, standardom bezpieczeństwa UE oraz specyficznym standardom obowiązującym dla danego produktu.
Produkt Producent Pełnomocnik
Podkaszarka do trawy, elektryczna
Typ
GTE 350
GTE 450
GTE 550
AL-KO Geräte GmbH
Ichenhauser Str. 14
D-89359 Kötz
Anton Eberle
Ichenhauser Str. 14
D-89359 Kötz
Numer seryjny Dyrektywy UE Normy zharmonizowane
G130130
Poziom mocy akustycznej
zmierzony / gwarantowany
GTE 350 94 / 96 dB(A)
GTE 450 94 / 96 dB(A)
GTE 550 94 / 96 dB(A)
2006/42/EC
2004/108/EC
2000/14/EC: 2005/88/EC
2006/95/EC
2011/65/EU
EN 60335-1
EN 60335-2-91
EN ISO 3744
EN 55014-1
EN 55014-2
EN 61000-3-2
EN 61000-3-3
Wyznaczona jednostka Ocena zgodności
Société Nationale de Certification
et d'Homologation
No. 0499
2000/14/EC Appendix VI Antonio De Filippo
Managing Director
Kötz, 11.09.2012
1 / 1

AL-KO GTE 450 Comfort Instrukcja obsługi

Kategoria
Przycinarki do trawy
Typ
Instrukcja obsługi
Ten podręcznik jest również odpowiedni dla