Samsung NP940X3GI-EXP Instrukcja obsługi

Kategoria
Notebooki
Typ
Instrukcja obsługi

Ten podręcznik jest również odpowiedni dla

www.samsung.com
Instrukcja obsługi
2
Informacje o publikacji
•
Niniejsza instrukcja obsługi przedstawia szczegółowo funkcje i
możliwości komputera.
•
Instrukcja obsługi dołączona do komputera może się różnić w
zależności od modelu.
•
Uprzednie przeczytanie instrukcji jest niezbędne, aby móc
korzystać z komputera w sposób poprawny i bezpieczny.
•
Instrukcja obsługi może zawierać informacje o pewnych
opcjonalnych elementach, urządzeniach i produktach
oprogramowania, które nie są zawarte w danym zestawie lub
podlegają aktualizacji. Środowisko obsługi komputera opisywane
w instrukcji obsługi może się różnić od środowiska obsługi danego
komputera.
•
Opisy są oparte na domyślnych ustawieniach komputera i systemu
operacyjnego Windows 8.1. Dostępne funkcje i dodatkowe
usługi mogą się różnić w zależności od komputera lub systemu
operacyjnego.
•
W instrukcji obsługi są opisane procedury z uwzględnieniem
posługiwania się myszą, płytką dotykową oraz ekranem
dotykowym. Instrukcje odnośnie ekranu dotykowego dotyczą
jedynie modeli wyposażonych w funkcję ekranu dotykowego.
•
Zdjęcia przedstawiają przykładowy model danej serii, którego
wygląd może się różnić od posiadanego produktu.
•
Zawartość może się różnić od finalnego produktu i ulec
zmianie bez wcześniejszego powiadomienia. Najnowsza wersja
instrukcji jest dostępna w witrynie internetowej firmy Samsung,
www.samsung.com
.
Informacje o publikacji
3
Prawa autorskie
© 2013 Samsung Electronics Co., Ltd.
Ta instrukcja jest chroniona międzynarodowymi prawami autorskimi.
Przetwarzanie, dystrybucja, tłumaczenie i przekazywanie jakiejkolwiek
części tej instrukcji w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób,
elektronicznie lub mechanicznie, łącznie z tworzeniem kserokopii,
nagrywaniem lub przechowywaniem na jakimkolwiek nośniku
informacji lub w systemie przechowywania danych bez wcześniejszej
pisemnej zgody firmy Samsung Electronics jest zabronione.
Dane techniczne komputera lub zawartość niniejszego dokumentu
może ulec zmianie bez wcześniejszego powiadomienia z powodu
modernizacji komputera.
Symbole i wyrażenia sygnalizacyjne
Ostrzeżenie: sytuacje, które mogą spowodować uszczerbek
na zdrowiu użytkownika lub innych osób
Przestroga: sytuacje, które mogą spowodować zniszczenie
komputera lub innego sprzętu
Uwaga: uwagi, wskazówki dotyczące użytkowania i
dodatkowe informacje
Kolejność, w jakiej należy wybierać opcje lub menu, aby
wykonać daną czynność. Na przykład: wybierz panel funkcji
Ustawienia
Zasilanie
(oznacza, aby wybrać panel funkcji
Ustawienia
, a następnie opcję
Zasilanie
).
Wybierz Kliknąć lub dotknąć. Na przykład w przypadku
posługiwania się myszą lub płytką dotykową wybierz
Ustawienia
oznacza „kliknij
Ustawienia
. Natomiast w
przypadku posługiwania się ekranem dotykowym oznacza
to „dotknij
Ustawienia
”.
Informacje o publikacji
4
HDMI, logo HDMI i termin High
Definition Multimedia Interface
są znakami towarowymi lub
zastrzeżonymi znakami towarowymi
firmy HDMI Licensing LLC.
Jako uczestnik programu ENERGY
STAR
®
firma Samsung stwierdziła,
że ten produkt spełnia wymagania
programu ENERGY STAR
®
dotyczące
energooszczędności.
Znaki towarowe
•
Samsung i logo Samsung są znakami towarowymi lub
zastrzeżonymi znakami towarowymi firmy Samsung Electronics.
•
Intel i Core są znakami towarowymi lub zastrzeżonymi znakami
towarowymi firmy Intel Corporation.
•
Microsoft, MS-DOS i Windows są znakami towarowymi lub
zastrzeżonymi znakami towarowymi firmy Microsoft Corporation.
•
Bluetooth
®
jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy
Bluetooth SIG, Inc. na całym świecie.
•
Wi-Fi
®
, Wi-Fi Protected Setup
, Wi-Fi Direct
, Wi-Fi CERTIFIED
oraz logo Wi-Fi są zastrzeżonymi znakami towarowymi
stowarzyszenia Wi-Fi Alliance.
•
Wszystkie inne znaki towarowe i prawa autorskie są własnością
odpowiednich podmiotów.
Informacje o publikacji
5
Sposób zapisu pojemności
produktu
Sposób zapisu pojemności pamięci masowej
Pojemność urządzenia pamięci masowej (dysk twardy, dysk SSD)
producenta jest obliczana przy założeniu, że 1KB=1000 bajtów.
Natomiast w systemie operacyjnym (Windows) pojemność pamięci
masowej jest obliczana przy założeniu, że 1KB=1024 bajty, w związku
z czym pojemność HDD podawana w systemie Windows jest mniejsza
niż rzeczywista. Na przykład pojemność HDD 80GB w systemie
Windows jest podawana jako 74,5GB, 80x1000x1000x1000 bajtów/
(1024x1024x1024)bajty = 74,505GB.
Pojemność podawana w systemie Windows może być nawet jeszcze
mniejsza, ponieważ ukryty obszar HDD może być zajmowany przez
pewne programy, jak np. Recovery.
Sposób zapisu pojemności pamięci
operacyjnej
Pojemność pamięci podawana w systemie Windows jest mniejsza niż
rzeczywista. Wynika to z tego, że BIOS lub karta graficzna zajmuje część
pamięci lub rezerwuje ją na swoje późniejsze potrzeby. Jeśli na przykład
zainstalowane jest 1GB (=1024MB) pamięci, system Windows może
informować, że pojemność wynosi 1022MB lub mniej.
Ochrona danych
Firma Samsung Electronics nie ponosi odpowiedzialności za
jakąkolwiek utratę danych. Należy uważać, aby nie utracić żadnych
ważnych danych. Ponadto wskazane jest wykonywanie ich kopii
zapasowej, aby w razie potrzeby móc je odtworzyć.
Obsługa systemu operacyjnego i
oprogramowania
Jeśli fabryczny system operacyjny komputera zostanie zmieniony na
inny lub na komputerze zostanie zainstalowane oprogramowanie, które
nie jest obsługiwane przez oryginalny fabryczny system operacyjny
komputera, użytkownikowi przestaje przysługiwać prawo do pomocy
technicznej, wymiany produktu lub zwrotu pieniędzy. Ponadto za
usługi serwisowe będą wtedy naliczane opłaty.
Komputera należy używać z oryginalnym fabrycznym systemem
operacyjnym. Zainstalowanie innego systemu operacyjnego niż
fabryczny może spowodować usunięcie danych lub brak możliwości
uruchomienia komputera.
Zalecane rozdzielczości ekranu
Zalecana rozdzielczość ekranu dla systemu Windows to
„FHD” (1920x1080), a dla systemu Windows 8.1 „QHD+” (3200x1800).
W przypadku ustawienia rozdzielczości wyższej niż zalecana mogą
wyniknąć problemy z niektórymi aplikacjami z powodu ogranicz
systemu operacyjnego.
6
Spis treści
Wprowadzenie
7 Układ
14 Ładowanie baterii
17 Włączanie i wyłączanie
komputera
19 Odblokowanie ekranu
Windows
20 Informacje o systemie
Windows
23 Ekran Start
25 Pulpit
27 Panele funkcji
30 Aplikacje
36 Konto Microsoft
36 Sklep
Podstawowe
informacje
37 Ekran dotykowy
46 Klawiatura
49 Płytka dotykowa
53 Jasność wyświetlacza LCD
55 Głośność
56 Narzędzie konfiguracyjne
(BIOS)
Sieć i Internet
62 Przewodowa sieć LAN
65 Bezprzewodowa sieć LAN
67 Szerokopasmowe
łącze komórkowe
(bezprzewodowa sieć LAN,
opcjonalna)
Aplikacje
69 Posługiwanie się
aplikacjami
70 Settings
71 Aktualizowanie
oprogramowania
72 Support Center
73 S Player+
73 Samsung Kies
74 HomeSync Lite
74 SideSync
75 Moduł kryptograficzny TPM
(opcjonalny)
Zewnętrzne
urządzenia
85 Zewnętrzna stacja CD/DVD
87 Karta pamięci
90 Zewnętrzny wyświetlacz
92 Wąskie gniazdo kabla
zabezpieczającego
Rozwiązywanie
problemów
93 Odzyskiwanie i tworzenie
kopii zapasowej danych
100 Funkcja odzyskiwania
systemu Windows
100 Pytania i odpowiedzi
Dodatek
105 Dane techniczne produktu
106 Zasady ergonomii
110 Akumulator
112 Zalecenia dotyczące
bezpieczeństwa
125 Ważne informacje
dotyczące bezpieczeństwa
128 Części zamienne i akcesoria
130 Oświadczenia o zgodności z
przepisami
147 WEEE symbol information
148 Certyfikat TCO (wyłącznie
dla odpowiednich modeli)
7
Wprowadzenie
Układ
•
Niektóre funkcje lub opcje mogą się różnić w zależności od
modelu.
•
Dany komputer może nie być wyposażony w opcjonalne
części wspomniane w instrukcji i zawierać zamiast nich inne
części, wybrane przez producenta.
Widok z przodu
Numer/Nazwa Opis
Aparat
•
Do fotografowania lub nagrywania
filmów.
•
Aby robić zdjęcia i nagrywać filmy,
yj aplikacji kamery na ekranie
Start
.
Czujnik światła
•
Ten czujnik wykrywa oświetlenie
otoczenia komputera. Gdy wokół
komputera robi się ciemno,
wyświetlacz LCD przygasa i zapala
się podświetlenie klawiatury.
Natomiast gdy wokół komputera
robi się jaśniej, wyświetlacz LCD się
rozjaśnia i gaśnie podświetlenie
klawiatury.
•
Czujnika nie należy zasłaniać.
Wprowadzenie
8
Numer/Nazwa Opis
LCD/Ekran
dotykowy
•
Wyświetla interfejs użytkownika.
•
Rozpoznaje dotknięcia ekranu.
(Tylko w modelach z ekranem
dotykowym).
Przycisk zasilania
•
Służy do włączania komputera.
Płytka dotykowa
•
Do przesuwania kursora i klikania.
•
Wykonuje te same działania co mysz.
Klawiatura
•
Naciskanie klawiszy umożliwia
wprowadzanie danych.
Mikrofon
•
Wbudowany mikrofon.
Kontrolka aparatu
•
Sygnalizuje status aparatu.
Wprowadzenie
9
Numer/Nazwa Opis
Kontrolka LED
zasilania
•
Świeci, gdy komputer jest włączony.
Status ładowania
•
Sygnalizuje status ładowania
akumulatora.
Czerwona
lub
pomarańczowa
:
w trakcie ładowania
Zielona
: akumulator jest
naładowany lub nie jest
zainstalowany
Nie świeci
: adapter zasilania
jest odłączony i komputer
czerpie energię z akumulatora
Kontrolka działania
2
1
Wprowadzenie
10
Numer/Nazwa Opis
Port monitora
•
Do podłączenia zewnętrznego
urządzenia wyświetlającego
wyposażonego w 15-stykowe złącze
analogowe.
•
Do tego portu można podłączyć
opcjonalny adapter VGA.
Złącze zestawu
słuchawkowego/
słuchawki dousznej
•
Do podłączenia zestawu
słuchawkowego lub słuchawki
dousznej.
Port USB 3.0
•
Do podłączenia urządzenia USB.
Wąskie
gniazdo kabla
zabezpieczającego
•
Umożliwia zabezpieczenie
komputera przez podłączenie
do niego opcjonalnego kabla z
zamkiem.
Widok z prawej strony
1 2 3
4
Wprowadzenie
11
Numer/Nazwa Opis
Złącze zasilania
•
Do podłączenia adaptera zasilania,
który dostarcza energię do
komputera.
Port USB 3.0
(możliwość
ładowania)
(opcjonalny)
•
Do podłączenia i ładowania
urządzenia USB.
Port Micro HDMI
•
Do podłączenia zewnętrznego
urządzenia wyświetlającego,
obsługującego interfejs HDMI.
Port przewodowy
LAN
•
Do tego portu należy podłącz
kabel Ethernet, jeśli komputer
korzysta z dostępu do Internetu
poprzez przewodową sieć LAN. Do
połączenia z przewodową siecią
LAN jest potrzebny adapter LAN
(opcjonalny).
Gniazdo kart
pamięci
•
Do tego gniazda można włożyć kar
pamięci.
Widok z lewej strony
1 2 3 4 5
Wprowadzenie
12
Informacje o porcie USB z możliwością ładowania
•
Jeśli z portu USB jest ładowane urządzenie USB, ładowanie
akumulatora może trwać dłużej.
•
Ładowanie urządzenia USB w czasie, gdy komputer jest zasilany
akumulatorowo, może powodować obniżenie poziomu
naładowania akumulatora.
•
Komputer nie sygnalizuje statusu ładowania urządzenia USB.
•
Jeśli chcesz, aby port z możliwością ładowania był włączony w
czasie, gdy komputer jest wyłączony:
Otwórz aplikację
Settings
i wybierz Zarządzanie energią
Ładowanie USB
Włącz.
•
Ta funkcja może nie być dostępna w niektórych urządzeń USB.
Wprowadzenie
13
Numer/Nazwa Opis
Otwory
wentylacyjne
wentylatora
•
Te otwory służą do odprowadzania
ciepła z wnętrza komputera.
•
Ich zablokowanie może spowodować
przegrzanie się komputera. Ze
względów bezpieczeństwa nie należy
blokować otworów wentylacyjnych.
Wbudowany
akumulator
•
Dostarcza energię do komputera, gdy
nie jest on podłączony do adaptera
zasilania.
•
Wewnętrzny akumulator można wyjąć
lub wymienić wyłącznie w centrum
serwisowym Samsung. Ta usługa jest
płatna.
Głośnik
•
Emituje dźwięk z komputera.
Jeśli spód komputera został wymieniony, nie będzie na nim
widoczna nazwa modelu, numer seryjny i niektóre znaki logo.
Więcej informacji można uzyskać w centrum serwisowym
Samsung.
Widok z dołu
1
2
Wprowadzenie
14
3
Podłącz kabel zasilający do gniazdka elektrycznego.
1
2
3
Ładowanie baterii
Akumulator należy naładować, zanim zostanie użyty po raz pierwszy.
Do ładowania akumulatora służy adapter zasilania.
•
Należy używać wyłącznie adapterów zasilania,
akumulatorów i kabli z atestem firmy Samsung. Korzystanie
z adapterów lub kabli bez atestu grozi eksplozją
akumulatora i uszkodzeniem komputera.
•
Niepoprawne podłączenie ładowarki grozi poważnym
uszkodzeniem komputera.
W celu przywrócenia zasilania akumulatora po jego odłączeniu
należy podłączyć adapter zasilania.
1
Podłącz kabel zasilający do adaptera zasilania.
2
Podłącz adapter zasilania do złącza zasilania komputera.
Wprowadzenie
15
4
Gdy akumulator zostanie naładowany, odłącz adapter zasilania od
komputera.
5
Wyjmij jego wtyczkę z gniazda elektrycznego.
•
Ten komputer jest wyposażony we wbudowaną baterię.
Bateria nie może być serwisowana ani wymieniana przez
ytkownika.
•
Aby bezpiecznie usunąć lub wymienić baterię, należy udać
się do centrum serwisowego Samsung. Ta usługa jest płatna.
•
Można korzystać z komputera podczas ładowania baterii,
jednak czas ładowania może się wydłużyć. Jeśli temperatura
baterii stanie się zbyt wysoka, ładowanie zostanie
wstrzymane ze względów bezpieczeństwa.
Gdy ładowanie zostanie zakończone, kontrolka statusu ładowania
zmieni kolor na zielony.
Kontrolka
ładowania
Status
•
Czerwona lub Pomarańczowa: trwa
ładowanie
•
Zielony: naładowany akumulator
•
Bez koloru: adapter zasilania nie jest
podłączony
Wprowadzenie
16
Trwałość akumulatora
Akumulatory się zużywają i z czasem ich zdolność do magazynowania
energii i poziom maksymalnego naładowania spada. Jeśli akumulator
wyczerpuje się znacznie szybciej niż wtedy, gdy był nowy, wskazany
jest zakup nowego akumulatora zamiennego.
Jeśli akumulator jest przez dłuższy czas przechowywany i nieużywany,
należy go wcześniej naładować do poziomu 30–40% pełnego
naładowania. Zwiększy to jego trwałość.
Status akumulatora
Gdy adapter zasilania jest odłączony od komputera, poziom
naładowania akumulatora można wyświetlić, ustawiając kursor na
ikonie akumulatora na pasku zadań.
10:00
2014-01-01
POL
Pozostało: 5 godz. 21 min (64%)
Podgląd stanu naładowania baterii, gdy komputer jest
wyłączony
Aby sprawdzić stan naładowania baterii, gdy komputer jest wyłączony,
należy podłączyć lub odłączyć zasilacz AC od komputera.
10:00
2013/7/1
Wprowadzenie
17
3
Naciśnij przycisk zasilania.
Zapali się kontrolka zasilania.
4
Uaktywnij system Windows, postępując według instrukcji
wyświetlanych na ekranie.
Ekran aktywacji systemu Windows jest wyświetlany tylko raz, gdy
komputer jest włączany po raz pierwszy.
•
Sposób regulacji jasności ekranu jest opisany w punkcie
Jasność wyświetlacza LCD.
•
Sposób regulacji dźwięku jest opisany w punkcie Głośność.
Włączanie i wyłączanie komputera
Włączanie
1
Zanim komputer zostanie włączony, należy naładować akumulator.
2
Otwórz panel LCD.
Wprowadzenie
18
•
Zanim wyłączysz komputer, zapisz wszystkie dane.
•
Ponieważ procedura wyłączania komputera zależy od
zainstalowanego systemu operacyjnego, wyłącz komputer,
postępując zgodnie z procedurą obowiązującą w
posiadanym systemie operacyjnym.
Wyłączanie
1
Aby otworzyć Panele funkcji, wykonaj jedną z następujących
czynności:
•
Ekran dotykowy
: przesuń szybkim ruchem skierowanym do
środka od prawej krawędzi ekranu dotykowego.
•
Płytka dotykowa
/
Mysz
: przesuń kursor do górnej lub dolnej
prawej krawędzi ekranu.
Start Start
2
Wybierz panel funkcji
Ustawienia
Zasilanie
Zamknij
.
Wprowadzenie
19
Odblokowanie ekranu
Aby odblokować ekran blokady, wykonaj jedną z następujących
czynności:
•
Ekran dotykowy
: przeciągnij ekran blokady z góry na dół.
•
Mysz
: kliknij ekran blokady.
•
Klawiatura
: naciśnij dowolny klawisz.
•
Płytka dotykowa
: dotknij płytki dotykowej.
10:00
Środa, 1 stycznia
Jeżeli konto jest zabezpieczone hasłem, po odblokowaniu ekranu
należy wprowadzić hasło, aby się zalogować.
Wyłączanie za pomocą pulpitu
1
Aby wybrać przycisk Start, wykonaj jedną z następujących
czynności:
•
Ekran dotykowy
: dotknij i przytrzymaj przycisk Start ( ) w
dolnej lewej krawędzi pulpitu.
•
Mysz
: prawym przyciskiem kliknij przycisk Start( ) w dolnej
lewej krawędzi pulpitu.
2
Wybierz opcję
Zamknij lub wyloguj się
Zamknij
.
20
Windows
Informacje o systemie Windows
Microsoft Windows to system operacyjny, który służy do sterowania
komputerem. Nauczenie się właściwej obsługi systemu operacyjnego
jest niezbędne, aby dobrze korzystać z komputera. Obsługi systemu
Windows najlepiej można nauczyć się za pomocą funkcji
Pomoc i
obsługa techniczna systemu Windows
, oraz
Help+Tips
(Pomoc +
wskazówki).
•
Wygląd ekranów i dostępne funkcje mogą się różnić
od opisów i ilustracji zależnie od posiadanego modelu i
systemu operacyjnego.
•
Niniejsza instrukcja obsługi dotyczy systemu Windows 8.1
i jej zawartość może różnić się w zależności od systemu
operacyjnego.
•
Obraz wyświetlony na ekranie pulpitu może wyglądać
inaczej, zależnie od modelu i wersji systemu operacyjnego.
Pomoc
Aby uzyskać dostęp do pomocy, wykonaj jedną z następujących
czynności:
•
Klawiatura
: naciśnij klawisz
F1
.
•
Ekran dotykowy
: przesuń szybkim ruchem skierowanym do
środka od prawej krawędzi ekranu dotykowego, aby otworz
Panele funkcji i wybierz panel
Ustawienia
Pomoc
.
•
Mysz
: ustaw kursor w prawym górnym lub dolnym rogu pulpitu,
aby otworzyć Panele funkcji i wybierz panel
Ustawienia
Pomoc
.
  • Page 1 1
  • Page 2 2
  • Page 3 3
  • Page 4 4
  • Page 5 5
  • Page 6 6
  • Page 7 7
  • Page 8 8
  • Page 9 9
  • Page 10 10
  • Page 11 11
  • Page 12 12
  • Page 13 13
  • Page 14 14
  • Page 15 15
  • Page 16 16
  • Page 17 17
  • Page 18 18
  • Page 19 19
  • Page 20 20
  • Page 21 21
  • Page 22 22
  • Page 23 23
  • Page 24 24
  • Page 25 25
  • Page 26 26
  • Page 27 27
  • Page 28 28
  • Page 29 29
  • Page 30 30
  • Page 31 31
  • Page 32 32
  • Page 33 33
  • Page 34 34
  • Page 35 35
  • Page 36 36
  • Page 37 37
  • Page 38 38
  • Page 39 39
  • Page 40 40
  • Page 41 41
  • Page 42 42
  • Page 43 43
  • Page 44 44
  • Page 45 45
  • Page 46 46
  • Page 47 47
  • Page 48 48
  • Page 49 49
  • Page 50 50
  • Page 51 51
  • Page 52 52
  • Page 53 53
  • Page 54 54
  • Page 55 55
  • Page 56 56
  • Page 57 57
  • Page 58 58
  • Page 59 59
  • Page 60 60
  • Page 61 61
  • Page 62 62
  • Page 63 63
  • Page 64 64
  • Page 65 65
  • Page 66 66
  • Page 67 67
  • Page 68 68
  • Page 69 69
  • Page 70 70
  • Page 71 71
  • Page 72 72
  • Page 73 73
  • Page 74 74
  • Page 75 75
  • Page 76 76
  • Page 77 77
  • Page 78 78
  • Page 79 79
  • Page 80 80
  • Page 81 81
  • Page 82 82
  • Page 83 83
  • Page 84 84
  • Page 85 85
  • Page 86 86
  • Page 87 87
  • Page 88 88
  • Page 89 89
  • Page 90 90
  • Page 91 91
  • Page 92 92
  • Page 93 93
  • Page 94 94
  • Page 95 95
  • Page 96 96
  • Page 97 97
  • Page 98 98
  • Page 99 99
  • Page 100 100
  • Page 101 101
  • Page 102 102
  • Page 103 103
  • Page 104 104
  • Page 105 105
  • Page 106 106
  • Page 107 107
  • Page 108 108
  • Page 109 109
  • Page 110 110
  • Page 111 111
  • Page 112 112
  • Page 113 113
  • Page 114 114
  • Page 115 115
  • Page 116 116
  • Page 117 117
  • Page 118 118
  • Page 119 119
  • Page 120 120
  • Page 121 121
  • Page 122 122
  • Page 123 123
  • Page 124 124
  • Page 125 125
  • Page 126 126
  • Page 127 127
  • Page 128 128
  • Page 129 129
  • Page 130 130
  • Page 131 131
  • Page 132 132
  • Page 133 133
  • Page 134 134
  • Page 135 135
  • Page 136 136
  • Page 137 137
  • Page 138 138
  • Page 139 139
  • Page 140 140
  • Page 141 141
  • Page 142 142
  • Page 143 143
  • Page 144 144
  • Page 145 145
  • Page 146 146
  • Page 147 147
  • Page 148 148
  • Page 149 149
  • Page 150 150

Samsung NP940X3GI-EXP Instrukcja obsługi

Kategoria
Notebooki
Typ
Instrukcja obsługi
Ten podręcznik jest również odpowiedni dla